حدیث باب حطه در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها
←متن و سند حدیث باب حطّه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== متن و | == متن و سند حدیث باب حطّه == | ||
=== [[روایت]] باب حطّه در [[ | === [[روایت]] باب حطّه در منابع [[اهل سنّت]] === | ||
این حدیث در منابع اهل سنّت به دو صورت روایت شده است؛ یکی ذیل [[حدیث سفینه]] و دیگری به صورت مستقل. برخی از این نقل‌ها از این قرار است: | این حدیث در منابع اهل سنّت به دو صورت روایت شده است؛ یکی ذیل [[حدیث سفینه]] و دیگری به صورت مستقل. برخی از این نقل‌ها از این قرار است: | ||
# [[طبرانی]] (م ۳۶۰ ه) در “المعجم الصغیر” از [[ابوذر غفاری]] چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا هَلَكَ وَ مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ}}<ref>المعجم الصغیر، ج۱، ص۱۳۹.</ref>؛ [[اهل‌بیت]] من، همانند [[کشتی نوح]] می‌باشند، که هر کس بر آن نشست، [[نجات]] یافت، و هر کس از آن روی برتافت، هلاک شد، و مانند باب حطّه در بنی اسرائیل‌اند. | # [[طبرانی]] (م ۳۶۰ ه) در “المعجم الصغیر” از [[ابوذر غفاری]] چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَهَا نَجَا وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا هَلَكَ وَ مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ}}<ref>المعجم الصغیر، ج۱، ص۱۳۹.</ref>؛ [[اهل‌بیت]] من، همانند [[کشتی نوح]] می‌باشند، که هر کس بر آن نشست، [[نجات]] یافت، و هر کس از آن روی برتافت، هلاک شد، و مانند باب حطّه در بنی اسرائیل‌اند. | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
ابن حجر مکی(م ۹۷۴ ه) در این باره چنین گفته است: {{متن حدیث|و جاء من طرق عدیدة یقوی بعضها بعضا: انما مثل اهل بیتی فیکم کمثل سفینة نوح من رکبها نجا... و انما مثل اهل بیتی فیکم مثل باب حطة فی بنی إسرائیل من دخله غفر له و فی روایة: غفر له الذنوب}}<ref>الصواعق المحرقة، ص۲۳۴.</ref>: از طرق متعددی که بعضی باعث تقویت دیگری است دو [[روایت]] [[سفینه]] و باب حطّه [[نقل]] شده است. وی با همان سیاقی که درباره [[حدیث سفینه]] [[سخن]] می‌گوید درباره [[حدیث]] باب حطّه نیز سخن گفته است و ظاهر عبارت وی می‌رساند که این دو حدیث، “حسن” بوده و بر اساس [[کثرت]] طرق قابل اعتماد‌اند.<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۲۴۸.</ref> | ابن حجر مکی(م ۹۷۴ ه) در این باره چنین گفته است: {{متن حدیث|و جاء من طرق عدیدة یقوی بعضها بعضا: انما مثل اهل بیتی فیکم کمثل سفینة نوح من رکبها نجا... و انما مثل اهل بیتی فیکم مثل باب حطة فی بنی إسرائیل من دخله غفر له و فی روایة: غفر له الذنوب}}<ref>الصواعق المحرقة، ص۲۳۴.</ref>: از طرق متعددی که بعضی باعث تقویت دیگری است دو [[روایت]] [[سفینه]] و باب حطّه [[نقل]] شده است. وی با همان سیاقی که درباره [[حدیث سفینه]] [[سخن]] می‌گوید درباره [[حدیث]] باب حطّه نیز سخن گفته است و ظاهر عبارت وی می‌رساند که این دو حدیث، “حسن” بوده و بر اساس [[کثرت]] طرق قابل اعتماد‌اند.<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۲۴۸.</ref> | ||
=== روایت باب حطّه در [[ | === روایت باب حطّه در منابع [[شیعه]] === | ||
[[سید هاشم بحرانی]] در کتاب “غایه المرام”<ref>غایة المرام، ج۳، ص۲۲-۲۳.</ref> از چند منبع و طریق [[شیعی]] این حدیث را نقل کرده است: | [[سید هاشم بحرانی]] در کتاب “غایه المرام”<ref>غایة المرام، ج۳، ص۲۲-۲۳.</ref> از چند منبع و طریق [[شیعی]] این حدیث را نقل کرده است: | ||
