اثبات ولایت خاصه پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها

* در [[آیات]] متعددی عبارت {{متن قرآن|أَطِيعُوا الرَّسُولَ}} آمده است که به روشنی بیانگر [[ولایت پیامبر]] اعظم {{صل}} است. برای نمونه در [[آیه]] زیر می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ}}<ref>«و از خداوند فرمانبرداری کنید و از پیامبر فرمان برید و (از بدی) بپرهیزید؛ بنابراین اگر رو بگردانید بدانید که تنها پیام‌رسانی روشن بر عهده فرستاده ماست» سوره مائده، آیه ۹۲.</ref>. این [[اطاعت از پیامبر]] اعظم {{صل}} [[اطاعت]] در [[مقام ابلاغ]] و [[رسالت]] ایشان نیست؛ زیرا [[پیامبر]] در این [[مقام]] اساساً امر و نهی‌ای ندارد تا اطاعت شود، [[اوامر و نواهی]] جاری شده بر زبان او اوامر و نواهی خود [[حق تعالی]] است و پیامبر فقط واسطه در [[ابلاغ]] آن است، در حالی که تکرار {{متن قرآن|أَطِيعُوا}} نشان می‌دهد اطاعتی از خود [[رسول]] مدّنظر است. در جمله دوم [[آیه شریفه]] تصریح می‌شود که [[پیامبر اعظم]] {{صل}} حتی در ابلاغ [[ولایت]] خویش تنها ابلاغ آشکار را بر گردن دارد. این نکته بدین معنا است که اگر [[مردم]] ولایت پیامبر اعظم {{صل}} را نپذیرند، نه در برابر او، بلکه در برابر [[خداوند]] مسئولند.

* حق تعالی اطاعت از پیامبر اعظم {{صل}} را در [[حکم]] اطاعت از خود اعتبار فرموده است؛ زیرا می‌فرماید: {{متن قرآن|مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا}}<ref>«هر که از پیامبر فرمانبرداری کند بی‌گمان از خداوند فرمان برده است و هر که رو گرداند (بگو بگرداند) ما تو را مراقب آنان نفرستاده‌ایم» سوره نساء، آیه ۸۰.</ref>. یکسان اعتبار کردن این دو اطاعت نشان می‌دهد پیامبر اعظم {{صل}} دارای ولایت الهیه بوده‌اند.

* [[خدای متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}<ref>«پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.</ref>. این دقیقاً معنای ولایت است، یعنی سزاوارتر بودن نسبت به دیگری در [[تصمیم‌گیری]] برای او. [[مهدی حایری یزدی]] در [[نقد]] دلالت این آیه بر [[حاکمیت سیاسی]] [[پیامبر اعظم]] {{صل}} می‌نویسد: {{متن قرآن|أَوْلَى}} صیغه افعل [[تفضیل]] است و در صورت [[تزاحم]] میان [[اولویت]] خود [[مردم]] بر صغار و مجانین مسلماً [[پیامبر اکرم]] {{صل}} اولویت دارد. بعلاوه {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}} نه {{عربی|عَلَى أَنْفُسِهِمْ}} مگر هنگام [[جهاد]]<ref>مهدی حایری یزدی، «نقدی بر سیری در مبانی ولایت فقیه»، مجله حکومت اسلامی، ش۲، ص۲۲۵.</ref>.

وی همچنین می‌نویسد: بعلاوه {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}} معنای صریح آن است که [[نبی اکرم]] {{صل}} اولویت بر دیگر [[اولیا]] دارد. چون {{متن قرآن|أَوْلَى}} صیغه افعل التفضیل است و خود معنای اولویت پیامبر اکرم {{صل}} این است که بر دیگر [[مؤمنان]] نیز [[ولایت]] دارند، منتها در هنگام تزاحم بین [[ولایت پیامبر]] و سایرین، نبی اکرم {{صل}} اولی بر دیگران است و جایی که محل تزاحم میان ولایت نبی اکرم {{صل}} و دیگران است، جز ولایت بر صغار و مجانین نیست<ref>مهدی حایری یزدی، «نقدی بر سیری در مبانی ولایت فقیه»، مجله حکومت اسلامی، ش۲، ص۲۳۱.</ref>.

# هر کسی با توجه به ساختار [[تکوین]] و به [[دلیل عقلی]] بر خود و قوای خود ولایت دارد. این [[آیه]] درصدد ترجیح و [[تفضیل]] [[ولایت پیامبر]] اعظم {{صل}} بر این [[ولایت]] است و عبارت {{متن قرآن|أَوْلَى... مِنْ أَنْفُسِهِمْ}} بیان ارجحیت ولایت ایشان از ولایت آنان بر خودشان است. بنابراین لازم نیست أولی را به معنای تعیین بگیریم.

# از کجا معلوم شد که محل [[تزاحم]] ولایت پیامبر اعظم {{صل}} و دیگران فقط ولایت بر صغار و مجانین است؟

* [[آیه ولایت]] بر ولایت پیامبر اعظم {{صل}} دلالت آشکار دارد: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>.

این آیه در دلالت بر ولایت پیامبر اعظم {{صل}} روشن است. اما برخی از [[مفسران]] [[غیر شیعه]] و نیز برخی از روشنفکران مانند [[مهدی حایری یزدی]] در دلالت این آیه بر ولایت تردید کرده‌اند. [[حایری]] در این باره می‌نویسد: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا}} که شامل همه [[مسلمانان]] از اول تا آخر می‌شود، نمی‌تواند به معنای ولایت کشورداری باشد، چون در این صورت، همه بر همه ولایت خواهند داشت و [[اجتماع]] ولی و مولّی‌علیه پیش می‌آید<ref>مهدی حایری یزدی، «نقدی بر سیری در مبانی ولایت فقیه»، مجله حکومت اسلامی، ش۲، ص۲۳۰.</ref> و معنای {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ}} غیر [[دوستی]] چیز دیگری نیست<ref>مهدی حایری یزدی، «نقدی بر سیری در مبانی ولایت فقیه»، مجله حکومت اسلامی، ش۲، ص۲۳۱.</ref>.

# اگرچه برای [[بزرگداشت]] و تفخیم از واژه‌های جمع برای مفرد استفاده می‌شود و همین نکته در پاسخ [[حایری]] کفایت می‌کند، اما [[آیه]] اشاره به سنخ دارد و با توجه به آیاتی چون آیه أولی الأمر و روایات فراوانی که [[امامان]] دیگر را در [[فضایل]] هم‌سنخ [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} قرار می‌دهد متعلق آیه جمع است، ولی جمعی محدود و معین.

* از [[آیات]] دیگری که دلالت آشکار بر [[ولایت پیامبر]] اعظم {{صل}} دارند، این آیه است: {{متن قرآن|مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا}}<ref>«و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید» سوره حشر، آیه ۷.</ref>. [[فرمان]] [[حق تعالی]] در این آیه تلازم آشکار با [[جعل ولایت]] دارد.

* باز آیه زیر بیانگر ولایت پیامبر اعظم {{صل}} است: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا}}<ref>«و چون خداوند و فرستاده او به کاری فرمان دهند سزیده هیچ مرد و زن مؤمنی نیست که آنان را در کارشان گزینش (دیگری) باشد؛ هر کس از خدا و فرستاده‌اش نافرمانی کند به گمراهی آشکاری افتاده است» سوره احزاب، آیه ۳۶.</ref><ref>[[ابوالحسن حسنی|حسنی، ابوالحسن]]، [[ولایت سیاسی پیامبر اعظم (مقاله)|مقاله «ولایت سیاسی پیامبر اعظم»]]، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۳۱۹.</ref>