پرش به محتوا

شناخت اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ اوت ۲۰۲۲
جز
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شناخت اهل بیت در قرآن]] - [[شناخت اهل بیت در حدیث]] - [[شناخت اهل بیت در نهج البلاغه]] - [[شناخت اهل بیت در معارف دعا و زیارات]] - [[شناخت اهل بیت در کلام اسلامی]] - [[شناخت اهل بیت در اخلاق اسلامی]] - [[شناخت اهل بیت در معارف و سیره نبوی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[شناخت اهل بیت در قرآن]] - [[شناخت اهل بیت در حدیث]] - [[شناخت اهل بیت در نهج البلاغه]] - [[شناخت اهل بیت در معارف دعا و زیارات]] - [[شناخت اهل بیت در کلام اسلامی]] - [[شناخت اهل بیت در اخلاق اسلامی]] - [[شناخت اهل بیت در معارف و سیره نبوی]]| پرسش مرتبط  = }}


==ساحت های شناخت اهل بیت==
== ساحت های شناخت اهل بیت ==
# [[شناخت شخصیت اهل بیت]]
# [[شناخت شخصیت اهل بیت]]
# [[شناخت جایگاه اهل بیت]]
# [[شناخت جایگاه اهل بیت]]
خط ۸: خط ۸:
# [[شناخت معارف اهل بیت]]
# [[شناخت معارف اهل بیت]]


==رابطه [[مودت]] با [[معرفت]] و [[اطاعت]]==
== رابطه [[مودت]] با [[معرفت]] و [[اطاعت]] ==
* [[مودت]]، واسطه‌ای میان [[معرفت]] و [[اطاعت]] است. [[مودت]] از سویی معلول [[معرفت]] و از سویی، علّت [[طاعت]] است؛ زیرا [[مودت]]، بی‌معرفت به دست نمی‌آید، چنان‌که [[اطاعت]] نیز بی‌مودت، محقق نمی‌شود {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
* [[مودت]]، واسطه‌ای میان [[معرفت]] و [[اطاعت]] است. [[مودت]] از سویی معلول [[معرفت]] و از سویی، علّت [[طاعت]] است؛ زیرا [[مودت]]، بی‌معرفت به دست نمی‌آید، چنان‌که [[اطاعت]] نیز بی‌مودت، محقق نمی‌شود {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
*نمی‌توان ادعای [[محبت]] و [[مودت]] [[قربی]] را داشت و از سویی دیگر از آنها تبعیت نکرد و بلکه با آنها درگیر شد. بر همین پایه، وجود [[مبارک]] [[رسول خدا]]{{صل}} که حبیب خداست، [[اجر رسالت]] خویش را به [[دستور خداوند]] [[مودّت]] به [[قربی]] قرار داد: چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: هر که [[خدا]] را [[عصیان]] می‌کند، [[محب]] [[خدا]] نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۵.</ref>.
* نمی‌توان ادعای [[محبت]] و [[مودت]] [[قربی]] را داشت و از سویی دیگر از آنها تبعیت نکرد و بلکه با آنها درگیر شد. بر همین پایه، وجود [[مبارک]] [[رسول خدا]] {{صل}} که حبیب خداست، [[اجر رسالت]] خویش را به [[دستور خداوند]] [[مودّت]] به [[قربی]] قرار داد: چنان‌که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: هر که [[خدا]] را [[عصیان]] می‌کند، [[محب]] [[خدا]] نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۵.</ref>.
* [[محب]] هرگز درباره [[محبوب]] خود [[عصیان]] نمی‌ورزد و آن هنگام که [[پیروی]] حبیب [[خدا]] در همه جوانب انجام گیرد، [[محب]] [[خدا]] بودن نیز در همه جوانب محقق می‌شود. [[فرمانبرداری]] کامل، [[محبت]] کامل می‌زاید و [[اطاعت]] ناقص، [[محبت]] ناقص؛ و تنها راه تکمیل [[محبت]]، همان [[پیروی]] است.
* [[محب]] هرگز درباره [[محبوب]] خود [[عصیان]] نمی‌ورزد و آن هنگام که [[پیروی]] حبیب [[خدا]] در همه جوانب انجام گیرد، [[محب]] [[خدا]] بودن نیز در همه جوانب محقق می‌شود. [[فرمانبرداری]] کامل، [[محبت]] کامل می‌زاید و [[اطاعت]] ناقص، [[محبت]] ناقص؛ و تنها راه تکمیل [[محبت]]، همان [[پیروی]] است.
*یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود [[مقدّس]] [[نبی اکرم]]{{صل}} [[مسلمین]] روشن‌فکران [[اسلامی]] باید بر روی شخصیت و [[تعالیم]] این بزرگوار و [[محبّت]] به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به [[اسلام]] سرمایه‌گذاری کنند. از جمله عواملی که می‌تواند محور این [[وحدت]] قرار گیرد و همه [[مسلمین]] می‌توانند بر آن اتّفاق نظر کنند، تبعیّت از [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} است. [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} را همه [[مسلمین]] قبول دارند. البته [[شیعه]] [[اعتقاد به امامت]] آنان دارد؛ [[غیر شیعه]]، آنان را به معنای [[امامت]] در اصطلاح [[شیعی]]، [[امام]] نمی‌داند، لکن از بزرگان [[اسلام]] که می‌داند، [[خانواده]] [[پیغمبر]] که می‌داند، مطلّع از [[معارف]] و [[احکام اسلامی]] که می‌داند. [[مسلمین]] باید در عمل به کلمات ائمّه و [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}}، اتّفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل [[وحدت]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۶.</ref>.
* یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود [[مقدّس]] [[نبی اکرم]] {{صل}} [[مسلمین]] روشن‌فکران [[اسلامی]] باید بر روی شخصیت و [[تعالیم]] این بزرگوار و [[محبّت]] به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به [[اسلام]] سرمایه‌گذاری کنند. از جمله عواملی که می‌تواند محور این [[وحدت]] قرار گیرد و همه [[مسلمین]] می‌توانند بر آن اتّفاق نظر کنند، تبعیّت از [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] {{عم}} است. [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] {{عم}} را همه [[مسلمین]] قبول دارند. البته [[شیعه]] [[اعتقاد به امامت]] آنان دارد؛ [[غیر شیعه]]، آنان را به معنای [[امامت]] در اصطلاح [[شیعی]]، [[امام]] نمی‌داند، لکن از بزرگان [[اسلام]] که می‌داند، [[خانواده]] [[پیغمبر]] که می‌داند، مطلّع از [[معارف]] و [[احکام اسلامی]] که می‌داند. [[مسلمین]] باید در عمل به کلمات ائمّه و [[اهل بیت]] [[پیغمبر]] {{عم}}، اتّفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل [[وحدت]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۶.</ref>.