# [[شیخ مفید]] (م ۴۱۳ ه) در کتاب “أمالی” این حدیث را از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} نقل می‌نماید: {{متن حدیث|عَنْ عَبَّادِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَدِمَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَخْبِرْنِي عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى {{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ}}<ref>«پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست» سوره هود، آیه ۱۷.</ref> قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} الَّذِي كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ أَنَا الشَّاهِدُ لَهُ وَ مِنْهُ-... وَ اللَّهِ مَا مَثَلُنَا فِي هَذِهِ الْأُمَّةِ إِلَّا كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ أَوْ كَبَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ}}: مردی درباره [[آیه]] ۱۷ [[سوره]] [[مبارکه]] [[هود]] از امیرالمؤمنین {{ع}} سوال کرد. آن [[حضرت]] فرمود: مراد از {{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ}} [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و مراد از {{متن قرآن|الشَّاهِدِ}} در آیه من هستم... [[قسم به خدا]] [[مَثَل]] ما در این [[امت]]، مثل [[کشتی نوح]] و [[باب حطه]] [[بنی‌اسرائیل]] است<ref>الأمالی، ص۱۴۵، مجلس ۱۸، ح۵.</ref>. | |||
# [[شیخ صدوق]] (م ۳۸۱ ه) از [[ابوسعید خدری]] چنین نقل کرده: {{متن حدیث|عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ: صَلَّى بِنَا رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} صَلَاةَ الْأُولَى ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ الْكَرِيمِ عَلَيْنَا فَقَالَ مَعَاشِرَ أَصْحَابِي إِنَّ مَثَلَ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ مَثَلُ سَفِينَةِ نُوحٍ وَ بَابُ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَتَمَسَّكُوا بِأَهْلِ بَيْتِي بَعْدِي وَ الْأَئِمَّةِ الرَّاشِدِينَ مِنْ ذُرِّيَّتِي أَهْلِ بَيْتِي}}<ref>غایة المرام، ج۳، ص۲۳؛ کفایة الأثر، ص۳۴.</ref>؛ [[پیامبر اکرم]] {{صل}} نخستین [[نماز]] ([[یومیه]]- [[نماز صبح]]) را با ما به [[جماعت]] به جای آورد، سپس چهره گرامی‌اش را به جانب ما کرد (روبه‌روی ما قرار گرفت) و فرمود: ای گروه [[اصحاب]] من! [[اهل‌بیت]] من در میان شما همانند [[کشتی نوح]] و [[باب حطه]] در [[بنی اسرائیل]] هستند، پس از من به اهل‌بیت من (یعنی) [[امامان]] [[رشید]] از [[اهل]] بیتم، تمسّک نمایید. | |||
# [[شیخ طوسی]] (م ۴۶۰ ه) در کتاب “امالی” این [[روایت]] را از [[ابوذر]] [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} يَقُولُ:... إِنَّمَا مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَهَا نَجَا، وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ، وَ مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَهُ نَجَا وَ مَنْ لَمْ يَدْخُلْهُ هَلَكَ}}<ref>الأمالی، ص۶۰، مجلس ۲، ح۵۷.