احمد بن هوذة: تفاوت میان نسخه‌ها
←آشنایی اجمالی
| خط ۵: | خط ۵: | ||
پدرش [[ابوهراسه]] با [[لقب]] هوذه [[شهرت]] داشت؛ <ref>رجال (الطوسی)، ص۴۴۲.</ref> از این رو احمد به «احمد بن هوذه» و «ابن ابی هراسه» مشهور شده است. فرد دیگری به نام [[ابواسحاق ابراهیم بن رجاء شیبانی]] از [[شاگردان]] [[اهل سنّت]] [[امام صادق]]{{ع}} که نام مادرش هراسه بوده<ref>رجال (النجاشی)، ج ۱، ص۱۰۳.</ref> و «[[ابن‌هراسه]]» نامیده می‌‌شد، <ref>رجال (الطوسی)، ص۱۴۶؛ الفهرست (الطوسی)، شماره ۱۹.</ref> از روی [[سهو]] و [[خطا]]، ابن ابی هراسه معرفی شده است. <ref>رجال (النجاشی)، ج ۱، ص۱۰۳؛ ایضاح الاشتباه، ص۸۸؛ نقد الرجال، ج ۵، ص۲۴۹؛ معجم رجال الحدیث، ج ۲۳، ص۱۵۹.</ref> همین [[اشتباه]]، برخی [[رجالیان]] را بر آن داشته تا این دو را یکی پندارند. <ref>تهذیب المقال، ج ۱، ص۲۷۷.</ref> | پدرش [[ابوهراسه]] با [[لقب]] هوذه [[شهرت]] داشت؛ <ref>رجال (الطوسی)، ص۴۴۲.</ref> از این رو احمد به «احمد بن هوذه» و «ابن ابی هراسه» مشهور شده است. فرد دیگری به نام [[ابواسحاق ابراهیم بن رجاء شیبانی]] از [[شاگردان]] [[اهل سنّت]] [[امام صادق]]{{ع}} که نام مادرش هراسه بوده<ref>رجال (النجاشی)، ج ۱، ص۱۰۳.</ref> و «[[ابن‌هراسه]]» نامیده می‌‌شد، <ref>رجال (الطوسی)، ص۱۴۶؛ الفهرست (الطوسی)، شماره ۱۹.</ref> از روی [[سهو]] و [[خطا]]، ابن ابی هراسه معرفی شده است. <ref>رجال (النجاشی)، ج ۱، ص۱۰۳؛ ایضاح الاشتباه، ص۸۸؛ نقد الرجال، ج ۵، ص۲۴۹؛ معجم رجال الحدیث، ج ۲۳، ص۱۵۹.</ref> همین [[اشتباه]]، برخی [[رجالیان]] را بر آن داشته تا این دو را یکی پندارند. <ref>تهذیب المقال، ج ۱، ص۲۷۷.</ref> | ||
احمد بن هوذه از [[محدثان شیعه]] در سده سوم و چهارم [[هجری]] و از [[مردمان]] [[نهروان]]، منطقه‌ای بین واسط و [[بغداد]] بوده است؛ اما از دوران تحصیل او جز یک مورد، گزارشی در دست نیست. بر اساس روایاتی که شاگردش [[محمد بن ابراهیم نعمانی]] نقل کرده، [[باهلی]] در سال ۲۷۳ هجری در [[نهاوند]] بوده و در این سال از محضر [[ابواسحاق ابراهیم بن اسحاق بن ابی‌بشر احمری نهاوندی]] بسیار بهره برده<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۲۴۷، ۲۸۹، ۳۰۲، ۳۳۱ و....</ref> و همه کتاب‌های استادش را [[روایت]] کرده است. <ref>الفهرست (الطوسی)، شماره ۹.</ref> در واقع نهاوندی تنها استاد شناخته شده اوست و همه [[روایات]] احمد از طریق وی است. اگر احمد بن هوذه که استاد [[ابوطالب انباری]] بوده و [[ابوبکر حافظ]] معرفی شده را نیز همین فرد بدانیم که در کنیه‌اش تصحیف روی داده است، آن گاه [[علی بن محمد حضینی]]، استاد دیگر باهلی خواهد بود. <ref> تهذیب الاحکام، ج ۹، ص۲۴۸.</ref> به هرحال ابن ابی هراسه در خلال سکونت در نهروان، در پی [[کسب علم]] و [[حدیث]]، سفرهایی داشته و گذشته از نهاوند، مدتی در بغداد زیسته است. <ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۳۹۱.