==اهمیت و [[لزوم معرفت اهل بیت]]{{عم}}==
== اهمیت و [[لزوم معرفت اهل بیت]] {{عم}} ==
* [[لزوم]] [[شناخت حقوق اهل بیت]] در [[قرآن]] و [[روایات]] و رعایت آن، حقیقتی است علاج که توجه به آن موجب [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] و [[غفلت]] از آن موجب [[شقاوت]] و [[هلاکت]] [[ابدی]] [[انسان]] است.
* [[لزوم]] [[شناخت حقوق اهل بیت]] در [[قرآن]] و [[روایات]] و رعایت آن، حقیقتی است علاج که توجه به آن موجب [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] و [[غفلت]] از آن موجب [[شقاوت]] و [[هلاکت]] [[ابدی]] [[انسان]] است.
* [[حقوق اهل بیت]] پس از [[حق]] [[خدا]] بر همه [[حقوق]] مقدم است بنابراین پیش از ادای هر حقی باید [[حق]] آنان ادا شود. [[خداوند]] [[انبیا]]{{عم}} را بالعموم و [[اهل بیت]]{{عم}} را بالخصوص [[مبعوث]] کرد تا آنان راهنمای ما در [[زندگی دنیوی]] و [[اخروی]] باشند و ما به وسیلۀ آن [[انوار]] [[پاک]] به [[ساحت]] [[قدس]] [[الهی]] [[تقرب]] بجوئیم، پس رعایت و [[معرفت]] حقوقشان نقش مهم و سرنوشت‌سازی را [[حیات]] ما خواهد داشت.
* [[حقوق اهل بیت]] پس از [[حق]] [[خدا]] بر همه [[حقوق]] مقدم است بنابراین پیش از ادای هر حقی باید [[حق]] آنان ادا شود. [[خداوند]] [[انبیا]] {{عم}} را بالعموم و [[اهل بیت]] {{عم}} را بالخصوص [[مبعوث]] کرد تا آنان راهنمای ما در [[زندگی دنیوی]] و [[اخروی]] باشند و ما به وسیلۀ آن [[انوار]] [[پاک]] به [[ساحت]] [[قدس]] [[الهی]] [[تقرب]] بجوئیم، پس رعایت و [[معرفت]] حقوقشان نقش مهم و سرنوشت‌سازی را [[حیات]] ما خواهد داشت.
*در اهمیت [[شناخت حقوق اهل بیت]] همین بس که [[پیامبر]] می‌فرمایند: "به [[خداوند]] [[سوگند]]، [[بنده]] از عمل خود سود نمی‌برد مگر اینکه [[حق]] ما را بشناسد و اگر کسی در راه [[شناخت]] و ادای این [[حق]] بمیرد [[شهید]] است"<ref>{{متن حدیث|...وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا}}؛ شیخ طوسی، الأمالی، ص۱۸۷.</ref>. [[امیرالمؤمنین]] می‌فرمایند: "زیرا از شما هر که بر خوابگاه خود بمیرد در حالی که [[حق]] پروردگارش و [[حق]] [[پیغمبر]] و فرستاده او و [[حق اهل بیت]] آن [[حضرت]] را شناخته باشد [[شهید]] مرده است و مزد او با [[خدا]] است و سزاوار [[پاداش]] عمل صالحی است که در [[اندیشه]] و [[نیت]] داشته است"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّهُ مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى فِرَاشِهِ وَ هُوَ عَلَى مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ مَاتَ شَهِيداً وَ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَ اسْتَوْجَبَ ثَوَابَ مَا نَوَى مِنْ صَالِحِ عَمَلِهِ...}}؛ نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص۲۸۳.</ref>.
* در اهمیت [[شناخت حقوق اهل بیت]] همین بس که [[پیامبر]] می‌فرمایند: "به [[خداوند]] [[سوگند]]، [[بنده]] از عمل خود سود نمی‌برد مگر اینکه [[حق]] ما را بشناسد و اگر کسی در راه [[شناخت]] و ادای این [[حق]] بمیرد [[شهید]] است"<ref>{{متن حدیث|...وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يَنْفَعُ عَبْداً عَمَلُهُ إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا}}؛ شیخ طوسی، الأمالی، ص۱۸۷.</ref>. [[امیرالمؤمنین]] می‌فرمایند: "زیرا از شما هر که بر خوابگاه خود بمیرد در حالی که [[حق]] پروردگارش و [[حق]] [[پیغمبر]] و فرستاده او و [[حق اهل بیت]] آن [[حضرت]] را شناخته باشد [[شهید]] مرده است و مزد او با [[خدا]] است و سزاوار [[پاداش]] عمل صالحی است که در [[اندیشه]] و [[نیت]] داشته است"<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّهُ مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى فِرَاشِهِ وَ هُوَ عَلَى مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ مَاتَ شَهِيداً وَ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ وَ اسْتَوْجَبَ ثَوَابَ مَا نَوَى مِنْ صَالِحِ عَمَلِهِ...}}؛ نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص۲۸۳.</ref>.
* [[امام صادق]]{{ع}} در خطبه‌ای که حال و [[صفات ائمه]] را بیان می‌کند، می‌فرماید: "هرکه از [[امت محمد]]{{صل}} [[حق]] [[واجب]] امامش را شناسد طعم و شیرینی ایمانش را بیابد و [[فضل]] خرمی اسلامش را بداند... و آنچه نزد خداست جز از طریق وسائل او به‌دست نیاید و [[خدا]] [[اعمال]] [[بندگان]] را جز با [[معرفت]] او نپذیرد... پس [[حق]] چنین عالمی را جز [[بدبخت]] نادیده نگیرد و جز [[گمراه]] [[نومید]] منکرش نشود و جز گستاخ بر خدای جل وعلا برایش کارشکنی نکند"<ref>{{متن حدیث|فَمَنْ عَرَفَ مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ{{صل}} وَاجِبَ حَقِّ إِمَامِهِ وَجَدَ طَعْمَ حَلَاوَةِ إِيمَانِهِ وَ عَلِمَ فَضْلَ طُلَاوَةِ إِسْلَامِهِ... وَ لَا يُنَالُ مَا عِنْدَ اللَّهِ إِلَّا بِجِهَةِ أَسْبَابِهِ وَ لَا يَقْبَلُ اللَّهُ أَعْمَالَ الْعِبَادِ إِلَّا بِمَعْرِفَتِهِ... فَلَيْسَ يَجْهَلُ حَقَّ هَذَا الْعَالِمِ إِلَّا شَقِيٌّ وَ لَا يَجْحَدُهُ إِلَّا غَوِيٌّ وَ لَا يَصُدُّ عَنْهُ إِلَّا جَرِيٌّ عَلَى اللَّهِ جَلَّ وَ عَلَا}}؛ الکافی، ج۱، ص۲۰۳، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref>.
