ایمان به غیب در اسلام و مسیحیت (پایان‌نامه)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ایمان به غیب در اسلام و مسیحیت
زبانفارسی
پژوهشگرسید مهدی مرتضوی (ایران)
استاد راهنمارضا برنجکار (ایران)
موضوعایمان به غیب
مذهبشیعه
تعداد صفحات۱۶۰
وبگاه معرفپژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

ایمان به غیب در اسلام و مسیحیت پایان‌نامه‌ای است که به موضوع امامت می‌پردازد و به بحث علم غیب از دیدگاه اسلام و مسیحیت - نگاه ویژه دارد. این پایان‌نامه توسط آقای سید مهدی مرتضوی نگاشته و در دانشگاه قم دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای رضا برنجکار و استاد مشاور آن آقای محمد حسین حشمت‌پور است.[۱]

چکیده پایان‌نامه

  • پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «نسبت ایمان و معرفت و ماهیت صغیبی، که متعلق ایمان است از مسائل مهم مورد بررسی در تاریخ کلام مسیحی و کلام اسلامی است. این مسأله از مسائل بنیادینی است که موضع‌گیری در باب آن، به انتخاب راه‌های متفاوت در سایر مسائل کلامی منجر می‌شود».
  • در این رساله آمده است: «حداقل دو تلقی بسیار کلی را در این مسأله می‌توان شناسایی کرد.
    • در تلقی نخست که تلقی مسیحیت پولسی و مبتنی بر انجیل یوحنا می‌باشد و در قرون اخیر توسط کرکگور با صورت‌بندی جدید مطرح شده، ایمان امری معرفت‌ستیز است. اموری که متعلق ادراک و شناخت حسی یا عقلی قرار گیرند از حوزه ایمان خارج می‌شوند. متعلق ایمان در این نگرش، اساساً غیب است و غیب ذاتاً ناشناختنی و ایمان، اعتقاد به امور نادانسته‌ای است که اصولاً به چنگ عقل و شناخت در نمی‌آید.
    • اما در تلقی دوم که نگرش متعارف در ادیان ابراهیمی و نزد مسلمانان و تا حدودی موافق قرائت کاتولیکی از مسیحیت و نزدیک به محتوای اناجیل سه گان دیگر است، دو دسته از امور متعلق ایمان می‌باشند؛ یک دسته، امور مشهود و قابل اثبات عقلانی و دسته دیگر امور غیبی و غیر عقلانی که در عین حال عقل ستیز نیستند البته دسته اخیر نیز مبتنی بر نوعی معرفت است. ایمان اساساً بر گونه‌ای معرفت استوار است و غیب مطلق، متعلق ایمان نیست. طبق تلقی نخست هیچ راهی برای شناخت حقایق دینی وجود ندارد و تنها راه برای ورود به ساخت دین صایمان است».
  • پژوهشگر این پایان‌نامه می‌افزاید: «این تحقیق علاوه بر مقایسه دو تلقی فوق، بدنبال ارائه قرائتی نو و منسجم بر اساس روایات اهل بیت(ع) از تلقی دوم است که بر اساس آن ایمان به خدا از جهتی در قسم اول ایمان به امر قابل ادراک و از جهتی در دسته دوم ایمان به غیب می‌گنجد. بر اساس این قرائت، از عقل و معرفت خداوند تعریف جدیدی ارائه می‌شود که بنظر می‌رسد مشکل‌گشای ابهامات موجود در این مسأله خواهد بود».[۱]

فهرست پایان‌نامه

فصل اول: کلیات

  • پیش‌گفتار؛
  • معرفت خدا و ایمان به او؛
  • اثبات وجود خداوند؛
  • پیشینه تحقیق؛
  • گزارشی از محتوای پایان‌نامه و روش آن.

فصل دوم: ایمان معرفت و غیب در عهد جدید

  • مفهوم و کاربرد ایمان در اناجیل؛
  • جمع‌بندی آیات انجیل؛
  • ایمان در اعمال رسولان؛
  • ایمان در رساله‌های پولس؛
  • جمع‌بندی ایمان در عهد جدید.

فصل سوم: ایمان معرفت و غیب در کلام مسیحی

  • توماس آکویناس؛
  • دیدگاه‌های کاتولیکی جدید؛
  • مارتین لوتر؛
  • کی یرکگور؛
  • پلانتینگا؛
  • مفهوم ایمان در تاریخ اندیشه مسیحیت.

فصل چهارم: ایمان معرفت و غیب در کلام اسلامی

  • مقدمه؛
  • معتزله؛
  • اشاعره؛
  • امامیه.

فصل پنجم: ایمان معرفت و غیب در قرآن و روایات

  • بخش اول: ایمان معرفت و غیب در قرآن؛
    • همراهی ایمان و معرفت؛
    • ایمان در برابر شک و تردید قرار می‌گیرد؛
    • ایمان با درجه‌ای از اطمینان همراه است؛
    • ایمان امری قلبی است؛
    • ایمان از مقوله فعل است و نه علم و از روی اراده و اختیار حاصل می‌شود؛
    • عوامل کفریابی ایمانی عمدتاً فساد و بدکرداری انسانهاست و نه جهل و تردید؛
    • استمرار هدایت مترتب بر ایمان است؛
    • خدا از انسان برای ایمان به خودش میثاق گرفته است؛
    • غیب متعلق ایمان؛
    • جمع‌بندی آیات؛
  • بخش دوم: ایمان معرفت و غیب در روایات.

فصل ششم: جمع‌بندی

  • معرفت؛
  • ایمان؛
  • کفر؛
  • اقوال نزدیک به نظریه قرآن و روایات در باب معرفت خداوند؛
  • نموداری از نسبت ایمان و معرفت در قرآن و روایات.[۲]

دربارهٔ پدیدآورندگان

سید مهدی مرتضوی (پژوهشگر)
بخش آغازین خالی است
رضا برنجکار (استاد راهنما)
رضا برنجکار
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار (متولد ۱۳۴۲ ش، آستارا)، در کنار تحصیلات متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه دانشگاه تهران به اتمام رساند. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، پژوهشگر مؤسسه دارالحدیث و دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه و دانشگاه‌های کشور، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «معرفت فطری خدا»، «آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی»، «حکمت و اندیشه دینی»، «آشنایی با علوم اسلامی»، «عدل الهی»، «حقيقت تحديث و رابطه آن با نبوت»، «صحیفه جامعه و علم امام»، «تبیین معنای ولی در پرتو آیات ولایت»، «وحدت یا تعدد کتاب پیشین الهی در قرآن»، «انسان‌شناسی اسلامی»، «حقیقت مصحف فاطمه و پاسخ به شبهاتی پیرامون آن»، «امامت و خاتمیت از دیدگاه قرآن و روایات» و «نقش امام غایب در هدایت و مبانی آن»برخی از این آثار است.[۳]
محمد حسین حشمت‌پور (استاد مشاور)
محمد حسین حشمت‌پور
آقای دکتر محمد حسین حشمت‌پور، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، حسن حسن‌زاده آملی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «جایگاه نهج البلاغه در تبیین حقیقت توحید»، «خزائن الهی»، «رؤیت خدا» برخی از این آثار است.[۴]

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس

دریافت متن

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

به زبان فارسی]]