برذع بن زید جذامی

مقدمه

از تیره جذام، از کهلان بن سبأ، از قحطان^[۱] است. کنیه‌اش را «ابو زید»^[۲] و نام او را بردع نیز گفته‌اند ^[۳] که تصحیف است. وی برادر سوید بن زید جذامی و رفاعة بن زید جذامی بود که به همراه برادرانش در «بیت جبرین»^[۴]سکونت گزید^[۵].

براساس خبری که ابن منده از طریق نوادگان رفاعة بن زید نقل کرده است، رفاعه به همراه ده نفر از قبیله جذام، از جمله «برذع بن زید» خدمت رسول خدا (ص) رسیده، اسلام آوردند^[۶]. البته ذهبی^[۷] خبر از وفد برادرش رفاعه داده، اما تأکید کرده است که برذع اسلام آورد، ولی رسول خدا (ص) را ندید. اگر چنین باشد، نمی‌توان وی را در شمار حاضران در این وفد دانست. اما با توجه به خبر بیشتر منابع درباره حضور وی در این وفد، گزارش ذهبی قابل قبول نیست.

همین گزارش به صورت مفصل‌تر در منابع کهن چنین آمده است: هنگامی که رسول خدا (ص) در جمادی الثانی سال ششم^[۸]، زید بن حارثه را به سوی قبیله جذام در منطقه چشمی فرستاد، وی تعدادی را کُشت و تعدادی را اسیر کرد. از این رو، تعدادی از جذامیان از جمله «برذع بن زید» به همراه برادرش رفاعة بن زید جذامی نزد رسول خدا (ص) آمدند و رفتار زید بن حارثه را به اطلاع آن حضرت رساندند و خواستار بازگرداندن اسیران شدند. رسول خدا (ص) نیز اسیرانشان را آزاد کرد و اموالشان را بازگرداند^[۹]. بر پایه گزارش شامی^[۱۰]، به نقل از تاریخ محمد بن قراب بَرذَع گوید: گروهی که به فرماندهی زید بن حارثه برای غزوه موته می‌رفتند، نزد قبیله ما آمدند و ده نفر از ما برای نبرد با مشرکان همراه آنان به موته رفتند. به گفته وی، مسلمانان در نبرد موته، هفت روز با مشرکان جنگیدند^[۱۱]^[۱۲]

جستارهای وابسته

سوید بن زید جذامی (برادر)
رفاعة بن زید جذامی (برادر)

منابع

خانجانی، قاسم، مقاله «برذع بن زید جذامی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲

پانویس

↑ ابن حزم، ص۳۲۹ و ۴۱۹.
↑ ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.
↑ ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ذهبی، ج۱، ص۴۷.
↑ که بیت جبریل نیز گفته‌اند، منطقه‌ای بین بیت المقدس و غزه که از قدس تا آنجا دو مرحله راه است، ر. ک: یاقوت حموی، ج۱، ص۵۲۰.
↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۶۶؛ ابن حجر، ج۱، ص۴۱۷.
↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۶۶؛ ابن حجر، ج۱، ص۴۱۷؛ و برای خبر وفد، ر. ک: ابونعیم، ج۶، ص۴۴۲.
↑ ذهبی، ج۱، ص۲۷.
↑ ر. ک: واقدی، ج۲، ص۵۵۵.
↑ ابن هشام، ج۴، ص۲۶۳؛ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۳؛ طبری، ج۳، ص۱۴۲؛ و به اختصار، ابن حجر، ج۱، ص۴۱۷.
↑ شامی، ج۶، ص۱۴۸.
↑ شامی، ج۶، ص۱۵۱.
↑ خانجانی، قاسم، مقاله «برذع بن زید جذامی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۲۲۱.

[1] ابن حزم، ص۳۲۹ و ۴۱۹.

[2] ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲.

[3] ابونعیم، ج۱، ص۴۴۲؛ ذهبی، ج۱، ص۴۷.

[4] که بیت جبریل نیز گفته‌اند، منطقه‌ای بین بیت المقدس و غزه که از قدس تا آنجا دو مرحله راه است، ر. ک: یاقوت حموی، ج۱، ص۵۲۰.

[5] ابن اثیر، ج۱، ص۳۶۶؛ ابن حجر، ج۱، ص۴۱۷.

[6] ابن اثیر، ج۱، ص۳۶۶؛ ابن حجر، ج۱، ص۴۱۷؛ و برای خبر وفد، ر. ک: ابونعیم، ج۶، ص۴۴۲.

[7] ذهبی، ج۱، ص۲۷.

[8] ر. ک: واقدی، ج۲، ص۵۵۵.

[9] ابن هشام، ج۴، ص۲۶۳؛ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۳؛ طبری، ج۳، ص۱۴۲؛ و به اختصار، ابن حجر، ج۱، ص۴۱۷.

[10] شامی، ج۶، ص۱۴۸.

[11] شامی، ج۶، ص۱۵۱.

[12] خانجانی، قاسم، مقاله «برذع بن زید جذامی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۲۲۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]