* [[امام صادق]] {{ع}} در خطبه‌ای که حال و [[صفات ائمه]] را بیان می‌کند، می‌فرماید: "هرکه از [[امت محمد]] {{صل}} [[حق]] [[واجب]] امامش را شناسد طعم و شیرینی ایمانش را بیابد و [[فضل]] خرمی اسلامش را بداند... و آنچه نزد خداست جز از طریق وسائل او به‌دست نیاید و [[خدا]] [[اعمال]] [[بندگان]] را جز با [[معرفت]] او نپذیرد... پس [[حق]] چنین عالمی را جز [[بدبخت]] نادیده نگیرد و جز [[گمراه]] [[نومید]] منکرش نشود و جز گستاخ بر خدای جل وعلا برایش کارشکنی نکند"<ref>{{متن حدیث|فَمَنْ عَرَفَ مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ {{صل}} وَاجِبَ حَقِّ إِمَامِهِ وَجَدَ طَعْمَ حَلَاوَةِ إِيمَانِهِ وَ عَلِمَ فَضْلَ طُلَاوَةِ إِسْلَامِهِ... وَ لَا يُنَالُ مَا عِنْدَ اللَّهِ إِلَّا بِجِهَةِ أَسْبَابِهِ وَ لَا يَقْبَلُ اللَّهُ أَعْمَالَ الْعِبَادِ إِلَّا بِمَعْرِفَتِهِ... فَلَيْسَ يَجْهَلُ حَقَّ هَذَا الْعَالِمِ إِلَّا شَقِيٌّ وَ لَا يَجْحَدُهُ إِلَّا غَوِيٌّ وَ لَا يَصُدُّ عَنْهُ إِلَّا جَرِيٌّ عَلَى اللَّهِ جَلَّ وَ عَلَا}}؛ الکافی، ج۱، ص۲۰۳، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref>.
*کسانی که [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} را نشناسند یا نادیده انگارند [[حق]] [[خداوند]] را نشناخته‌اند و کسانی که این [[حقوق]] را ادا کنند مشمول [[دعای پیامبر]] و کسانی که ادا قرابتی نکنند و مورد [[نفرین]] ایشان هستند. چنانکه فرمودند: "[[اهل بیت]] من مورد توجه من و [[خویشاوندان]] و [[اولاد]] و [[ذریه]] و پارۀ تن و [[خون]] و [[امانت]] من هستند شما فردا جمع خواهید شد و از دو [[امانت]] گران بازخواست میشوید، متوجه باشید چگونه [[رفتار]] خواهید کرد... از [[خدا]] بترسید و متوجه باشید که فردا چه خواهید گفت من [[دشمن]] کسی هستم که [[دشمن]] آنها باشد و هرکه من [[دشمن]] او باشم وای بر او است"<ref>{{متن حدیث| مَعَاشِرَ النَّاسِ أَلَا إِنَّ أَهْلَ بَيْتِي خَاصَّتِي وَ قَرَابَتِي وَ أَوْلَادِي وَ ذُرِّيَّتِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي وَ وَدِيعَتِي وَ إِنَّكُمْ مَجْمُوعُونَ غَداً وَ مَسْئُولُونَ عَنِ الثَّقَلَيْنِ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِيهِمْ... فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ انْظُرُوا مَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ غَداً فَإِنِّي خَصْمٌ لِمَنْ كَانَ خَصْمَهُمْ وَ مَنْ كُنْتُ خَصْمَهُ فَالْوَيْلُ لَهُ}}بحارالانوار، ج۲۳، ص۱۵۳.</ref>.
* کسانی که [[حقوق اهل بیت]] {{عم}} را نشناسند یا نادیده انگارند [[حق]] [[خداوند]] را نشناخته‌اند و کسانی که این [[حقوق]] را ادا کنند مشمول [[دعای پیامبر]] و کسانی که ادا قرابتی نکنند و مورد [[نفرین]] ایشان هستند. چنانکه فرمودند: "[[اهل بیت]] من مورد توجه من و [[خویشاوندان]] و [[اولاد]] و [[ذریه]] و پارۀ تن و [[خون]] و [[امانت]] من هستند شما فردا جمع خواهید شد و از دو [[امانت]] گران بازخواست میشوید، متوجه باشید چگونه [[رفتار]] خواهید کرد... از [[خدا]] بترسید و متوجه باشید که فردا چه خواهید گفت من [[دشمن]] کسی هستم که [[دشمن]] آنها باشد و هرکه من [[دشمن]] او باشم وای بر او است"<ref>{{متن حدیث| مَعَاشِرَ النَّاسِ أَلَا إِنَّ أَهْلَ بَيْتِي خَاصَّتِي وَ قَرَابَتِي وَ أَوْلَادِي وَ ذُرِّيَّتِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي وَ وَدِيعَتِي وَ إِنَّكُمْ مَجْمُوعُونَ غَداً وَ مَسْئُولُونَ عَنِ الثَّقَلَيْنِ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِيهِمْ... فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ انْظُرُوا مَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ غَداً فَإِنِّي خَصْمٌ لِمَنْ كَانَ خَصْمَهُمْ وَ مَنْ كُنْتُ خَصْمَهُ فَالْوَيْلُ لَهُ}}بحارالانوار، ج۲۳، ص۱۵۳.</ref>.
