ملاحم و فتن: تفاوت میان نسخه‌ها
←واژه‌شناسی لغوی
| خط ۸: | خط ۸: | ||
* '''ملاحم:''' این کلمه، جمع ملحمه و از مادۀ لحم گرفته شده است که معنای اصلی آن، تداخل و درهم بودن است و در لغت به معنای جنگ است. دلیل نام‌گذاری جنگ به ملحمه را دو نکته گفته‌اند: یکی این که در جنگ، جنگجویان در هم می‌آمیزند و درگیر می‌شوند و دیگر این که کشته‌های جنگ همچون گوشت افتاده بر روی زمین هستند <ref>ر.ک: معجم مقاییس اللغة: ج۵ ص۲۳۸، لسان العرب: ج۱۲ ص۵۳۵.</ref><ref>دانشنامه امام مهدی: ج۷، ص ۴۲۶.</ref>. «ملاحم»، جمع «ملحمه» به معنای جنگ، کشتار<ref>العین، ج۳، ص۲۴۶.</ref> و حادثۀ پرکشتار <ref>لسان العرب، ج۵، ص۴۸۶؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۱۶۲۵.</ref> است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۰۲.]</ref>. | * '''ملاحم:''' این کلمه، جمع ملحمه و از مادۀ لحم گرفته شده است که معنای اصلی آن، تداخل و درهم بودن است و در لغت به معنای جنگ است. دلیل نام‌گذاری جنگ به ملحمه را دو نکته گفته‌اند: یکی این که در جنگ، جنگجویان در هم می‌آمیزند و درگیر می‌شوند و دیگر این که کشته‌های جنگ همچون گوشت افتاده بر روی زمین هستند <ref>ر.ک: معجم مقاییس اللغة: ج۵ ص۲۳۸، لسان العرب: ج۱۲ ص۵۳۵.</ref><ref>دانشنامه امام مهدی: ج۷، ص ۴۲۶.</ref>. «ملاحم»، جمع «ملحمه» به معنای جنگ، کشتار<ref>العین، ج۳، ص۲۴۶.</ref> و حادثۀ پرکشتار <ref>لسان العرب، ج۵، ص۴۸۶؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۱۶۲۵.</ref> است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۰۲.]</ref>. | ||
*'''فتن:''' جمع کلمۀ فتنه را فتن گفته‌اند که به معنای ابتلا و امتحان می‌آید. خلیل گفته است که فتنه، همان سوزاندن با آتش است <ref>کتاب العین: ج۸ ص۱۲۷.</ref><ref>دانشنامه امام مهدی: ج۷، ص ۴۲۶.</ref>. «فِتَن»، جمع «فتنه» و از ریشۀ«فتن» به معنای امتحان و آزمودن <ref> لسان العرب، ج۵، ص۸۹؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۱۳۶۰.</ref> است. این واژه به طور معمول، دربارۀ آن دسته از آزمون‌هایی به کار می‌رود که با تلخی و سختی همراه است <ref>النهایة فی غریب الحدیث، ج۳، ص۴۱۰.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۰۳.]</ref>. | *'''فتن:''' جمع کلمۀ فتنه را فتن گفته‌اند که به معنای ابتلا و امتحان می‌آید. خلیل گفته است که فتنه، همان سوزاندن با آتش است <ref>کتاب العین: ج۸ ص۱۲۷.</ref><ref>دانشنامه امام مهدی: ج۷، ص ۴۲۶.</ref>. «فِتَن»، جمع «فتنه» و از ریشۀ«فتن» به معنای امتحان و آزمودن <ref> لسان العرب، ج۵، ص۸۹؛ مجمع البحرین، ج۳، ص۱۳۶۰.</ref> است. این واژه به طور معمول، دربارۀ آن دسته از آزمون‌هایی به کار می‌رود که با تلخی و سختی همراه است <ref>النهایة فی غریب الحدیث، ج۳، ص۴۱۰.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۰۳.]</ref>. | ||
