شرح الزیارة الجامعة الکبیرة - محمدی ری‌شهری (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
شرح الزیارة الجامعة الکبیرة
(أو: تفسیر قرآن الناطق)
زبانعربی
نویسندهمحمد محمدی ری‌شهری
به کوششاحمد غلام‌علی
مترجممحمد حسین خلیق
موضوعزیارت جامعهٔ کبیره، امامت و ولایت
مذهبشیعه
ناشرانتشارات دارالحدیث
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۵ ش
تعداد صفحه۶۴۰
شابک۹۷۸-۹۶۴-۴۹۳-۸۶۲-۷
شماره ملی۴۱۲۸۱۷۳

شرح الزیارة الجامعة الکبیرة، ترجمهٔ عربی کتاب شرح زیارت جامعهٔ کبیره است و به تشریح این زیارت می‌پردازد. نویسندهٔ این اثر به زبان فارسی محمد محمدی ری‌شهری است و انتشارات مؤسسهٔ علمی-فرهنگی دارالحدیث نشر آن را به عهده داشته است. این کتاب با همکاری‌ احمد غلام‌علی و ترجمهٔ محمد حسین خلیق آمادهٔ انتشار شده است. [۱]

دربارهٔ کتاب

مطالب این کتاب برگرفته از قریب به ۱۲۰ سخنرانی محمد محمدی ری‌شهری در شرح زیارت جامعهٔ کبیره است که در سال ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ در شبکهٔ قرآن سیما تولید و پخش شده و نرم‌افزار آن در سال ۱۳۸۵ با نام «شرح مجموعه گل» منتشر شده است.

استناد فراوان به قرآن و احادیث اسلامى، استفاده از حکایات و خاطره‌هاى آموزنده، بیان نظرات دیگر شارحان این زیارت و نقد و بررسی آن و بهره بردن از بیانی ساده و روان، از جمله ویژگی‌های این کتاب است. در این اثر، زیارت جامعه به یکصد و ده بخش تقسیم شده است و در آغاز هر بخش، واژه‌هایى که نیاز به توضیح دارند، با بهره‌گیرى از منابع معتبر لغت، واژه‌شناسى شده‌اند.[۲]

فهرست کتاب

  • مقدمة المترجم؛
  • التمهید؛
  • الزیارة الجامعة و تفسیر القرآن؛
  • خصائص الکتاب و سماته؛
  • النص الکامل للزیارة الجامعة الکبیرة بالسند المتصل من المؤلف إلی الإمام الهادی (ع)؛
  • السّلام علیکم یا أهل بیت النّبوّة؛
  • و موضع الرّسالة؛
  • و مختلف الملائکة؛
  • و مهبط الوحی؛
  • و معدن الرّحمة؛
  • و خزّان العلم؛
  • و منتهى الحلم؛
  • و أصول الکرم؛
  • و قادة الأمم؛
  • و أولیاء النّعم؛
  • و عناصر الأبرار؛
  • و دعائم الأخیار؛
  • و ساسة العباد؛
  • و أرکان البلاد؛
  • و أبواب الإیمان؛
  • و أمناء الرّحمن؛
  • و سلالة النّبیّین و صفوة المرسلین و عترة خیرة ربّ العالمین؛
  • و رحمة الله و برکاته؛
  • السّلام علی أئمّة الهدی؛
  • و مصابیح الدّجی؛
  • و أعلام التّقی؛
  • و ذوی النّهی و أولی الحجی؛
  • و کهف الوری؛
  • و ورثة الأنبیاء و المثل الأعلی؛
  • و الدّعوة الحسنی و حجج الله علی أهل الدّنیا و الآخرة و الأولی و رحمة الله و برکاته؛
  • السّلام علی محآلّ معرفة الله و مساکن برکة الله و معادن حکمة الله؛
  • و حفظة سرّ الله و حملة کتاب الله و أوصیآء نبی الله و ذرّیّة رسول الله صلّی الله علیه و آله و رحمة الله و برکاته؛
  • السّلام علی الدّعاة إلی الله و الأدلّاء علی مرضات الله و المستقرّین فی أمر الله؛
  • و التّامّین فی محبّة الله؛
  • و المخلصین فی توحید الله؛
  • و المظهرین لأمر الله و نهیه و عباده المکرمین الّذین لا یسبقونه بالقول و هم بأمره یعملون و رحمة الله و برکاته؛
  • السّلام علی الأئمّة الدّعاة و القادة الهداة و السّادة الولاة؛
  • و الذّادة الحماة و أهل الذّکر؛
  • و أولی الأمر و بقیّة الله و خیرته؛
  • و حزبه و عیبة علمه و حجّته؛
  • و صراطه و نوره و برهانه و رحمة الله و برکاته؛
  • أشهد أن لا إله إلّا الله وحده لا شریک له؛
  • کما شهد الله لنفسه و شهدت له ملائکته و أولوا العلم من خلقه لا إله إلّا هو العزیز الحکیم؛
  • و أشهد أنّ محمّدا عبده المنتجب و رسوله المرتضی أرسله بالهدی و دین الحقّ لیظهره علی الدّین کلّه و لو کره المشرکون؛