*در برخی [[روایات]] دیگر نیز، فقط به کسی [[مؤمن]] گفته شده که [[حقوق اهل بیت]]{{عم}} را رعایت کند، [[پیامبر]] فرمودند: "همانا [[خدا]]... [[خدای عزوجل]] [[دوستی]] من و [[دوستی]] [[اهل]] بیتم و شیعیانشان را در دل‌های [[مؤمنین]] [[امت]] سپرد، پس [[مؤمنین]] امتم تا [[روز قیامت]] سپرده مرا نسبت به [[اهل]] بیتم [[حفظ]] کنند، یا فرمودند: [[خدا]] را در مورد [[اهل بیت]] نبی‌تان در نظر داشته باشید در حضور شما و در بینتان نباید به آنها ظلمی بشود در حالی که شما [[قادر]] به دفع آن [[ظلم]] هستید"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ... فَاسْتَوْدَعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حُبِّي وَ حُبَّ أَهْلِ بَيْتِي وَ شِيعَتِهِمْ فِي قُلُوبِ مُؤْمِنِي أُمَّتِي فَمُؤْمِنُو أُمَّتِي يَحْفَظُونَ وَدِيعَتِي فِي أَهْلِ بَيْتِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ...}}؛ الکافی، ج۲، ص۴۶، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۳، ص۷۷-۷۸؛ الکافی، ج۷، ص۵۲؛ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۱۹۱.</ref>.
* در برخی [[روایات]] دیگر نیز، فقط به کسی [[مؤمن]] گفته شده که [[حقوق اهل بیت]] {{عم}} را رعایت کند، [[پیامبر]] فرمودند: "همانا [[خدا]]... [[خدای عزوجل]] [[دوستی]] من و [[دوستی]] [[اهل]] بیتم و شیعیانشان را در دل‌های [[مؤمنین]] [[امت]] سپرد، پس [[مؤمنین]] امتم تا [[روز قیامت]] سپرده مرا نسبت به [[اهل]] بیتم [[حفظ]] کنند، یا فرمودند: [[خدا]] را در مورد [[اهل بیت]] نبی‌تان در نظر داشته باشید در حضور شما و در بینتان نباید به آنها ظلمی بشود در حالی که شما [[قادر]] به دفع آن [[ظلم]] هستید"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ... فَاسْتَوْدَعَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حُبِّي وَ حُبَّ أَهْلِ بَيْتِي وَ شِيعَتِهِمْ فِي قُلُوبِ مُؤْمِنِي أُمَّتِي فَمُؤْمِنُو أُمَّتِي يَحْفَظُونَ وَدِيعَتِي فِي أَهْلِ بَيْتِي إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ...}}؛ الکافی، ج۲، ص۴۶، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۳، ص۷۷-۷۸؛ الکافی، ج۷، ص۵۲؛ من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۱۹۱.</ref>.
*بنابراین [[شناخت]] خود [[اهل بیت]] و [[معرفت]] به [[حقوق]] و [[منزلت]] آنان امری لازم و موجب [[سعادت]] و [[قرب به خداوند]] سبحان و طی کردن راه [[اسلام حقیقی]] و همان [[صراط مستقیم الهی]] است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۷۶- ۷۹.</ref>.
* بنابراین [[شناخت]] خود [[اهل بیت]] و [[معرفت]] به [[حقوق]] و [[منزلت]] آنان امری لازم و موجب [[سعادت]] و [[قرب به خداوند]] سبحان و طی کردن راه [[اسلام حقیقی]] و همان [[صراط مستقیم الهی]] است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۷۶- ۷۹.</ref>.


==[[معرفت اهل بیت]]{{عم}}==
== [[معرفت اهل بیت]] {{عم}} ==
* [[معرفت اهل بیت]] نخستین [[حق]] ایشان و اساس [[حیات طیبه]] و [[معنوی]] [[انسانی]] است و [[راز]] اصلی حرکت تکاملی [[انسان]] یا همان [[هدایت الهی]] و [[ارتباط]] او با خداست: {{متن قرآن|وَمَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«و هر کس به خداوند پناه آورد به راهی راست راهنمایی شده است» سوره آل عمران، آیه ۱۰۱.</ref>.
* [[معرفت اهل بیت]] نخستین [[حق]] ایشان و اساس [[حیات طیبه]] و [[معنوی]] [[انسانی]] است و [[راز]] اصلی حرکت تکاملی [[انسان]] یا همان [[هدایت الهی]] و [[ارتباط]] او با خداست: {{متن قرآن|وَمَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّهِ فَقَدْ هُدِيَ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«و هر کس به خداوند پناه آورد به راهی راست راهنمایی شده است» سوره آل عمران، آیه ۱۰۱.</ref>.
* [[صراط المستقیم]]، آن راهی است که [[انسان]] را به [[سعادت ابدی]] می‌رساند و شامل ابعاد [[عقیدتی]] و عملی [[انسان]] می‌شود و [[اهل بیت]] [[صراط مستقیم الهی]] و هادیان به سوی او در همۀ زمان‌ها و مکان‌ها هستند، همچنان که [[علی]]{{ع}} فرمود: "من هدایت‌کننده و [[هدایت‌شده]] هستم..."<ref>{{متن حدیث|أَنَا الْهَادِي وَ أَنَا الْمُهْتَدِي...}}شیخ صدوق، توحید، ص۱۶۴.</ref>؛ و یا فرمود: "هر که [[خداوند]] با [[معرفت اهل بیت]]، بر او [[منت]] نهاده باشد، همۀ خیر را برای او گرد آورده است"<ref>شیخ صدوق، امالی، ص۴۷۴.</ref>. [[خیر]] کثیر همان [[حکمت]] است که [[ابوبصیر]] گفت: از [[حضرت صادق]]{{ع}} در مورد این [[آیه سؤال]] کردم: {{متن قرآن|وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا}}<ref>«و هر که را فرزانگی دهند به راستی خیری فراوان داده‌اند»؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref> فرمود: "منظور از [[حکمت]]، [[اطاعت خدا]] و [[معرفت امام]] ([[معرفت امام]] زمانش) است"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۵.</ref>.
* [[صراط المستقیم]]، آن راهی است که [[انسان]] را به [[سعادت ابدی]] می‌رساند و شامل ابعاد [[عقیدتی]] و عملی [[انسان]] می‌شود و [[اهل بیت]] [[صراط مستقیم الهی]] و هادیان به سوی او در همۀ زمان‌ها و مکان‌ها هستند، همچنان که [[علی]] {{ع}} فرمود: "من هدایت‌کننده و [[هدایت‌شده]] هستم..."<ref>{{متن حدیث|أَنَا الْهَادِي وَ أَنَا الْمُهْتَدِي...}}شیخ صدوق، توحید، ص۱۶۴.</ref>؛ و یا فرمود: "هر که [[خداوند]] با [[معرفت اهل بیت]]، بر او [[منت]] نهاده باشد، همۀ خیر را برای او گرد آورده است"<ref>شیخ صدوق، امالی، ص۴۷۴.</ref>. [[خیر]] کثیر همان [[حکمت]] است که [[ابوبصیر]] گفت: از [[حضرت صادق]] {{ع}} در مورد این [[آیه سؤال]] کردم: {{متن قرآن|وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا}}<ref>«و هر که را فرزانگی دهند به راستی خیری فراوان داده‌اند»؛ سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref> فرمود: "منظور از [[حکمت]]، [[اطاعت خدا]] و [[معرفت امام]] ([[معرفت امام]] زمانش) است"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۵.</ref>.
* [[امام باقر]]{{ع}} نیز فرمودند: "کسی [[خداوند]] (عزوجل) را شناخته و [[پرستش]] کرده که [[خدا]] و [[امام]] او را، که از ما [[اهل بیت]] است، بشناسد"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۱.</ref>.
* [[امام باقر]] {{ع}} نیز فرمودند: "کسی [[خداوند]] (عزوجل) را شناخته و [[پرستش]] کرده که [[خدا]] و [[امام]] او را، که از ما [[اهل بیت]] است، بشناسد"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۱.</ref>.
* [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: "[[بهترین]] فرائض و واجب‌ترین آنها بر [[انسان]]، شناسائی [[پروردگار]] و [[اقرار]] به [[بندگی]] اوست و حد [[معرفت]] این است که [[اقرار]] کند که معبودی جز او نیست و شبیه و مانندی برای او نیست،... و پس از او شناسایی [[پیغمبر]] و [[گواهی]] به [[نبوت]] اوست و کمتر چیزی که در شناسایی او لازم است این است که [[اقرار]] به [[نبوت]] او کند و اینکه آنچه آورده از کتاب یا [[امر و نهی]] از نزد خدای عزو جل است؛ و پس از او شناختن امامی است که به [[وصف]] و نام او در حال [[سختی]] و [[خوشی]] [[پیروی]] کند و کمتر چیزی که در شناختن [[امام]] لازم است، این است که او به جز در [[مقام نبوت]] همباز پیغمبر و [[وارث]] اوست؛ این که [[اطاعت]] او [[اطاعت خداوند]] و [[رسول]] اوست و در هر امری [[تسلیم]] او باشد و (در آنچه نداند) به او رد کند و گفتار او را بگیرد و بداند که [[امام]] پس از [[رسول خدا]] [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} است و پس از او [[حسن]]، سپس [[حسین]]، سپس [[علی بن الحسین]] و سپس [[محمد بن علی]] و پس از او منم و پس از من [[موسی]] فرزندم و پس از او فرزندش [[علی]] و بعد از او [[محمد]] فرزندش پس از او [[علی]] فرزندش سپس فرزندش [[حسن]] و [[حجت]] از [[فرزندان]] [[حسن]] است..."<ref>خزاز قمی، کفایة الأثر، ص۲۶۲؛ الإنصاف، ترجمه رسولی محلاتی، ص۴۴۳.</ref>.
* [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمایند: "[[بهترین]] فرائض و واجب‌ترین آنها بر [[انسان]]، شناسائی [[پروردگار]] و [[اقرار]] به [[بندگی]] اوست و حد [[معرفت]] این است که [[اقرار]] کند که معبودی جز او نیست و شبیه و مانندی برای او نیست،... و پس از او شناسایی [[پیغمبر]] و [[گواهی]] به [[نبوت]] اوست و کمتر چیزی که در شناسایی او لازم است این است که [[اقرار]] به [[نبوت]] او کند و اینکه آنچه آورده از کتاب یا [[امر و نهی]] از نزد خدای عزو جل است؛ و پس از او شناختن امامی است که به [[وصف]] و نام او در حال [[سختی]] و [[خوشی]] [[پیروی]] کند و کمتر چیزی که در شناختن [[امام]] لازم است، این است که او به جز در [[مقام نبوت]] همباز پیغمبر و [[وارث]] اوست؛ این که [[اطاعت]] او [[اطاعت خداوند]] و [[رسول]] اوست و در هر امری [[تسلیم]] او باشد و (در آنچه نداند) به او رد کند و گفتار او را بگیرد و بداند که [[امام]] پس از [[رسول خدا]] [[علی بن ابی‌طالب]] {{ع}} است و پس از او [[حسن]]، سپس [[حسین]]، سپس [[علی بن الحسین]] و سپس [[محمد بن علی]] و پس از او منم و پس از من [[موسی]] فرزندم و پس از او فرزندش [[علی]] و بعد از او [[محمد]] فرزندش پس از او [[علی]] فرزندش سپس فرزندش [[حسن]] و [[حجت]] از [[فرزندان]] [[حسن]] است..."<ref>خزاز قمی، کفایة الأثر، ص۲۶۲؛ الإنصاف، ترجمه رسولی محلاتی، ص۴۴۳.</ref>.
*این [[وجوب]] از جمله تکالیفی است که در هیچ حالی از [[انسان]] ساقط نمی‌گردد.
* این [[وجوب]] از جمله تکالیفی است که در هیچ حالی از [[انسان]] ساقط نمی‌گردد.
*در [[معرفت اهل بیت]]{{عم}} [[شیخ]] [[سلیمان قندوزی حنفی]] از [[پیامبر اسلام]] در روایتی بسیار مهم [[نقل]] می‌کند: "[[شناخت]] [[آل محمد]] سبب [[رهایی]] از [[آتش]] و [[محبت]] و [[دوستی]] نسبت به [[آل محمد]] جواز عبور بر [[صراط]] و [[ولایت]] [[آل محمد]] ایمنی از [[عذاب]] است"<ref>{{متن حدیث|مَعْرِفَةُ آلِ مُحَمَّدٍ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ حُبُّ آلِ مُحَمَّدٍ جَوَازٌ عَلَى الصِّرَاطِ وَ الْوَلَايَةُ لِآلِ مُحَمَّدٍ أَمَانٌ مِنَ الْعَذَابِ}}؛ ابراهیم بن سعدالدین شافعی، فرائد السمطین، ج۱، ص۲۹۲؛ ابن صباغ المالکی، الفصول المهمة، ج۱، ص۷۷؛ قندوزی، ینابیع المودة، ج۱، ص۷۸.</ref>.