</ref> از گفته [[خطیب بغدادی]] چنین بر‌می‌‌آید که [[ابوسلیمان باهلی]]، زمانی به [[بغداد]] رفته که به مراتبی از فضل و [[دانش]] رسیده بوده و در بغداد، برخی از طالبان [[حدیث]]، همانند [[ابوبکر احمد بن عبداللّه بن خلف دوری وراق]] و [[احمد بن فرج بن حجاج وراق]] از او بهره برده‌اند و احمد بن فرج از او [[اجازه روایت]] دریافت کرده است. <ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۳۹۱ و ۴۰۸.</ref> [[ابو محمد هارون بن موسی تلعکبری]] نیز در سال ۳۳۱ هجری از وی اجازه روایت گرفته است. <ref> رجال (الطوسی)، شماره ۵۹۵۰.</ref> [[ابن عقده احمد بن محمد بن سعید]]،<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۲۶۶.</ref> [[محمد بن عباس بن ماهیار]]، ملقب به [[ابن جحام]]، <ref>تأویل الآیات (استرآبادی)، ج ۱، ص۱۸۱، ۳۳۶ و....</ref> [[محمد بن جمهور عمی]]، <ref>الامامة والتبصره، ص۱۳۱؛ کمال الدین، ص۶۷۳.</ref> [[ابوالمفضل محمد بن عبداللّه بن عبدالمطلب شیبانی]]، <ref>الامالی (الطوسی)، ص۴۷۹ و ۴۸۱.</ref> [[ابوبکر احمد بن یعقوب فارسی]]، [[اسحاق بن حسن بصری]]<ref>اقبال الاعمال، ج ۱، ص۳۴۲.</ref> و [[بزوفری]]، <ref>الاستبصار، ج ۳، ص۲۰۹.</ref> احتمالاً [[ابوجعفر محمد بن حسین بن سفیان بزوفری]] (زنده در اواخر سده چهارم) دیگر [[شاگردان]] و [[راویان]] احمد بن هوذه به شمار می‌‌روند. [[ابن طاووس]] از کتاب من آی القرآن المنزلة فی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب{{ع}} (ما نزل من القرآن فی اهل البیت{{عم}}) که به [[شیخ مفید]] منتسب بوده، بدون واسطه از ابن ابی هراسه [[روایت]] آورده است<ref>سعدالسعود ۱۱۶؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص۹۳.</ref> که نمی‌تواند درست باشد؛ چون [[باهلی]] پیش از [[تولد]] مفید درگذشته بود. بنابراین یا این کتاب از آنِ مفید نیست یا اینکه یک واسطه از [[سند روایت]] حذف شده است. ابن ابی هراسه در [[هشتم ذی حجه]] سال ۳۳۳ هجری و در [[روز ترویه]] در همان زادگاهش [[نهروان]] درگذشت. <ref>رجال (الطوسی)، شماره ۴۴۲.</ref> با توجه به اینکه در سال ۲۷۳ در پی [[کسب علم]] و دانش به [[سفر]] رفته و در ۳۳۳ [[هجری]] درگذشته است، ولادتش در حدود ۲۵۰ هجری تخمین زده می‌‌شود. کتاب الایمان والکفر والتوبه نوشته اوست <ref>الفهرست (الطوسی)، شماره ۹۰۵.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۲، ص۷۸.</ref> | احمد بن هوذه از [[محدثان شیعه]] در سده سوم و چهارم [[هجری]] و از [[مردمان]] [[نهروان]]، منطقه‌ای بین واسط و [[بغداد]] بوده است؛ اما از دوران تحصیل او جز یک مورد، گزارشی در دست نیست. بر اساس روایاتی که شاگردش [[محمد بن ابراهیم نعمانی]] نقل کرده، [[باهلی]] در سال ۲۷۳ هجری در [[نهاوند]] بوده و در این سال از محضر [[ابواسحاق ابراهیم بن اسحاق بن ابی‌بشر احمری نهاوندی]] بسیار بهره برده<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۲۴۷، ۲۸۹، ۳۰۲، ۳۳۱ و....</ref> و همه کتاب‌های استادش را [[روایت]] کرده است. <ref>الفهرست (الطوسی)، شماره ۹.