و أشهد أنّکم الأئمّة الرّاشدون؛

  • المهدیّون؛
  • المعصومون؛
  • المکرّمون؛
  • المقرّبون؛
  • المتّقون الصّادقون المصطفون؛
  • المطیعون لله؛
  • القوّامون بأمره؛
  • العاملون بإرادته؛
  • الفآئزون بکرامته؛
  • اصطفاکم بعلمه و ارتضاکم لغیبه و اختارکم لسرّه؛
  • و اجتباکم بقدرته و أعزّکم بهداه؛
  • و خصّکم ببرهانه؛
  • و انتجبکم لنوره؛
  • و أیّدکم بروحه؛
  • و رضیکم خلفآء فی أرضه و حججا علی بریّته و أنصارا لدینه و حفظة لسرّه و خزنة لعلمه و مستودعا لحکمته و تراجمة لوحیه و أرکانا لتوحیده و شهدآء علی خلقه و أعلاما لعباده عصمکم الله من الزّلل و آمنکم من الفتن و طهّرکم من الدّنس و أذهب عنکم الرّجس و طهّرکم تطهیرا؛
  • فعظّمتم جلاله و أکبرتم شأنه و مجّدتم کرمه و أدمتم ذکره و وکّدتم میثاقه و أحکمتم عقد طاعته و نصحتم له فی السّرّ و العلانیة و دعوتم إلی سبیله بالحکمة و الموعظة الحسنة؛
  • و بذلتم أنفسکم فی مرضاته و صبرتم علی ما أصابکم فی جنبه؛
  • و أقمتم الصّلوة و آتیتم الزّکوة و أمرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر و جاهدتم فی الله حقّ جهاده؛
  • حتّی أعلنتم دعوته و بیّنتم فرآئضه و أقمتم حدوده و نشرتم شرایع أحکامه و سننتم سنّته؛
  • و صرتم فی ذلک منه إلی الرّضا؛
  • و سلّمتم له القضآء؛
  • و صدّقتم من رسله من مضی؛
  • فالرّاغب عنکم مارق و اللّازم لکم لاحق و المقصّر فی حقّکم زاهق؛
  • و الحقّ معکم و فیکم و منکم و إلیکم و أنتم أهله و معدنه؛
  • و میراث النّبوّة عندکم و إیاب الخلق إلیکم و حسابهم علیکم؛
  • و فصل الخطاب عندکم؛
  • و آیات الله لدیکم؛
  • و عزآئمه فیکم و نوره و برهانه عندکم؛
  • و أمره إلیکم؛
  • من والاکم فقد والی الله و من عاداکم فقد عادی الله؛
  • و من أحبّکم فقد أحبّ الله و من أبغضکم فقد أبغض الله؛
  • و من اعتصم بکم فقد اعتصم بالله؛
  • أنتم الصّراط الأقوم؛
  • و شهداء دار الفناء؛
  • و شفعاء دار البقاء؛
  • و الرّحمة الموصولة و الآیة المخزونة؛
  • و الأمانة المحفوظة؛
  • و الباب المبتلی به النّاس من أتاکم نجی و من لم یأتکم هلک؛
  • إلی الله تدعون و علیه تدلّون و به تؤمنون و له تسلّمون و بأمره تعملون و إلی سبیله ترشدون و بقوله تحکمون؛
  • سعد من والاکم و هلک من عاداکم؛
  • و خاب من جحدکم و ضلّ من فارقکم و فاز من تمسّک بکم؛
  • و أمن من لجأ إلیکم و سلم من صدّقکم؛
  • و هدی من اعتصم بکم من اتّبعکم فالجنّة مأواه و من خالفکم فالنّار مثواه و من جحدکم کافر؛
  • و من حاربکم مشرک؛
  • و من ردّ علیکم فی أسفل درک من الجحیم؛
  • أشهد أنّ هذا سابق لکم فیما مضی و جار لکم فیما بقی؛
  • و أنّ أرواحکم و نورکم و طینتکم واحدة؛
  • طابت و طهرت بعضها من بعض؛
  • خلقکم الله أنوارا فجعلکم بعرشه محدقین؛
  • حتّی منّ علینا بکم؛
