بحث:عصمت در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
←عدالت
(←عدالت) |
|||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
==== [[عدالت]] ==== | ==== [[عدالت]] ==== | ||
برخی از [[متکلمین]] در راستای بیان نقش علت قابلی به عنوان جزء العله تحقق [[عصمت]] در [[معصوم]]، تفاوت عصمت و [[عدالت]] را مطرح کرده و گفته‌اند: «عصمت علت تامه انجام [[طاعات]] و [[ترک معاصی]] است؛ اما عدالت مقتضی برای آن است. ایشان عصمت را حاصل دو عنصر همزمان می‌دانند. | |||
الف: [[لطف الهی]] به عنوان علت فاعلی | |||
ب: [[تهذیب نفس]] به عنوان علت قابلی | |||
از این رو در بیان تفاوت عصمت و عدالت چنین گفته‌اند: عصمت بیشتر به لطف الهی یعنی علت فاعلی وابسته است و عدالت تکیه بیشتری بر [[ریاضت]] دادن نفس یعنی علت قابلی دارد. [[شیخ طوسی]]، تلخیص [[الشافی]]، ج۱، ص۶۲. | |||
با این توضیح، از منظر ایشان وجه اشتراک عصمت و عدالت در این است که هر دو [[قوه]] و [[ملکه]] هستند و هر دو موجب [[سلب اختیار]] و [[آزادی]] و [[قدرت]] بر [[گناه]] نمی‌شوند. بر اساس این دیدگاه، عصمت مراتب بالا و اتم [[ملکه عدالت]] است و تنها تفاوتی که با آن دارد در این است که در اثر تقویت و زمینه‌سازی بسیار مناسب این ملکه به ضمیمه ملکه [[تقوا]]، [[آمادگی]] برای پذیرش [[موهبت]] عصمت از سوی [[خداوند متعال]] می‌شود. مینایی بهروز، [[اندیشه]] [[کلامی]] عصمت، ص۱۵۸. | |||
==== [[ذکاء]] و فطانت ==== | ==== [[ذکاء]] و فطانت ==== | ||