</ref> در واقع نهاوندی تنها استاد شناخته شده اوست و همه [[روایات]] احمد از طریق وی است. اگر احمد بن هوذه که استاد [[ابوطالب انباری]] بوده و [[ابوبکر حافظ]] معرفی شده را نیز همین فرد بدانیم که در کنیه‌اش تصحیف روی داده است، آن گاه [[علی بن محمد حضینی]]، استاد دیگر باهلی خواهد بود. <ref> تهذیب الاحکام، ج ۹، ص۲۴۸.</ref> به هرحال ابن ابی هراسه در خلال سکونت در نهروان، در پی [[کسب علم]] و [[حدیث]]، سفرهایی داشته و گذشته از نهاوند، مدتی در بغداد زیسته است. <ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۳۹۱.</ref> از گفته [[خطیب بغدادی]] چنین بر‌می‌‌آید که [[ابوسلیمان باهلی]]، زمانی به [[بغداد]] رفته که به مراتبی از فضل و [[دانش]] رسیده بوده و در بغداد، برخی از طالبان [[حدیث]]، همانند [[ابوبکر احمد بن عبداللّه بن خلف دوری وراق]] و [[احمد بن فرج بن حجاج وراق]] از او بهره برده‌اند و احمد بن فرج از او [[اجازه روایت]] دریافت کرده است. <ref>تاریخ بغداد، ج ۵، ص۳۹۱ و ۴۰۸.</ref> [[ابو محمد هارون بن موسی تلعکبری]] نیز در سال ۳۳۱ هجری از وی اجازه روایت گرفته است. <ref> رجال (الطوسی)، شماره ۵۹۵۰.</ref> [[ابن عقده احمد بن محمد بن سعید]]،<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۲۶۶.</ref> [[محمد بن عباس بن ماهیار]]، ملقب به [[ابن جحام]]، <ref>تأویل الآیات (استرآبادی)، ج ۱، ص۱۸۱، ۳۳۶ و....</ref> [[محمد بن جمهور عمی]]، <ref>الامامة والتبصره، ص۱۳۱؛ کمال الدین، ص۶۷۳.</ref> [[ابوالمفضل محمد بن عبداللّه بن عبدالمطلب شیبانی]]، <ref>الامالی (الطوسی)، ص۴۷۹ و ۴۸۱.</ref> [[ابوبکر احمد بن یعقوب فارسی]]، [[اسحاق بن حسن بصری]]<ref>اقبال الاعمال، ج ۱، ص۳۴۲.</ref> و [[بزوفری]]، <ref>الاستبصار، ج ۳، ص۲۰۹.</ref> احتمالاً [[ابوجعفر محمد بن حسین بن سفیان بزوفری]] (زنده در اواخر سده چهارم) دیگر [[شاگردان]] و [[راویان]] احمد بن هوذه به شمار می‌‌روند. [[ابن طاووس]] از کتاب [[من آی القرآن المنزلة فی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (کتاب)|من آی القرآن المنزلة فی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب]]{{ع}} (ما نزل من القرآن فی اهل البیت{{عم}}) که به [[شیخ مفید]] منتسب بوده، بدون واسطه از ابن ابی هراسه [[روایت]] آورده است<ref>سعدالسعود ۱۱۶؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص۹۳.</ref> که نمی‌تواند درست باشد؛ چون [[باهلی]] پیش از [[تولد]] مفید درگذشته بود. بنابراین یا این کتاب از آنِ مفید نیست یا اینکه یک واسطه از [[سند روایت]] حذف شده است. ابن ابی هراسه در [[هشتم ذی حجه]] سال ۳۳۳ هجری و در [[روز ترویه]] در همان زادگاهش [[نهروان]] درگذشت. <ref>رجال (الطوسی)، شماره ۴۴۲.</ref> با توجه به اینکه در سال ۲۷۳ در پی [[کسب علم]] و دانش به [[سفر]] رفته و در ۳۳۳ [[هجری]] درگذشته است، ولادتش در حدود ۲۵۰ هجری تخمین زده می‌‌شود. کتاب الایمان والکفر والتوبه نوشته اوست <ref>الفهرست (الطوسی)، شماره ۹۰۵.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۲، ص۷۸.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||