* در [[معرفت اهل بیت]] {{عم}} [[شیخ]] [[سلیمان قندوزی حنفی]] از [[پیامبر اسلام]] در روایتی بسیار مهم [[نقل]] می‌کند: "[[شناخت]] [[آل محمد]] سبب [[رهایی]] از [[آتش]] و [[محبت]] و [[دوستی]] نسبت به [[آل محمد]] جواز عبور بر [[صراط]] و [[ولایت]] [[آل محمد]] ایمنی از [[عذاب]] است"<ref>{{متن حدیث|مَعْرِفَةُ آلِ مُحَمَّدٍ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ وَ حُبُّ آلِ مُحَمَّدٍ جَوَازٌ عَلَى الصِّرَاطِ وَ الْوَلَايَةُ لِآلِ مُحَمَّدٍ أَمَانٌ مِنَ الْعَذَابِ}}؛ ابراهیم بن سعدالدین شافعی، فرائد السمطین، ج۱، ص۲۹۲؛ ابن صباغ المالکی، الفصول المهمة، ج۱، ص۷۷؛ قندوزی، ینابیع المودة، ج۱، ص۷۸.</ref>.
*پایین‌ترین مرتبه [[معرفت اهل بیت]]، این است که آنها همتای پیامبرند و همه [[شئون]] ایشان، بجز [[مقام]] را دارا می‌باشند. [[پیامبر اکرم]] در این مورد می‌فرمایند: "اولین ما، مانند آخرین و آخرین ما، مانند اولین ما است"<ref>{{متن حدیث|...أَوَّلُنَا كَآخِرِنَا وَ آخِرُنَا كَأَوَّلِنَا}}؛ کراجکی، الرسالة العلویة، ص۴۴؛ بحارالأنوار، ج۲۵، ص۳۶۰؛ ج۲۶، ص۳۱۶.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۷۹- ۸۱.</ref>.
* پایین‌ترین مرتبه [[معرفت اهل بیت]]، این است که آنها همتای پیامبرند و همه [[شئون]] ایشان، بجز [[مقام]] را دارا می‌باشند. [[پیامبر اکرم]] در این مورد می‌فرمایند: "اولین ما، مانند آخرین و آخرین ما، مانند اولین ما است"<ref>{{متن حدیث|...أَوَّلُنَا كَآخِرِنَا وَ آخِرُنَا كَأَوَّلِنَا}}؛ کراجکی، الرسالة العلویة، ص۴۴؛ بحارالأنوار، ج۲۵، ص۳۶۰؛ ج۲۶، ص۳۱۶.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۷۹- ۸۱.</ref>.


==[[ارتباط]] [[معرفت اهل بیت]]{{عم}} با [[معرفت خدا]]==
== [[ارتباط]] [[معرفت اهل بیت]] {{عم}} با [[معرفت خدا]] ==
*لازم هست بدانیم بین [[شناخت]] [[اهل بیت]] با [[شناخت خداوند]] چه رابطه‌ای وجود دارد.
* لازم هست بدانیم بین [[شناخت]] [[اهل بیت]] با [[شناخت خداوند]] چه رابطه‌ای وجود دارد.
* [[خداوند]] در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا}}<ref>«و به خانه‌ها از در درآیید» سوره بقره، آیه ۱۸۹.</ref>.
* [[خداوند]] در [[قرآن]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَأْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا}}<ref>«و به خانه‌ها از در درآیید» سوره بقره، آیه ۱۸۹.</ref>.
* [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "[[اوصیاء]] [[پیغمبر]] درهای توجه به سوی [[خدای عزوجل]] باشند و اگر ایشان نبودند، [[مردم]] [[خدای عزوجل]] را نمی‌شناختند و [[خدای تبارک و تعالی]] به وسیلۀ ایشان بر خلقش [[احتجاج]] کند"<ref>{{متن حدیث|الْأَوْصِيَاءُ هُمْ أَبْوَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّتِي يُؤْتَى مِنْهَا وَ لَوْلَاهُمْ مَا عُرِفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بِهِمُ احْتَجَّ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۹۳، ترجمه سیدجواد مصطفوی، ج۱، ص۲۷۵.</ref>.
* [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "[[اوصیاء]] [[پیغمبر]] درهای توجه به سوی [[خدای عزوجل]] باشند و اگر ایشان نبودند، [[مردم]] [[خدای عزوجل]] را نمی‌شناختند و [[خدای تبارک و تعالی]] به وسیلۀ ایشان بر خلقش [[احتجاج]] کند"<ref>{{متن حدیث|الْأَوْصِيَاءُ هُمْ أَبْوَابُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّتِي يُؤْتَى مِنْهَا وَ لَوْلَاهُمْ مَا عُرِفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بِهِمُ احْتَجَّ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۹۳، ترجمه سیدجواد مصطفوی، ج۱، ص۲۷۵.</ref>.
* [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: "به وسیلۀ ما [[خدا]] [[پرستش]] شد و به وسیلۀ ما [[خدا]] شناخته شد و به وسیلۀ ما [[خدای تبارک و تعالی]] را یگانه شناختند و [[محمد]] پرده‌دار [[خدای تبارک و تعالی]] است (تا واسطه میان او و مخلوقش باشد)"<ref>{{متن حدیث|بِنَا عُبِدَ اللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اللَّهُ وَ بِنَا وُحِّدَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۴۵، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۱۹۹.</ref>؛ یا [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "به وسیلۀ [[عبادت]] ما [[خدا]] [[پرستش]] شد و اگر ما نبودیم [[خدا]] [[پرستش]] نمی‌گشت (زیرا [[پرستش]] کامل و واجد تمام شرایطی که [[خدا]] می‌خواهد، ما می‌دانیم و می‌گوئیم و انجام می‌دهیم)"<ref>{{متن حدیث|...وَ بِعِبَادَتِنَا عُبِدَ اللَّهُ وَ لَوْ لَا نَحْنُ مَا عُبِدَ اللَّهُ}}؛الکافی، ج۱، ص۱۴۴، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۱۹۷؛ در توحید شیخ صدوق، ص۱۵۱ این عبارت آمده: {{متن حدیث|...وَ بِنَا عُبِدَ اللَّهُ نَحْنُ الْأَدِلَّاءُ عَلَى اللَّهِ وَ لَوْلَانَا مَا عُبِدَ اللَّهُ}}.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۸۱- ۸۲.</ref>.
