ابو عبیده جراح: تفاوت میان نسخه‌ها

نام او [[عامر بن عبدالله بن جرّاح بن هلال]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۰.</ref>. از [[زندگی]] پیش از [[اسلام]] او اطلاعی در دست نیست. فقط گفته‌اند: یکی از معدود افرادی بود که [[پیش از ظهور]] اسلام در [[مکّه]]، [[خواندن و نوشتن]] می‌دانست<ref> فتوح البلدان، ص‌۴۵۷.</ref>. پس از [[بعثت پیامبر]] {{صل}} او را از نخستین اسلام‌ آورندگان دانسته‌اند<ref> السیرة النبویه، ج‌۱، ص‌۲۵۲.</ref>. هنگام [[اسلام آوردن]]، حدود ۳۰ سال داشته است. پس از اسلام، بر اثر فشار [[مشرکان]]، پیش از [[جعفر بن‌ ابی‌طالب]] به [[حبشه]] [[هجرت]] کرد<ref>السیر و المغازی، ص‌۱۷۶‌ـ‌۱۷۷.</ref> و در هجرت دوم نیز با او همراه ‌شد<ref> السیرة النبویه، ج‌۱، ص‌۳۲۹؛ المستدرک، ج‌۳، ص‌۲۹۹.</ref> و سپس به [[مکه]] بازگشت<ref> السیرة النبویه، ج‌۱، ص‌۳۶۹.</ref> و پس از آن، به [[مدینه]] هجرت کرد<ref>[[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[ابوعبیده جراح (مقاله)|مقاله «ابوعبیده جراح»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲.</ref>.

گفته شده ابوعبیده، در همه جنگ‌های [[زمان پیامبر]] {{صل}} حضور داشت<ref>اسدالغابه، ج‌۳، ص‌۱۲۶.</ref> و در [[جنگ بدر]]، یکی از ۶ فرد تیره بنی حارث ‌بن ‌فهر بود<ref>المغازی، ج‌۱، ص‌۱۵۷.</ref>. در [[جنگ اُحُد]] شرکت کرد و برخی او را از ثابت ‌قدمان این [[جنگ]] شمرده‌اند<ref>المستدرک، ج‌۳، ص‌۲۹۹.</ref>. ابوعبیده در [[صلح حدیبیّه]]، (ششم هجری) در شمار [[گواهان]] [[پیمان]] قرار داشت<ref>المغازی، ج‌۲، ص‌۶۱۲.</ref> و در همین سال، سریه‌ای را به ذی‌القصه [[رهبری]] <ref> تاریخ طبری، ج۲، ص‌۱۲۶.</ref> و در سال بعد، سریه خَبَط (سیف‌البحر) را بر ضدّ [[قبیله]] [[جهینه]] در ساحل دریا، [[فرماندهی]] کرد<ref> المغازی، ج۲، ص‌۷۷۴؛ الطبقات، ج‌۷، ص‌۲۶۹؛ تاریخ طبری، ج۲، ص‌۲۰۹.</ref>. او در [[فتح مکه]]، فرمان‌دهی بخشی از [[سپاه]] را برعهده داشت<ref>فتوح‌البلدان، ص‌۵۲؛ تاریخ طبری، ج‌۳، ص‌۱۵۹.</ref>. او در واقعه [[تبوک]] حضور داشت و براساس برخی از [[روایات]] شیعیِ منقول از [[حذیفه]] و [[عمار]]، از کسانی بود که در بازگشت از آن [[جنگ]]، در [[ترور]] ناکام [[پیامبر]] {{صل}} شرکت کرد<ref>الخصال، ج‌۲، ص‌۴۹۹؛ بحارالانوار، ج‌۲۱، ص‌۲۲۲‌ـ‌۲۲۳؛ البرهان، ج‌۲، ص‌۸۱۹.</ref>. در اینکه آیا وی در جیش اُسامه که در واپسین روزهای [[حیات پیامبر]] [[سازمان‌دهی]] شد، حاضر بوده یا نه، [[اختلاف]] است<ref>[[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[ابوعبیده جراح (مقاله)|مقاله «ابوعبیده جراح»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲.</ref>.

== ابوعبیده پس از [[پیامبر]] {{صل}} ==

ابوعبیده در وقایع [[سیاسی]] ـ اجتماعیِ پس از پیامبر نقشی برجسته داشت. او یکی از سه تن سازنده جریان [[سقیفه]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج‌۲، ص‌۱۲۳.</ref> و کسی بود که به احتمال بسیار، پیش از درگذشت رسول خدا، برنامه‌هایی را در جلسات مخفی، برای [[خلافت]] طراحی کرده بود<ref> الکافی، ج‌۸، ص‌۱۷۹‌ـ‌۱۸۰؛ تاریخ العرب، ص‌۱۹۶.</ref>. وی پس از تجمع [[انصار]] در سقیفه، به [[اتفاق]] [[ابوبکر]] و [[عمر]] به آنجا رفت و برای خاموش کردن انصارِ نقشی ویژه داشت<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۲، ص‌۱۲۳.</ref>. پس از فراهم شدن زمینه، وی یکی از دو نامزد خلافت از ‌طرف ابوبکر بود که درباره‌اش گفت: من به یکی از دو دوستم [[ابوعبیده]] و [[عمر]] راضی‌ام<ref>المعارف، ص‌۲۴۷.</ref> و برای توجیه پیشنهاد خود، سخنی را به [[پیامبر]] {{صل}} نسبت داد که: برای هر امتی امینی است و [[امین]] این [[امت]] [[ابوعبیده جراح]] است<ref>المعارف، ص‌۲۴۷.</ref>. بنا به [[نقل]] [[یعقوبی]]، ابوعبیده نخستین کسی است که با ابوبکر بیعت کرد<ref>تاریخ یعقوبی، ج‌۲، ص‌۱۲۳.</ref>. او در پی هموارسازی زمینه [[خلافت ابوبکر]]، با [[امام علی]] به گفت و گو نشست و عامل اساسی در روی‌گردانی مردم را از وی، [[جوانی]] علی و [[کینه]] [[عرب]] نسبت به او یاد‌کرد؛ امّا [[وعده]] داد که در [[آینده]]، همگی با او بیعت خواهند کرد<ref>الاحتجاج، ج‌۱، ص‌۱۸۳.</ref>.  

عیاشی در [[تفسیر]] خود، نقش او را در مواجهه با علی {{ع}} به این [[نرمی]] نمی‌داند؛ بلکه وی را از کسانی می‌شمرد که در [[هجوم]] به در [[خانه]] [[فاطمه]] {{س}} و [[اعمال]] فشار و [[ستم]] بر آن [[حضرت]] و نیز بیرون کشیدن علی {{ع}} از خانه جهت اخذ بیعت، نقش داشته است<ref>تفسیر عیاشی، ج‌۲، ص‌۶۶.</ref><ref>[[سید علی رضا واسعی|واسعی، سید علی رضا]]، [[ابوعبیده جراح (مقاله)|مقاله «ابوعبیده جراح»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۲؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۰.</ref>