</ref>؛ اهل‌بیت من در میان شما همانند کشتی نوح می‌باشند، که هر کس بر کشتی سوار شد، [[نجات]] یافت و هر کس از آن روی برگرداند، هلاک شد، و مانند باب حطّه‌اند که هر کس از آن وارد شد، نجات یافت و هر کس وارد نشد، هلاک گردید. | |||
# [[فتال نیشابوری]] در کتاب “روضة الواعظین” از [[امام باقر]] {{ع}} نقل می‌کند که آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}... مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً صِدِّيقُ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ فَارُوقُهَا وَ مُحَدَّثُهَا إِنَّهُ هَارُونُهَا وَ يُوشَعُهَا وَ آصِفُهَا وَ شَمْعُونُهَا إِنَّهُ بَابُ حِطَّتِهَا وَ سَفِينَةُ نَجَاتِهَا إِنَّهُ طَالُوتُهَا وَ ذُو قَرْنَيْهَا}}<ref>روضة الواعظین، ج۱، ص۱۰۰.</ref>؛ ای [[مردم]]! همانا [[علی]] {{ع}}، [[صدیق]]، [[فاروق]]، محدَّث، [[هارون]]، [[یوشع]]، [[آصف]] و [[شمعون]] این [[امت]] است، او باب حطّه، [[کشتی نجات]]، [[طالوت]] و [[ذوالقرنین]] این امت می‌باشد<ref>در این روایت، [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} با چند ویژگی معرفی شده است: | |||
# صدیق، فاروق و محدَّث، یعنی او در [[ایمان آوردن]] به پیامبر اکرم {{صل}} نخستین فرد از مردان و [[برترین]] از [[تصدیق‌کنندگان]] بوده، و فاروق ([[میزان]] و معیار) [[حق و باطل]] بود، و نیز [[محدث]] بود، یعنی از [[الهامات]] [[غیبی]] برخوردار بود و [[فرشتگان]] با او سخن می‌گفتند. | ## صدیق، فاروق و محدَّث، یعنی او در [[ایمان آوردن]] به پیامبر اکرم {{صل}} نخستین فرد از مردان و [[برترین]] از [[تصدیق‌کنندگان]] بوده، و فاروق ([[میزان]] و معیار) [[حق و باطل]] بود، و نیز [[محدث]] بود، یعنی از [[الهامات]] [[غیبی]] برخوردار بود و [[فرشتگان]] با او سخن می‌گفتند. | ||
# او [[جانشین پیامبر اکرم]] {{صل}} است، مانند [[هارون]] و [[یوشع]] که [[جانشین]] [[موسی]] {{ع}} بود و [[آصف بن برخیا]] که جانشین [[سلیمان]] {{ع}} بود، و [[شمعون]] که [[وصی]] و جانشین [[عیسی]] {{ع}} بود. | ## او [[جانشین پیامبر اکرم]] {{صل}} است، مانند [[هارون]] و [[یوشع]] که [[جانشین]] [[موسی]] {{ع}} بود و [[آصف بن برخیا]] که جانشین [[سلیمان]] {{ع}} بود، و [[شمعون]] که [[وصی]] و جانشین [[عیسی]] {{ع}} بود. | ||
# [[پیروی]] از او مایه [[نجات]] و برخورداری از [[مغفرت الهی]] است مانند [[کشتی نوح]] {{ع}} و [[باب حطه]] در [[بنی اسرائیل]]. | ## [[پیروی]] از او مایه [[نجات]] و برخورداری از [[مغفرت الهی]] است مانند [[کشتی نوح]] {{ع}} و [[باب حطه]] در [[بنی اسرائیل]]. | ||
# [[حاکم]] و فرمانروای [[امت اسلامی]] پس از [[رسول اکرم]] {{صل}} است، مانند [[طالوت]] و [[ذوالقرنین]] که در عصر خود از [[مقام فرمانروایی]] برخوردار بودند.</ref>. | ## [[حاکم]] و فرمانروای [[امت اسلامی]] پس از [[رسول اکرم]] {{صل}} است، مانند [[طالوت]] و [[ذوالقرنین]] که در عصر خود از [[مقام فرمانروایی]] برخوردار بودند.</ref>. | ||
# عیاشی ذیل [[آیه]] ۵۸ [[سوره بقره]] از [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند که فرمود: {{متن حدیث|نَحْنُ بَابُ حِطَّتِكُمْ}}؛ ما باب حطّه شما هستیم<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۴۵.</ref>؛ یعنی همان طور که [[بنی‌اسرائیل]] باید از باب حطّه عبور می‌کردند تا مورد غفران قرار گیرند، شما نیز باید از [[راه]] ما وارد شوید تا مشمول مغفرت الهی قرار گیرید<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۲۵۰.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||