* [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: "به وسیلۀ ما [[خدا]] [[پرستش]] شد و به وسیلۀ ما [[خدا]] شناخته شد و به وسیلۀ ما [[خدای تبارک و تعالی]] را یگانه شناختند و [[محمد]] پرده‌دار [[خدای تبارک و تعالی]] است (تا واسطه میان او و مخلوقش باشد)"<ref>{{متن حدیث|بِنَا عُبِدَ اللَّهُ وَ بِنَا عُرِفَ اللَّهُ وَ بِنَا وُحِّدَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۴۵، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۱۹۹.</ref>؛ یا [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "به وسیلۀ [[عبادت]] ما [[خدا]] [[پرستش]] شد و اگر ما نبودیم [[خدا]] [[پرستش]] نمی‌گشت (زیرا [[پرستش]] کامل و واجد تمام شرایطی که [[خدا]] می‌خواهد، ما می‌دانیم و می‌گوئیم و انجام می‌دهیم)"<ref>{{متن حدیث|...وَ بِعِبَادَتِنَا عُبِدَ اللَّهُ وَ لَوْ لَا نَحْنُ مَا عُبِدَ اللَّهُ}}؛الکافی، ج۱، ص۱۴۴، ترجمه سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۱۹۷؛ در توحید شیخ صدوق، ص۱۵۱ این عبارت آمده: {{متن حدیث|...وَ بِنَا عُبِدَ اللَّهُ نَحْنُ الْأَدِلَّاءُ عَلَى اللَّهِ وَ لَوْلَانَا مَا عُبِدَ اللَّهُ}}.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۸۱- ۸۲.</ref>.


==[[نهی]] از عدم [[معرفت اهل بیت]]{{عم}}==
== [[نهی]] از عدم [[معرفت اهل بیت]] {{عم}} ==
*در [[روایت]] معروفی [[رسول اکرم]]{{صل}} فرمود: "هرکس بمیرد و امامش را نشناسد، مرده است چونان در [[جاهلیت]]"<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ الکافی، ج۱، ص۳۷۷ و ج۲، ص۱۹ و ۲۱؛ ثواب الأعمال، ص۲۰۵ و شبیه آن از [[امام رضا]]{{ع}} در تحف العقول، ص۴۱۶ آمده است؛ اما در کتاب بحارالأنوار، ج۸، ص۷۸ و ابن شهرآشوب، در المناقب، ج۴، ص۲۹۵ این عبارت {{متن حدیث|وَ حُوسِبَ بِمَا عَمِلَ فِي الْإِسْلَامِ}} (و عملکردش در دوران اسلام مورد بازپرسی قرار میگیرد) را اضافه دارد.</ref>. [[جابر]] گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم می‌فرمود: "همانا کسی [[خدای عزوجل]] را میشناسد و میپرستد که [[خدا]] و امامش که از ما خاندانست را بشناسد و هرکه [[خدا]] را بحق بشناسد و [[امام]] از ما [[خاندان]] را نشناسد، همانا آنچه شناخته و بپرستد غیر خداست و بخدا این [[گمراهی]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا يَعْرِفُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ يَعْبُدُهُ مَنْ عَرَفَ اللَّهَ وَ عَرَفَ إِمَامَهُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ مَنْ لَا يَعْرِفِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا يَعْرِفِ الْإِمَامَ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ فَإِنَّمَا يَعْرِفُ وَ يَعْبُدُ غَيْرَ اللَّهِ هَكَذَا وَ اللَّهِ ضَلَالًا}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۸۱.</ref>.
* در [[روایت]] معروفی [[رسول اکرم]] {{صل}} فرمود: "هرکس بمیرد و امامش را نشناسد، مرده است چونان در [[جاهلیت]]"<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}؛ الکافی، ج۱، ص۳۷۷ و ج۲، ص۱۹ و ۲۱؛ ثواب الأعمال، ص۲۰۵ و شبیه آن از [[امام رضا]] {{ع}} در تحف العقول، ص۴۱۶ آمده است؛ اما در کتاب بحارالأنوار، ج۸، ص۷۸ و ابن شهرآشوب، در المناقب، ج۴، ص۲۹۵ این عبارت {{متن حدیث|وَ حُوسِبَ بِمَا عَمِلَ فِي الْإِسْلَامِ}} (و عملکردش در دوران اسلام مورد بازپرسی قرار میگیرد) را اضافه دارد.</ref>. [[جابر]] گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} شنیدم می‌فرمود: "همانا کسی [[خدای عزوجل]] را میشناسد و میپرستد که [[خدا]] و امامش که از ما خاندانست را بشناسد و هرکه [[خدا]] را بحق بشناسد و [[امام]] از ما [[خاندان]] را نشناسد، همانا آنچه شناخته و بپرستد غیر خداست و بخدا این [[گمراهی]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا يَعْرِفُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ يَعْبُدُهُ مَنْ عَرَفَ اللَّهَ وَ عَرَفَ إِمَامَهُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ مَنْ لَا يَعْرِفِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا يَعْرِفِ الْإِمَامَ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ فَإِنَّمَا يَعْرِفُ وَ يَعْبُدُ غَيْرَ اللَّهِ هَكَذَا وَ اللَّهِ ضَلَالًا}}؛ الکافی، ج۱، ص۱۸۱.</ref>.
*هرکس [[حق]] [[معرفت اهل بیت]] را آن‌گونه که است به جای بیاورد در [[دنیا]] و [[آخرت]] با ایشان خواهد بود:"[[سلمان]] عرض کرد: ای [[رسول خدا]] [[پدر]] و مادرم به فدایت، چه [[ثواب]] واجری است برای کسی که ایشان را بشناسد؟ فرمود: ای [[سلمان]] هرکه ایشان را بشناسد و به [[حقیقت]] [[معرفت]] به آنان پیدا کند و از ایشان [[پیروی]] کند و [[دوست]] بدارد هرکه آنان را [[دوست]] دارد و [[دشمن]] دارد [[دشمنان]] آنها را، او به [[خدا]] [[سوگند]]، از ما است، وارد شود هر کجا که ما وارد شویم و منزل کند هرجا که ما منزل کنیم" <ref>{{عربی| قَالَ سَلْمَانُ: فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ، بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي، فَمَا لِمَنْ عَرَفَ هَؤُلَاءِ؟ فَقَالَ: يَا سَلْمَانُ، مَنْ عَرَفَهُمْ حَقَّ مَعْرِفَتِهِمْ، وَ اقْتَدَى بِهِمْ، وَ وَالَى وَلِيَّهُمْ، وَ تَبَرَّأَ مِنْ عَدُوِّهِمْ، فَهُوَ وَ اللَّهِ مِنَّا، يَرِدُ حَيْثُ نَرِدُ، وَ يَسْكُنُ حَيْثُ نَسْكُنُ}} طبری، دلائل الإمامة، ص۴۴۸؛ الإنصاف، ترجمه رسولی محلاتی، ص۴۷۴. در امالی، شیخ طوسی، ص۶۵۴، امام باقر{{ع}}: {{متن حدیث|...فَمَنْ أَبْصَرَنَا وَ عَرَفَ حَقَّنَا وَ أَخَذَ بِأَمْرِنَا، فَهُوَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا}}.</ref>.
