ضحاک بن مزاحم هلالی
آشنایی اجمالی
ابوالقاسم ضحاک بن مزاحم بن یزید هلالی کوفی خراسانی بلخی تبار او از کوفه بودند[۱]، ولی ضحاک در بلخ میزیست[۲] و یکی از اصحاب امام سجاد(ع) به شمار میرفت[۳]. تفسیر را نزد سعید بن جبیر در ری فرا گرفت[۴]. برخی از ارباب رجال گفتهاند که او حضرت علی(ع) را دیده و از آن حضرت حدیث آموخته[۵] و از افرادی چون ابن عباس و ابوسعید خدری نیز حدیث نقل کرده است[۶]. وی از راویان موثق و امین[۷] و از فقها[۸] و مفسران برجسته[۹] بوده و در روستای بروقان بلخ تعلیم و تربیت قریب سه هزار کودک را بر عهده داشت[۱۰]. برای مدتی در سمرقند و بخارا نیز اقامت داشت[۱۱]. راویانی چون بزیع بن عبدالله لحّام و اسماعیل بن ابی خالد از وی روایت کردهاند[۱۲]. برخی از ارباب رجال اهل سنت او را توثیق، و برخی تضعیف نمودهاند[۱۳]. هلالی در سال ۱۰۵ه درگذشت[۱۴]. در تاریخ وفاتش اختلاف است. اثر علمی او تفسیر القرآن میباشد[۱۵].[۱۶]
جستارهای وابسته
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۲
پانویس
- ↑ رجال الطوسی ۹۴.
- ↑ التاریخ الکبیر ۴/۳۳۲.
- ↑ رجال الطوسی ۹۴.
- ↑ الثقات ۶/۴۸۰.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث ۴/۲۷۸.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۴/۴۵۳.
- ↑ تهذیب الکمال ۱۳/۲۹۲.
- ↑ الوافی ۱۶/۳۵۹.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۲۳۷.
- ↑ تهذیب الکمال ۱۳/۲۹۲.
- ↑ التاریخ الکبیر ۴/۳۳۲.
- ↑ تهذیب الکمال ۱۳/۲۹۲.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۴/۴۵۳.
- ↑ الثقات ۶/۴۸۰.
- ↑ کشف الظنون ۱/۴۵۲ مستدرکات علم رجال الحدیث ۴/۲۷۸.
- ↑ فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۲، ص۴۰۸.