پرش به محتوا

آفرینش در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۳۵: خط ۳۵:
در [[جهان‌بینی]] [[اشراق]]، عالم منوّر به انواری است که در مراتب عالم، مقول به تشکیک است و مراتب اشتداد، به مراتب نوری آنها باز می‌گردد که در [[کمالات]] نوری، در نهایت مرتب بهاء و کمال شدت و قوت است. چون امکان [[تسلسل]] در اشتداد نوری محال است، [[نور]] اؤل [[قائم]] به ذات است. چون نور منبع همه کمالات است، نور [[واجب]]، واجد همه اوصاف کمالی، از قبیل [[حیات]] و [[علم]] و [[قدرت]] و [[اراده]] و [[مشیت]] و [[سمع]] و [[بصر]] است و همه [[کمالات ذاتی]] او، مثل ذات، در کمال شدت و سعه بوده و بی‌منتها است.
در [[جهان‌بینی]] [[اشراق]]، عالم منوّر به انواری است که در مراتب عالم، مقول به تشکیک است و مراتب اشتداد، به مراتب نوری آنها باز می‌گردد که در [[کمالات]] نوری، در نهایت مرتب بهاء و کمال شدت و قوت است. چون امکان [[تسلسل]] در اشتداد نوری محال است، [[نور]] اؤل [[قائم]] به ذات است. چون نور منبع همه کمالات است، نور [[واجب]]، واجد همه اوصاف کمالی، از قبیل [[حیات]] و [[علم]] و [[قدرت]] و [[اراده]] و [[مشیت]] و [[سمع]] و [[بصر]] است و همه [[کمالات ذاتی]] او، مثل ذات، در کمال شدت و سعه بوده و بی‌منتها است.


شیخ شهاب الدین سهروردی، نور اول را که [[خالق]] نور هستی است، بنابر جلوه‌های گوناگونی که دارد، به اسامی گوناگون می‌نامد: نورالانوار، نور محیط، نور قیوم، نور [[مقدس]]، نور اعظم اعلی<ref>شرح حکمة الاشراق (الشهرزوری) (ط. مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۲ ه. ش)، ص۳۱۵.</ref> و اسامی دیگری که هر یک پیام‌آور کمالات نور اول است. بر این اساس، چون عالم منور به نور [[توحید]] است، ذاتاً [[ظلمت]] محض است و نور واجب، که نور قهّار و [[غنی]] مطلق است، عالم را روشن نموده است<ref>این مضمون در آیه نور به صراحت و در بیانات اولیاء الهی{{عم}} به انحاء گوناگون ذکر شده؛ چنان که در دعای کمیل می‌خوانیم: {{متن حدیث|بِنُورِ وَجْهِكَ‏ الَّذِي‏ أَضَاءَ لَهُ‏ كُلُّ‏ شَيْ‏ءٍ}} (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد (ط. مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ ه. ق)، ج۲، ص۸۴۴).</ref>. نور الانوار، ظاهربه ذات و مُظهِر غیراست و چون [[حقیقت]] نور، اصل همه کمالات به نحو اتم و اکمل است، شدت [[نورانیت]] و پرتو افشانی و [[افاضه]] به غیر، ذاتی او است؛ زیرا در تعریف نور گفته شده که ظاهر بالذات و مظهِر غیر است؛ لذا به هیاکل و عناصر ظلمانی عالم دائماً نورافشانی می‌کند و عالم منوّر به نور او است<ref>انواریه (ترجمه و شرح حکمة الأشراف سهروردی) (ط. امیر کبیر، ۱۳۶۳ش)، ص۳۰.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳]] ص ۲۳۷.</ref>
شیخ شهاب الدین سهروردی، نور اول را که [[خالق]] نور هستی است، بنابر جلوه‌های گوناگونی که دارد، به اسامی گوناگون می‌نامد: نورالانوار، نور محیط، نور قیوم، نور [[مقدس]]، نور اعظم اعلی<ref>شرح حکمة الاشراق (الشهرزوری) (ط. مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۲ ه. ش)، ص۳۱۵.</ref> و اسامی دیگری که هر یک پیام‌آور کمالات نور اول است. بر این اساس، چون عالم منور به نور [[توحید]] است، ذاتاً [[ظلمت]] محض است و نور واجب، که نور قهّار و [[غنی]] مطلق است، عالم را روشن نموده است<ref>این مضمون در آیه نور به صراحت و در بیانات اولیاء الهی {{عم}} به انحاء گوناگون ذکر شده؛ چنان که در دعای کمیل می‌خوانیم: {{متن حدیث|بِنُورِ وَجْهِكَ‏ الَّذِي‏ أَضَاءَ لَهُ‏ كُلُّ‏ شَيْ‏ءٍ}} (مصباح المتهجد و سلاح المتعبد (ط. مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ ه. ق)، ج۲، ص۸۴۴).</ref>. نور الانوار، ظاهربه ذات و مُظهِر غیراست و چون [[حقیقت]] نور، اصل همه کمالات به نحو اتم و اکمل است، شدت [[نورانیت]] و پرتو افشانی و [[افاضه]] به غیر، ذاتی او است؛ زیرا در تعریف نور گفته شده که ظاهر بالذات و مظهِر غیر است؛ لذا به هیاکل و عناصر ظلمانی عالم دائماً نورافشانی می‌کند و عالم منوّر به نور او است<ref>انواریه (ترجمه و شرح حکمة الأشراف سهروردی) (ط. امیر کبیر، ۱۳۶۳ش)، ص۳۰.</ref><ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۳]] ص ۲۳۷.</ref>


=== کیفیت صدور کثرت در [[حکمت]] [[اشراق]] ===
=== کیفیت صدور کثرت در [[حکمت]] [[اشراق]] ===
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش