عمرو بن صبیح صیداوی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث قاتلان امام حسین است. عمرو بن صبیح صیداوی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عمرو بن صبیح صیداوی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردعمرو بن صُبَیح صیداوی، از سربازان عمر بن سعد بود که در کربلا حضور فعال داشت. او علاوه بر اینکه قاتل عبدالله بن مسلم بن عقیل و موسی بن عقیل بن ابی طالب بود، پس از شهادت امام حسین (ع)، از جمله ده نفری بود که داوطلب شد تا بر بدن مطهر امام حسین (ع) اسب بتازاند[۱].
مقدمه
بنا به نقل ابو مخنف، طبری و شیخ مفید، عبدالله بن مسلم بن عقیل دلاورانه جنگید و سه حمله به صفوف دشمن داشت. سرانجام عمرو بن صُبَیح صیداوی، تیری به طرف او افکند و عبدالله بن مسلم بن عقیل دستش را سپر پیشانی خود قرار داد. دست و پیشانی‌اش به‌هم دوخته شد، چنان‌که نتوانست حرکت دهد و با تیر دوم او، عبدالله بن مسلم بن عقیل به شهادت رسید.[۲] اما بنا به نقل بلاذری پس از اینکه عمرو بن صبیح صیداوی اولین تیر را زد، لشکر به‌طور گروهی و یا شخص زید بن رقاد جنبی او را به شهادت رساند و گفته شده شخص دیگری نیزه‌ای بر قلب او وارد آورد و آن بزرگوار به شهادت رسید.[۳]
با توجه به روایات فوق‌الذکر، در منابع از چند نفر به صورت انفرادی (عمرو بن صبیح صیداوی، عامر بن صعصعه، اسید بن مالک حضرمی و زید بن رقاد جنبی) و نیز از لشکر کوفه به‌طور دسته‌جمعی به عنوان قاتل عبدالله بن مسلم بن عقیل یاد شده است. لکن بیشتر آنان «عمرو بن صُبَیح صیداوی» را قاتل دانسته‌اند.[۴]
زیارت ناحیه مقدسه نام قاتل عبدالله بن مسلم بن عقیل، پسرعموی امام حسین (ع) نیز «عمرو بن صبیح صیداوی» ذکر شده است.[۵]
همچنین موسی بن عقیل بن ابی طالب نیز پس از کشتن تنی چند، با نیزه «عمرو بن صبیح صیداوی» که از کمین‌گاه به او حمله کرده بود، به شهادت رسید.[۶] ابو عمرو زاهد او را زنازاده می‌داند.[۷]
بنا به نقل طبری، «عمرو بن صبیح صیداوی» گوید: «من بعضی از خاندان امام را با نیزه زدم و زخمی کردم اما هیچکس را نکشتم».
شب هنگام یاران مختار ثقفی سوی عمرو بن صبیح صیداوی آمدند و او را دستگیر کردند و پیش مختار بردند. مختار به او گفت: «تو گفتی که آل رسول را با نیزه زدی، پس با ضربات نیزه او را آنقدر بزنید تا کشته شود». به روایتی دیگر همراه گروهی که بر بدن امام اسب تازاندند، با اسب‌هایی با نعل آهنین که بر بدن او تاختند، به هلاکت رسید. سپس جسدش را سوزاندند[۸].[۹]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: الحیدریه، ۱۳۸۵ قمری. ، ص۵۴.
- ↑ ر. ک: وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی. ، ص۲۴۷؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی، ج۵، ص۴۴۷؛ ارشاد فی معرفة حجج‌الله علی‌العباد، شیخ مفید، محمدبن محمدبن نعمان، بیروت: ۱۴۱۴ قمری، ج۲، ص۱۱۱. قس الاخبار الطوال، دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی. ، ص۲۵۷؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، چاپ احمد صفر، قاهره: ۱۳۶۸ قمری/ ۱۹۴۱ میلادی. ، ص۹۸؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۶ قمری. ، ج۴، ص۹۳،۷۴؛ تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابوعلی محمدبن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، ۱۳۴۱ شمسی. ، ج۲، ص۷۰۹.
- ↑ ر. ک: انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی. ، ج۳، ص۴۰۶.
- ↑ در تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲– ۱۹۶۷ میلادی.
- ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری، ج۵، ص۴۷۷؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی، ج۵، ص۴۶۹؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۶ قمری. ، ج۴، ص۹۲.
- ↑ رک: ناسخ التواریخ (دوره امام سجاد (ع))، سپهر، لسان الملک میرزا محمد تقی، تهران: کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۹۸ قمری. ، ج۲، ص۳۱۹؛ ذخیرة الدارین، حائری شیرازی، سید عبدالحمید، نجف: مطبعه المر تضویه، ۱۳۴۵ قمری. ، ص۱۶۲-۱۶۴؛ وسیله الدارین فی انصار الحسین، موسوی زنجانی، بیروت: مؤسسه اعلمی، ۱۴۰۲ قمری. ، ص۲۳۳؛ عشرة کامله، ص۴۳۱.
- ↑ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: الحیدریه، ۱۳۸۵ قمری. ، ص۵۴.
- ↑ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: الحیدریه، ۱۳۸۵ قمری، ص۱۲۱،۱۱۲؛ بحار الانوار الجامعه لدرر الائمه الاطهار (ع)، علامه مجلسی، ملا محمد باقر، تهران: مکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲ شمسی، ج۴۵، ص۳۷۴،۶۰.
- ↑ محمدزاده، مرضیه، دوزخیان جاوید، ص۲۶۶-۲۶۷.