  • فجعلکم فی بیوت أذن الله أن ترفع و یذکر فیها اسمه؛
  • و جعل صلواتنا علیکم و ما خصّنا به من ولایتکم طیبا لخلقنا و طهارة لأنفسنا و تزکیة لنا و کفّارة لذنوبنا؛
  • فکنّا عنده مسلّمین بفضلکم؛
  • و معروفین بتصدیقنا إیّاکم؛
  • فبلغ الله بکم أشرف محلّ المکرّمین و أعلی منازل المقرّبین و أرفع درجات المرسلین حیث لا یلحقه لاحق و لا یفوقه فآئق و لا یسبقه سابق و لا یطمع فی إدراکه طامع؛
  • حتّی لا یبقی ملک مقرّب و لا نبیّ مرسل و لا صدّیق و لا شهید و لا عالم و لا جاهل؛
  • و لا دنیّ و لا فاضل و لا مؤمن صالح و لا فاجر طالح‏؛
  • و لا جبّار عنید و لا شیطان مرید و لا خلق فیما بین ذلک شهید؛
  • إلّا عرّفهم جلالة أمرکم و عظم خطرکم؛
  • و کبر شأنکم؛
  • و تمام نورکم و صدق مقاعدکم؛
  • و ثبات مقامکم‏؛
  • و شرف محلّکم؛
  • و منزلتکم عنده و کرامتکم علیه و خاصّتکم لدیه و قرب منزلتکم منه‏؛
  • بأبی أنتم و أمّی و أهلی و مالی و أسرتی؛
  • أشهد الله و أشهدکم أنّی مؤمن بکم و بما آمنتم به کافر بعدوّکم و بما کفرتم به؛
  • مستبصر بشأنکم و بضلالة من خالفکم موال لکم و لأولیآئکم مبغض لأعدآئکم و معاد لهم؛
  • سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم؛
  • محقّق لما حقّقتم مبطل لما أبطلتم مطیع لکم عارف بحقّکم مقرّ بفضلکم محتمل لعلمکم؛
  • محتجب بذمّتکم؛
  • معترف بکم؛
  • مؤمن بإیابکم مصدّق برجعتکم؛
  • منتظر لأمرکم مرتقب لدولتکم؛
  • آخذ بقولکم؛
  • عامل بأمرکم؛
  • مستجیر بکم؛
  • زآئر لکم لائذ عآئذ بقبورکم مستشفع إلی الله عزّ و جلّ بکم؛
  • و متقرّب بکم إلیه؛
  • و مقدّمکم أمام طلبتی و حوائجی و إرادتی فی کلّ احوالی و أموری؛
  • مؤمن بسرّکم و علانیتکم و شاهدکم و غائبکم و أوّلکم و آخرکم؛
  • و مفوّض فی ذلک کلّه إلیکم و مسلّم فیه معکم؛
  • و قلبی لکم مسلّم؛
  • و رأیی لکم تبع؛
  • و نصرتی لکم معدّة؛
  • حتّی یحیی الله تعالی دینه بکم و یردّکم فی أیّامه و یظهرکم لعدله و یمکّنکم فی أرضه؛
  • فمعکم معکم لا مع غیرکم؛
  • آمنت بکم و تولّیت آخرکم بما تولّیت به أوّلکم؛
  • و برئت إلی الله عزّ و جلّ من أعدائکم و من الجبت والطّاغوت و الشّیاطین؛
  • فثبّتنی الله أبدا ما حییت علی موالاتکم و محبّتکم و دینکم و وفّقنی لطاعتکم؛
  • و رزقنی شفاعتکم؛
  • و جعلنی من خیار موالیکم التّابعین لما دعوتم إلیه؛
  • و جعلنی ممّن یقتصّ آثارکم و یسلک سبیلکم و یهتدی بهداکم و یحشر فی زمرتکم؛
  • بأبی أنتم و أمّی و نفسی و أهلی و مالی من أراد الله بدأ بکم؛
  • و من وحّده قبل عنکم؛
  • و من قصده توجّه بکم؛
  • موالیّ لا أحصی ثنائکم و لا أبلغ من المدح کنهکم و من الوصف قدرکم؛
  • و أنتم نور الأخیار و هداة الأبرار و حجج الجبّار؛
  • بکم فتح الله و بکم یختم و بکم ینزّل الغیث و بکم یمسک السّمآء أن تقع علی الأرض إلّا بإذنه؛
