نعمان بن مالک

مقدمه

نعمان بن مالک بن ثعلبه یکی از یاران رسول خدا (ص) بوده است^[۱]. در برخی منابع از نعمان بن مالک دیگری نیز نام برده شده که به نعمان بن قوقل معروف است. عده‌ای هر دو را یک نفر می‌دانند و عده‌ای بین آن دو فرق گذاشته‌اند.

ابن سعد می‌نویسد: نعمان، اعرج بن مالک بن ثعلبة بن أصرم بن فهر بن ثعلبة بن قوقل، از تیره بنی غنم و از انصار و اهل مدینه و قبیله خزرج بود. ثعلبة بن دَعد همان کسی است که به او قوقل می‌گفتند و فرد قدرتمندی بوده و هرگاه شخص ترسانی به او پناه می‌برد، به او می‌گفت: هر کجا می‌خواهی برو که در امانی؛ لذا همه بنوغنم و بنو سالم را قواقله نامیدند و در دفتر بیت المال هم به نام بنی قوقل خوانده می‌شدند ^[۲].

ابن اثیر نیز می‌نویسد: نعمان مردی لنگ بود و با همان پای لنگش در جنگ بدر شرکت کرد و در جنگ احد با خدایش چنین مناجات کرد: پروردگارا! از تو می‌خواهم که قبل از آنکه آفتاب غروب کند، با این پای لنگم بر سر سبزی‌های بهشت پای نهم. پس دعایش مستجاب و در احد کشته شد. پس از کشته شدنش رسول خدا (ص) فرمود: "او به خدای خود امیدوار شد و چنان شد که او می‌خواست. او را دیدم که در بهشت می‌خرامد ولی لنگ نبود"^[۳].

اما عبد الله بن محمد بن عماره می‌گوید: کسی که در بدر شرکت داشته و در احد شهید شد، نعمان اعرج بن مالک بن ثعلبة بن أصرم بن فهر بن ثعلبة بن غنم است و مادر او عمره، دختر ذیاد بن عمرو بن زمزمة بن عمرو بن عمارة بن مالک از طایفه بنی غُضینه و از قبیله بَلیّ و خواهر مجذّر بن زیاد بود. و کسی که ملقب به قوقل بوده، نعمان بن مالک بن ثعلبة بن دعد بن فهر بن ثعلبة بن غنم است^[۴].

ابن اثیر در جای دیگری می‌نویسد: گمان می‌کنم و بلکه یقین دارم که این نعمان- نعمان بن مالک بن ثعلبة بن دغد. همان نعمان بن قوقل است؛ یعنی نعمان اعرج بن مالک بن ثعلبة بن اصرم. نسب هر دو و حالت حضور آن دو در روز بدر و شهادت‌شان در روز احد یکی است. در نسب‌شان اختلافی نیست در، مگر در اسم دعد و اصرم، و این گونه اختلافات و بلکه بیشتر از آن هم گاه در نسب‌ها دیده می‌شود^[۵].^[۶]

نعمان و جنگ احد

پیامبر (ص) و زیارت قبر شهدا

نعمان و نقل حدیث

منابع

عسکری، عبدالرضا، مقاله «نعمان بن مالک»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۷

پانویس

↑ الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۵۰۴؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۵۶۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۶، ص۳۵۷.
↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۴۱۴.
↑ «ظن بالله ظنا فوجده عند ظنه، لقد رأیته یطأ فی خضرها ما به عرج»؛ اسدالغابه، ج۴، ص۵۶۳.
↑ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۴۱۴.
↑ اسد الغابه، ج۴، ص۵۶۵.
↑ عسکری، عبدالرضا، مقاله «نعمان بن مالک»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۷، ص ۴۰۷ - ۴۰۸.

[1] الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۵۰۴؛ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۵۶۵؛ الاصابه، ابن حجر، ج۶، ص۳۵۷.

[2] الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۴۱۴.

[3] «ظن بالله ظنا فوجده عند ظنه، لقد رأیته یطأ فی خضرها ما به عرج»؛ اسدالغابه، ج۴، ص۵۶۳.

[4] الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۳، ص۴۱۴.

[5] اسد الغابه، ج۴، ص۵۶۵.

[6] عسکری، عبدالرضا، مقاله «نعمان بن مالک»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۷، ص ۴۰۷ - ۴۰۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]