ناکثین در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ناکثین است. ناکثین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ناکثین در نهج البلاغه - ناکثین در تاریخ اسلامی - ناکثین در فقه سیاسی - ناکثین در معارف و سیره نبوی - ناکثین در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
اصطلاح «ناکثین» (پیمان‌شکنان)[۱] لقبی بود که علی S به اهل واقعه جمل داده بود. آنها که در مدینه با علی S بیعت کرده بودند، در بصره عهد خود را شکسته و به مخالفت با آن حضرت برخاستند.
کسانی چون "طلحه" و "زبیر" که عدالت علی S را با منافع دنیاطلبی خویش در تضاد می‌دیدند، به همراهی عدّه‌ای از جمله، عایشه ـ همسر رسول خدا a ـ به بصره رفته و با تهیۀ مقدمات جنگ و به بهانه خونخواهی عثمان در جمادی الاخری سال ۳۶ ﻫ.ق به نبرد با علی S پرداخته‌اند[۲]. چون عایشه بر شتری بنام "عسکر" سوار بود این جنگ، به جنگ "جمل" مشهور است[۳]. هر چند سرانجام، جنگ به نفع امام S تمام شد، ولی در نوع خود نخستین جنگ در حوزۀ داخلی مسلمانان به شمار آمد[۴].
منابع
پانویس
- ↑
وَإِنْ نَكَثُوا أَيْمَانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ
«و اگر پیمانشان را پس از بستن بشکنند و به دینتان طعنه زنند با پیشگامان کفر که به هیچ پیمانی پایبند نیستند کارزار کنید باشد که باز ایستند» سوره توبه، آیه ۱۲؛ لغت‌نامه دهخدا، ج۱۴، ص۲۲۲۱۷؛ مجمع البحرین، ج۲، ص۲۶۶.
- ↑ تاریخ طبری، ج۳، ص۱۲؛ الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۱۲۷؛ مجمع البحرین، ج۲، ص۲۶۶؛ حدیثی از امام علی S («أُمِرْتُ بِقِتَالِ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ». خصال، ج۱، ص۱۵۴).
- ↑ تاریخ طبری، ج۳، ص۱۱. الکامل، ج۳، ص۱۱۲.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۷۳.