  • و بکم ینفّس الهمّ و یکشف الضرّ؛
  • و عندکم ما نزلت به رسله؛
  • و هبطت به ملائکته؛
  • و إلی جدّکم بعث الرّوح الأمین؛
  • آتاکم الله ما لم یؤت أحدا من العالمین؛
  • طأطأ کلّ شریف لشرفکم؛
  • و بخع کلّ متکبّر لطاعتکم و خضع کلّ جبّار لفضلکم؛
  • و ذلّ کلّ شیء لکم؛
  • و أشرقت الأرض بنورکم و فاز الفائزون بولایتکم بکم یسلک إلی الرّضوان و علی من جحد ولایتکم غضب الرّحمن؛
  • بأبی أنتم و أمّی و نفسی و أهلی و مالی ذکرکم فی الذّاکرین؛
  • و أسمآؤکم فی الأسماء و أجسادکم فی الأجساد و أرواحکم فی الأرواح و أنفسکم فی النّفوس؛
  • و آثارکم فی الآثار و قبورکم فی القبور؛
  • فما أحلی أسمآئکم؛
  • و أکرم أنفسکم؛
  • و أعظم شأنکم و أجلّ خطرکم؛
  • و أوفی عهدکم و أصدق وعدکم؛
  • کلامکم نور؛
  • و أمرکم رشد؛
  • و وصیّتکم التّقوی؛
  • و فعلکم الخیر؛
  • و عادتکم الإحسان؛
  • و سجیّتکم الکرم؛
  • و شأنکم الحق و الصّدق و الرّفق؛
  • و قولکم حکم و حتم؛
  • و رأیکم علم و حلم و حزم؛
  • إن ذکر الخیر کنتم أوّله و أصله و فرعه و معدنه و مأواه و منتهاه؛
  • بأبی أنتم و أمّی و نفسی کیف أصف حسن ثنائکم؛
  • و أحصی جمیل بلائکم؛
  • و بکم أخرجنا الله من الذّل و فرّج عنّا غمرات الکروب؛
  • و أنقذنا من شفا جرف الهلکات و من النّار؛
  • بأبی أنتم و أمّی و نفسی بموالاتکم علّمنا الله معالم دیننا؛
  • و أصلح ما کان فسد من دنیانا؛
  • و بموالاتکم تمّت الکلمة؛
  • و عظمت النّعمة؛
  • و ائتلفت الفرقة؛
  • و بموالاتکم تقبل الطّاعة المفترضة؛
  • و لکم المودّة الواجبة؛
  • و الدّرجات الرّفیعة؛
  • و المقام المحمود؛
  • و المکان المعلوم عند الله عزّ و جلّ؛
  • و الجاه العظیم و الشّان الکبیر؛
  • و الشّفاعة المقبولة؛
  • ربّنا آمنّا بما أنزلت و اتّبعنا الرّسول فاکتبنا مع الشّاهدین؛
  • ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد إذ هدیتنا و هب لنا من لدنک رحمة إنّک أنت الوهّاب؛
  • سبحان ربّنا إن کان وعد ربّنا لمفعولا؛
  • یا ولیّ الله إنّ بینی و بین الله عزّ و جلّ ذنوبا لا یأتی علیها إلّا رضاکم؛
  • فبحقّ من ائتمنکم علی سرّه و استرعاکم أمر خلقه و قرن طاعتکم بطاعته؛
  • لمّا استوهبتم ذنوبی و کنتم شفعائی؛
  • فإنّی لکم مطیع؛
  • من أطاعکم فقد أطاع الله و من عصاکم فقد عصی الله و من أحبّکم فقد أحبّ الله و من أبغضکم فقد أبغض الله؛
  • الّلهمّ إنّی لو وجدت شفعاء أقرب إلیک من محمّد و أهل بیته الأخیار الأئمّة الأبرار؛
  • لجعلتهم شفعائی؛
  • فبحقّهم الّذی أوجبت لهم علیک؛
  • أسئلک أن تدخلنی فی جملة العارفین بهم و بحقّهم؛
  • و فی زمرة المرحومین بشفاعتهم؛
  • إنّک أرحم الرّاحمین؛
  • و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین؛
  • و سلّم تسلیما کثیرا؛
  • وحسبنا الله و نعم الوکیل؛
  • فهرست.[۳]

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد محمدی ری‌شهری
آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (متولد ۱۳۲۵ ش، شهر‌ ری؛ متوفی ۱۴۰۱ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی مشکینی، محمد فاضل‌ لنکرانی، سید محمد باقر طباطبایی سلطانی، محمد علی اراکی، حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، سید محمد رضا گلپایگانی و مرتضی حائری یزدی به اتمام رساند. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی حجاج ایرانی، ریاست مؤسسه علمی فرهنگی دار‌الحدیث، ریاست دانشگاه قرآن و حدیث و ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی اهتمام ورزیده است. «اهل بیت در قرآن و حدیث»، «تداوم انقلاب اسلامی ایران تا انقلاب جهانی مهدی»، «حکمت‌نامهٔ پيامبر اعظم (ص)»، «سیرهٔ پیامبر خاتم (ص)»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین‌ بر پایهٔ قرآن، حدیث و تاریخ»، «سيری در سيرهٔ حکومتی امام علی (ع)»، «فلسفه امامت و رهبری»، «سیاست‌نامهٔ امام علی (ع)»، «فلسفه وحی و نبوت»، «حکمت‌نامهٔ امام حسین (ع)»، «فرهنگ‌نامهٔ مرثيه‌سرايی و عزاداری حضرت سيدالشهدا (ع)»، «مبانی خداشناسی»، «حکمت‌نامهٔ رضوی»، «دانشنامهٔ امام مهدی (ع)»، «شرح زیارت جامعهٔ کبیره»، «ویژگی‌های صراط مستقیم در قرآن» و «گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث» برخی از این آثار است.[۴]

کتاب‌های مرتبط

شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب).

پانویس