باران‌های پیاپی در معارف دعا و زیارات

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

مطر در زبان عربی به معنای باران است. در قرآن کریم آمده است: ﴿وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كَانَ بِكُمْ أَذًى مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ[۱]. کلمه غیث (از غوث به معنای نصرت و کمک) نیز به معنای بارانی است که در هنگام نیاز و حاجت آید. قرآن کریم می‌فرماید: ﴿وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوا[۲].

امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه از خدای متعال باران فزاینده، و رویاننده گیاهان را طلب می‌فرماید: «اللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَيْثَ‏، وَ انْشُرْ عَلَيْنَا رَحْمَتَكَ‏...»[۳]؛ «ای خداوند باران بفرست و سیرابمان ساز و همراه با بارانی فزاینده و ریزنده، از ابری در آفاق رونده و گیاهان زیبا رویاننده، رحمت خود را بر ما ارزانی دار».

آن حضرت در ادامه با برشمردن برکات بسیار باران چنین می‌فرماید: «ای خداوند بارانی برسان آن‌سان که آب‌ها از تپه‌ها روان داری و چاه‌ها از آب‌ها پر‌سازی و رودها به خروش آری و نباتات برویانی و در همه شهرها ارزانی پدید آری و چارپایان و مردمان به تن و توش آری و برای ما خوردنی‌های خوش و گوارا کامل گردانی و کِشته‌های ما برویانی و پستان‌های ستوران پر شیر‌سازی»[۴]. امام سجاد (ع) از خدای متعال درخواست می‌کند که باران سوء و عذاب که موجب محنت و بلاست، نازل نفرماید: «فَلَا تُمْطِرْنَا بِهِمَا مَطَرَ السَّوْءِ، وَ لَا تُلْبِسْنَا بِهِمَا لِبَاسَ‏ الْبَلَاءِ»[۵]؛ «ای خداوند به آن دو (ابر و برق) باران عذاب برما مبار و جامه محنت و بلا بر ما مپوشان».

آن حضرت در نیایش سوم که دربردارنده درود بر حاملان عرش و ملائکه مقرب الهی است، از ملائکه خازن باران و روان‌کنندگان ابرها و فرشتگان مشایعت‌کننده دانه‌های برف و تگرگ یاد کرده و از خدای متعال درخواست می‌نماید که بر آنها درود فرستد: «خداوندا درود فرست... بر خازنان باران و روان‌کنندگان ابرها و... و بر آن فرشتگانی که دانه‌های برف و تگرگ را از پی می‌آیند و با هر قطره باران که فرو می‌شود فرود می‌آیند.».. [۶]. امام خداوند را از این که چه بسیار ابرهای بلا را از او دور ساخته و چه بسیار باران‌های نعمت را که بر او فرو فرستاده است سپاسگزاری می‌کند و می‌فرماید: «ای خداوند! چه بسیار از ابرهای بلا که بر سر من خیمه زده بود و تو آنها را پراکنده ساختی و چه بسیار ابرهای آبستن از نعمت خود را بر سر من فرستادی تا بر من ببارند»[۷][۸][۹]

منابع

منابع

پانویس

  1. «و اگر از باران در سختی باشید با بیمار شوید، گناهی بر شما نیست که جنگ‌افزارها را با خود برندارید» سوره نساء، آیه ۱۰۲.
  2. «و اوست که باران را پس از آنکه (مردم) نومید شوند فرو می‌فرستد و بخشایش خویش را می‌گستراند و او سرور ستوده است» سوره شوری، آیه ۲۸.
  3. دعای ۱۹.
  4. نیایش نوزدهم.
  5. دعای ۳۶.
  6. نیایش سوم.
  7. نیایش چهل‌و‌نهم.
  8. صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، علی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
  9. شیرزاد، امیر، مقاله «باران»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۰۷.