* مراد شیعیان از دو عنوان ملاحم و فتن، احادیثی است که پیش بینی وقایع آینده را پس از حضور ظاهری امامان، در‌بر دارند؛ وقایعی که فتنه و آتش را در پی دارند و موجب وقوع جنگ‌های آینده و خونریزی‌ها می‌شوند. این وقایع، الزاماً ارتباطی به مسئله ظهور ندارند و از علائم ظهور شمرده نمی‌شوند، اگر چه در برهه‌ای از تاریخ، این وقایع با ظهور [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} ارتباط وثیق می‌یابد. لذا مفهوم علائم ظهور را با ملاحم و فتن، مترادف دانست. پیش‌آمدهای فراوانی که دربارۀ حکومت‌های معاصر [[ائمه]]{{عم}} از امویان و عبّاسیان و یا والیان منطقه‌ای و امثال اینها اتفاق می‌افتد، صرفاً پیشگوییِ این اتفاقات در همان زمان‌هاست. این گونه موارد، فتنه‌هایی است که قبل از ظهور ایشان اتفاق می‌افتند؛ اما نکتۀ مهم این است که در بسیاری از این نقل‌ها اصلاً به مسئلۀ [[امام مهدی]]{{ع}} و علامت ظهور او اشاره‌ای هم نشده است<ref>دانشنامه امام مهدی: ج۷، ص ۴۲۶.</ref>. | |||
مراد شیعیان از دو عنوان ملاحم و فتن، احادیثی است که پیش بینی وقایع آینده را پس از حضور ظاهری امامان، در‌بر دارند؛ وقایعی که فتنه و آتش را در پی دارند و موجب وقوع جنگ‌های آینده و خونریزی‌ها می‌شوند. این وقایع، الزاماً ارتباطی به مسئله ظهور ندارند و از علائم ظهور شمرده نمی‌شوند، اگر چه در برهه‌ای از تاریخ، این وقایع با ظهور [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} ارتباط وثیق می‌یابد. لذا مفهوم علائم ظهور را با ملاحم و فتن، مترادف دانست. پیش‌آمدهای فراوانی که دربارۀ حکومت‌های معاصر [[ائمه]]{{عم}} از امویان و عبّاسیان و یا والیان منطقه‌ای و امثال اینها اتفاق می‌افتد، صرفاً پیشگوییِ این اتفاقات در همان زمان‌هاست. این گونه موارد، فتنه‌هایی است که قبل از ظهور ایشان اتفاق می‌افتند؛ اما نکتۀ مهم این است که در بسیاری از این نقل‌ها اصلاً به مسئلۀ [[امام مهدی]]{{ع}} و علامت ظهور او اشاره‌ای هم نشده است<ref>دانشنامه امام مهدی: ج۷، ص ۴۲۶.</ref>. | *'''فتن'''، جمع [[فتنه]] است و مقصود از آن، حوادث و فتنه‌ها و آشوب‌های اجتماعی است. در روایات [[پیامبر]] و [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} خبر از وقوع ملاحم و فتن و رخدادهای تلخ داده شده است. [[غصب خلافت]]، رجوع به جاهلیّت، مظلومیت خاندان [[پیامبر]]، شهادت انسان‌های پاک، سلطه یافتن امویان و مروانیان و بروز بدعت‌ها در امت اسلامی و فراموش شدن [[سنت]] نبوی و تبدیل شدن خلافت به سلطنت موروثی و... از جمله حوادثی است که از زبان [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] و [[وصی]] او گفته شده و [[امام علی]]{{ع}} در دوران خلافت خویش به آنها اشاره فرموده و هشدارهای لازم را جهت آگاهی مردم داده است.<ref>همچون خطبه‌های ۵، ۵۰، ۹۳، ۱۰۱، ۱۰۲، ۱۰۵، ۱۵۱، ۱۵۶، ۱۸۷ (از نهج البلاغه صبحی صالح).</ref> جلد هشتم بحار الأنوار چاپ قدیم به "جلد فتن و محن" معروف است که به همین قضایا پرداخته است.<ref>در چاپ‌های جدید، جلد ۲۸ تا ۳۳</ref> سیّد بن طاووس نیز کتابی به نام "الملاحم و الفتن" دارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۵۵۳.</ref> | ||
==ملاحم و فتن در قرآن== | ==ملاحم و فتن در قرآن== | ||