بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←ابوالفتح کراجکی
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۰: | ||
===== [[ابوالفتح کراجکی]] ===== | ===== [[ابوالفتح کراجکی]] ===== | ||
ابوالفتح محمد کراجکی طرابلسی (۴۴۹ ق، لبنان) از جمله [[متکلمان]] معروف [[قرن پنجم هجری]] است. وی مانند بسیاری دیگر از [[متکلمان امامیه]] طرفدار [[عصمت پیامبران]] بوده و در این خصوص [[امامان]] را نیز هم‌شأن [[انبیا]] می‌داند. بر این اساس هر مرتبه‌ای از [[عصمت]] که برای انبیا[[ ثابت]] شود برای امامان نیز ثابت خواهد بود. | ابوالفتح محمد کراجکی طرابلسی (۴۴۹ ق، لبنان) از جمله [[متکلمان]] معروف [[قرن پنجم هجری]] است. وی مانند بسیاری دیگر از [[متکلمان امامیه]] طرفدار [[عصمت پیامبران]] بوده و در این خصوص [[امامان]] را نیز هم‌شأن [[انبیا]] می‌داند. بر این اساس هر مرتبه‌ای از [[عصمت]] که برای انبیا [[ ثابت]] شود برای امامان نیز ثابت خواهد بود. | ||
مرحوم کراجکی در معدود آثار به جای مانده از خود، به طور بسیار گذرا، به یکی از ویژگی‌های عصمت، یعنی اختیاری بودن آن اشاره کرده است: {{عربی|و انهم معصومون من الخطا و الزلل عصمة اختیار}}<ref>ابوالفتح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۱۰؛ همو، التعجب، ص۱۵.</ref>. | مرحوم کراجکی در معدود آثار به جای مانده از خود، به طور بسیار گذرا، به یکی از ویژگی‌های عصمت، یعنی اختیاری بودن آن اشاره کرده است: {{عربی|و انهم معصومون من الخطا و الزلل عصمة اختیار}}<ref>ابوالفتح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۱۰؛ همو، التعجب، ص۱۵.</ref>. | ||
| خط ۱۹۹: | خط ۱۹۹: | ||
از برهان‌های مرحوم کراجکی در بحث عصمت امام روشن می‌شود که از نظر وی، عصمت، شرط لازم متصدی [[منصب امامت]] است. وی ضمن یکی از برهان‌های خود می‌نویسد: «امام، الگوی مردم در دین و دنیاست، و [[پیروی]] از او را [[خداوند]] [[رب العالمین]] [[واجب]] کرده است. پس لازم است اشتباه و لغزشی بر او ممکن نباشد»<ref>ابوالفتح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۶۱.</ref>. | از برهان‌های مرحوم کراجکی در بحث عصمت امام روشن می‌شود که از نظر وی، عصمت، شرط لازم متصدی [[منصب امامت]] است. وی ضمن یکی از برهان‌های خود می‌نویسد: «امام، الگوی مردم در دین و دنیاست، و [[پیروی]] از او را [[خداوند]] [[رب العالمین]] [[واجب]] کرده است. پس لازم است اشتباه و لغزشی بر او ممکن نباشد»<ref>ابوالفتح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۶۱.</ref>. | ||
او برای [[اثبات عصمت امام]]، هم از [[براهین عقلی]] و هم از برهان‌های [[نقلی]] استفاده کرده است. وی در بحث برهان‌های عصمت، دست‌کم دو [[برهان عقلی]] [[امتناع تسلسل]]<ref>{{عربی|فهو أن علة الحاجة إلیه أن یکون لطفا للرعیة فی الصلاح لیصدها عن ارتکاب القبائح و الفساد و یردها الی فعل الواجب و السداد}}؛ (ابوالفتوح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۶۱)</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۳۵۸.</ref> و [[پیشوایی]] [[امام]] <ref>{{عربی|ان الامام قدوة فی الدنیا و الدین و اتباعه مفترض من رب العالمین فوجب ان لا یجوز الخطا و الزلل علیه و إلا کان الله تعالی قد أمر باتباع من یعصیه و لو لا استحقاقه العصمة لکان إذا ارتکب المعصیة یتضاد مع التکلیف، علی الامة و تصیر الطاعة منها معصیة و المعصیة طاعة و ذلک انها مأمورة باتباعه و الاقتداء به فمتی اتبعته فی المعصیة امتثالا للمأمور من الاقتداء کانت من حیث الطاعة عاصیة لله سبحانه و متی خالفته ولم تقتد به طلبا لطاعة الله تعالی کانت ایضا عاصیة لمخالفتها لمن امرت بالاقتداء به و اتباعه و فی استحالة جمیع ذلک دلالة علی عصمته}}؛ (ابوالفتوح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۶۱).</ref>.<ref>محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین، عصمت امام (کتاب)|عصمت امام، ص۳۵۹</ref>. | او برای [[اثبات عصمت امام]]، هم از [[براهین عقلی]] و هم از برهان‌های [[نقلی]] استفاده کرده است. وی در بحث برهان‌های عصمت، دست‌کم به دو [[برهان عقلی]] [[امتناع تسلسل]]<ref>{{عربی|فهو أن علة الحاجة إلیه أن یکون لطفا للرعیة فی الصلاح لیصدها عن ارتکاب القبائح و الفساد و یردها الی فعل الواجب و السداد}}؛ (ابوالفتوح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۶۱)</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[عصمت امام (کتاب)|عصمت امام]]، ص۳۵۸.</ref> و [[پیشوایی]] [[امام]] <ref>{{عربی|ان الامام قدوة فی الدنیا و الدین و اتباعه مفترض من رب العالمین فوجب ان لا یجوز الخطا و الزلل علیه و إلا کان الله تعالی قد أمر باتباع من یعصیه و لو لا استحقاقه العصمة لکان إذا ارتکب المعصیة یتضاد مع التکلیف، علی الامة و تصیر الطاعة منها معصیة و المعصیة طاعة و ذلک انها مأمورة باتباعه و الاقتداء به فمتی اتبعته فی المعصیة امتثالا للمأمور من الاقتداء کانت من حیث الطاعة عاصیة لله سبحانه و متی خالفته ولم تقتد به طلبا لطاعة الله تعالی کانت ایضا عاصیة لمخالفتها لمن امرت بالاقتداء به و اتباعه و فی استحالة جمیع ذلک دلالة علی عصمته}}؛ (ابوالفتوح کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۶۱).</ref>.<ref>محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین، عصمت امام (کتاب)|عصمت امام، ص۳۵۹</ref> استناد کرده است. | ||
===== [[شیخ طوسی]] ===== | ===== [[شیخ طوسی]] ===== | ||