محمد بن خالد بن عبدالرحمن برقی در تاریخ اسلامی

آشنایی اجمالی

ابو عبدالله محمد بن خالد بن عبد الرحمان بن محمد بن علی معروف به برقی، منسوب به برقه رود قم است. پدر و جدش از کوفه به این محل مهاجرت کردند و در آنجا سکنی گزیدند. جد بزرگ محمد بن خالد به نام محمد بن علی در شهر کوفه می‌زیست.

وی در قیام زید بن علی(ع) در سال ۱۲۲ه‍.ق شرکت کرد. پس از شهادت حضرت و پراکنده شدن یارانش دستگیر و روانه زندان حاکم کوفه (یوسف بن عمر) شد و سپس به قتل رسید. پس از کشته شدن وی، فرزندش عبدالرحمان و نواده‌اش خالد که کودکی بیش نبود، به سوی سرزمین‌های ایران فرار کردند و در برقه رود که یکی از آبادی‌های شهر قم به شمار میرفت، فرود آمدند^[۱].

محمد بن خالد پس از مدتی، برقه رود را ترک کرد و به حضور امام هفتم رسید، و مدتی در بغداد ماند ^[۲].

پس از شهادت امام موسی کاظم(ع) به حضور امام رضا(ع) رسید و از آن حضرت روایت کرد و پس از شهادتش در ردیف یاران امام جواد(ع) قرار گرفت^[۳] و در دوره امامت آن حضرت رحلت کرد.

محمد بن خالد از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد(ع) و از مفسران قرن دوم هجری است. او ادیب و آشنا به اخبار و علوم ادبی و عربی بود. وی کتاب‌هایی در علوم قرآنی دارد که یکی از آنها التنزیل و التفسیر و کتاب تفسیر است^[۴].

دیگر آثار او می‌‌توان از: النوادر، التبصر، المحاسن، الرجال، کتاب مکه و مدینه، جنگ‌های اوس و خزرج، العلل، علم الباری و کتاب الخطب و...^[۵] را نام برد.

او را یکی از ثقات و معتمدان اصحاب ائمه(ع) دانسته‌اند^[۶].^[۷]

منابع

قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار

پانویس

↑ ابن ندیم، الفهرست، ص۲۰؛ نجاشی، رجال، ص۵۵.
↑ تاریخ قم، ج۷، ص۲۶۴؛ طوسی، رجال، ص۳۶.
↑ طوسی، رجال، ص۳۸۶.
↑ معجم رجال الحدیث، ج۱۶، ص۶۴.
↑ کشی، رجال، ص۳۳۵.
↑ تأسیس الشیعه، ص۳۳۰.
↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص 182-183.

[1] ابن ندیم، الفهرست، ص۲۰؛ نجاشی، رجال، ص۵۵.

[2] تاریخ قم، ج۷، ص۲۶۴؛ طوسی، رجال، ص۳۶.

[3] طوسی، رجال، ص۳۸۶.

[4] معجم رجال الحدیث، ج۱۶، ص۶۴.

[5] کشی، رجال، ص۳۳۵.

[6] تأسیس الشیعه، ص۳۳۰.

[7] قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص 182-183.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]