* هرکس [[حق]] [[معرفت اهل بیت]] را آن‌گونه که است به جای بیاورد در [[دنیا]] و [[آخرت]] با ایشان خواهد بود:"[[سلمان]] عرض کرد: ای [[رسول خدا]] [[پدر]] و مادرم به فدایت، چه [[ثواب]] واجری است برای کسی که ایشان را بشناسد؟ فرمود: ای [[سلمان]] هرکه ایشان را بشناسد و به [[حقیقت]] [[معرفت]] به آنان پیدا کند و از ایشان [[پیروی]] کند و [[دوست]] بدارد هرکه آنان را [[دوست]] دارد و [[دشمن]] دارد [[دشمنان]] آنها را، او به [[خدا]] [[سوگند]]، از ما است، وارد شود هر کجا که ما وارد شویم و منزل کند هرجا که ما منزل کنیم" <ref>{{عربی| قَالَ سَلْمَانُ: فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ، بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي، فَمَا لِمَنْ عَرَفَ هَؤُلَاءِ؟ فَقَالَ: يَا سَلْمَانُ، مَنْ عَرَفَهُمْ حَقَّ مَعْرِفَتِهِمْ، وَ اقْتَدَى بِهِمْ، وَ وَالَى وَلِيَّهُمْ، وَ تَبَرَّأَ مِنْ عَدُوِّهِمْ، فَهُوَ وَ اللَّهِ مِنَّا، يَرِدُ حَيْثُ نَرِدُ، وَ يَسْكُنُ حَيْثُ نَسْكُنُ}} طبری، دلائل الإمامة، ص۴۴۸؛ الإنصاف، ترجمه رسولی محلاتی، ص۴۷۴. در امالی، شیخ طوسی، ص۶۵۴، امام باقر {{ع}}: {{متن حدیث|...فَمَنْ أَبْصَرَنَا وَ عَرَفَ حَقَّنَا وَ أَخَذَ بِأَمْرِنَا، فَهُوَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا}}.</ref>.
* [[شناخت]] واقعی [[خدا]] و [[درک]] معنویات، دسترسی به [[حقیقت قرآن]] و [[نبوت]]، به دست آوردن [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] و دور ماندن از [[شقاوت]] و [[بدبختی]] همه و همه از طریق [[شناخت]] [[اهل بیت]] و [[پیروی]] از آنان میسر است. اینها کاملاً بهم پیوسته و به [[اختیار انسان]] و اکتسابی هستند.
* [[شناخت]] واقعی [[خدا]] و [[درک]] معنویات، دسترسی به [[حقیقت قرآن]] و [[نبوت]]، به دست آوردن [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] و دور ماندن از [[شقاوت]] و [[بدبختی]] همه و همه از طریق [[شناخت]] [[اهل بیت]] و [[پیروی]] از آنان میسر است. اینها کاملاً بهم پیوسته و به [[اختیار انسان]] و اکتسابی هستند.
*بنابراین [[شناخت]] [[اهل بیت]] نه از باب [[تعبد]]، بلکه به [[حکم عقل]] لازم است زیرا [[انسان]] راهی به سوی [[خدا]] ندارد مگر آن طریقی که خود [[خدا]] قرار داده و این راه، [[اهل بیت]] هستند. همچنان که [[مردم]] در [[امور مادی]] به دنبال متخصص و عالم میروند نه [[جاهل]]، برای [[شناخت]] و رسیدن به [[خداوند]] نیز باید به [[اهل بیت]] [[رجوع]] کنند.
* بنابراین [[شناخت]] [[اهل بیت]] نه از باب [[تعبد]]، بلکه به [[حکم عقل]] لازم است زیرا [[انسان]] راهی به سوی [[خدا]] ندارد مگر آن طریقی که خود [[خدا]] قرار داده و این راه، [[اهل بیت]] هستند. همچنان که [[مردم]] در [[امور مادی]] به دنبال متخصص و عالم میروند نه [[جاهل]]، برای [[شناخت]] و رسیدن به [[خداوند]] نیز باید به [[اهل بیت]] [[رجوع]] کنند.
* [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "ای ابا [[حمزه]]، یکی از شماها برای [[مسافرت]] چند فرسخ راه روی [[زمین]] [[راهنما]] می‌طلبد تو بر راه‌های [[آسمان]] از راه‌های [[زمین]] نادان‌تری، برای خویش [[راهنمائی]] بجوی"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۴.</ref>.
* [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "ای ابا [[حمزه]]، یکی از شماها برای [[مسافرت]] چند فرسخ راه روی [[زمین]] [[راهنما]] می‌طلبد تو بر راه‌های [[آسمان]] از راه‌های [[زمین]] نادان‌تری، برای خویش [[راهنمائی]] بجوی"<ref>الکافی، ج۱، ص۱۸۴.</ref>.
*مطمئن‌ترین افرادی که می‌توانند [[انسان]] را از کوتاه‌ترین راه به [[خدا]] برسانند، [[اهل بیت]] هستند، چنانچه در [[زیارت جامعه]] نیز می‌خوانیم: "هر کس [[خداشناسی]] و [[خداپرستی]] را [[اراده]] کند از شما آغاز می‌کند"<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَرَادَ اللَّهَ بَدَأَ بِكُمْ}}؛ الکافی، ج۴، ص۵۷۶؛ من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۵۹۴ و ۶۱۵.</ref>. ثمره نهایی [[حق معرفت]] به [[اهل بیت]] [[اعتقاد]] به ایشان، یعنی [[باور]] به [[امامت الهی]] ایشان در همه ابعاد [[فکری]] و عملی [[انسان‌ها]] است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۸۲- ۸۴.</ref>.
* مطمئن‌ترین افرادی که می‌توانند [[انسان]] را از کوتاه‌ترین راه به [[خدا]] برسانند، [[اهل بیت]] هستند، چنانچه در [[زیارت جامعه]] نیز می‌خوانیم: "هر کس [[خداشناسی]] و [[خداپرستی]] را [[اراده]] کند از شما آغاز می‌کند"<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَرَادَ اللَّهَ بَدَأَ بِكُمْ}}؛ الکافی، ج۴، ص۵۷۶؛ من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۵۹۴ و ۶۱۵.</ref>. ثمره نهایی [[حق معرفت]] به [[اهل بیت]] [[اعتقاد]] به ایشان، یعنی [[باور]] به [[امامت الهی]] ایشان در همه ابعاد [[فکری]] و عملی [[انسان‌ها]] است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۸۲- ۸۴.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش