تفریع احکام

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

استنباط فروع از اصول و قواعد را تفریع گویند. کار تفریع و بیان یک حکم کلی در قالب‌های جزیی و مواد قانونی به دو صورت امکان‌پذیر است:

  1. بر اثر نیازهای اجتماعی ناشی از شرایط جدید و روابط نوین اجتماعی که مواد جدید قانونی را می‌طلبد و تازگی این موارد بدان معنا است که در گذشته تحت یک حکم یا قانون کلی بوده و به تدریج تحت شرایط خاص از مصادیق دیگر آن کلی متمایز می‌شود و ناگزیر وضعیت جدیدی از نظر قانون می‌طلبد مانند حکم کلی دفاع که در عمل به دو بخش نظامی و امنیتی تقسیم می‌شود و هر کدام حکم جداگانه‌ای را می‌طلبد و مسائل امنیتی نیز به نوبه خود در بُعد خارجی و داخلی مقرّرات خاص خود را خواهد‌طلبید؛
  2. پیش‌بینی و آینده‌نگری فقیه، که پیش از آنکه نیاز در جامعه تحقق یابد حکم موارد نیاز در آینده استخراج و به فروع حکم کلی افزوده شود[۱].[۲]

منابع

پانویس

  1. فقه سیاسی، ج۹، ص۱۳۶.
  2. عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی، ص ۵۳۷.