سبغ در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

وسعت تمام و کامل[۱] در مقابل "تضییق و محدودیت"[۲]. سابغ نوعی زره کامل، وسیع[۳] (پوشا)، بلند و رساست[۴] که از ابزار دفاعی اصلی در روزگاران قدیم محسوب می‌شده و هرچه کامل‌تر بدن را می‌پوشانده، جنگجو را در مقابل ضربات دشمن بیشتر حفظ می‌کرده است.

﴿أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا[۵].

از نعمت‌های خاص الهی به حضرت داود (ع) نرم ‌شدن آهن در دست او بود:﴿وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ [۶].[۷].

مفسران گفته‌اند که داود به صورت ناشناس در میان مردم گردش می‌کرد و انتقادهای آنان را می‌شنید. یک بار شنید که می‌گفتند: داود مردی نیک است؛ اما حیف که از بیت‌المال ارتزاق می‌کند، نه از دسترنج خویش. لذا داود (ع) به درگاه خداوند دعا کرد که به او هنری یا فنّی عطا کند که از دسترنج خویش روزی خورد و خداوند به او زره ‌بافی آموخت. پیش از آن در جنگ‌ها برای دفاع و محافظت تن، از صفحات آهنی یا فلزی بلند که به خود می‌بستند، استفاده می‌کردند که بسیار دست‌ و پاگیر و سنگین بود. داود (ع) به الهام خداوند زره ‌بافی آموخت و این صنعت، انقلابی در صنایع جنگی قدیم رقم زد[۸]. از معدود اصطلاحاتی که در مورد ابزار و آلات جنگی در قرآن کریم وارد شده، سابغات است.[۹]

منابع

پانویس

  1. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۲۹.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۵، ص۳۹.
  3. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۳۹۵.
  4. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۰.
  5. «(به او گفتیم) که زره‌هایی بباف و در زره‌بافی اندازه بدار؛ و کاری شایسته انجام دهید که من به آنچه انجام می‌دهید بینایم» سوره سبأ، آیه ۱۱.
  6. «آهن را برای او نرم کردیم (به او گفتیم) که زره‌هایی بباف و در زره‌بافی اندازه بدار» سوره سبأ، آیه ۱۰-۱۱.
  7. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۳۶۲.
  8. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۴۲۹.
  9. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۳۰-۳۳۱.