بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←حدیث فاطمه بضعة منی
| خط ۵۲۶: | خط ۵۲۶: | ||
===== [[حدیث]] [[فاطمه]] بضعة [[منی]] ===== | ===== [[حدیث]] [[فاطمه]] بضعة [[منی]] ===== | ||
[[حدیث نبوی]] «فاطمة بَضْعَة منی» یکی از روایات دال بر [[عصمت حضرت زهرا]]{{س}} است. <ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، 1410ق، ج4، ص95؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، 1379ق، ج3، ص333؛ مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج29، ص335</ref>. بر اساس این حدیث که در [[جوامع روایی]] [[فریقین]] به اتفاق نقل شده، [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} در [[شأن]] دختر گرامی خویش فرموده است: {{متن حدیث|فاطمة بضعة منی فمن ءاذاها فقد ءاذانی و من ءاذانی فقد ءاذی الله}}؛ «فاطمه پارۀ تن من است؛ هر کس او را بیازارد مرا آزرده و هر کس مرا بیازارد [[خدا]] را آزرده است» البته صدر و ذیل این [[روایت]] به نقل‌های مختلفی در منابع آمده که البته برغم [[اختلاف]] در الفاظ، اما مفهوم همه آنها یکی است <ref>جهت مشاهده تمامی نقل‌ها ر. ک: امینی، نظرة فی کتاب البدایة و النهایة، بی‌تا، ص١٠6؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، بی‌تا: ج16، ص283؛ جلالی،محمدرضا، المنهج الرجالی و العمل الرائد فی الموسوعة الرجالیة لسید البروجردی، ١٣٧٨، ص٢٧6؛ متقی هندی، کنز العمال، ج12، ج12، ص111.</ref>. | [[حدیث نبوی]] «فاطمة بَضْعَة منی» یکی از روایات دال بر [[عصمت حضرت زهرا]]{{س}} است. <ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، 1410ق، ج4، ص95؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، 1379ق، ج3، ص333؛ مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج29، ص335</ref>. بر اساس این حدیث که در [[جوامع روایی]] [[فریقین]] به اتفاق نقل شده، [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} در [[شأن]] دختر گرامی خویش فرموده است: {{متن حدیث|فاطمة بضعة منی فمن ءاذاها فقد ءاذانی و من ءاذانی فقد ءاذی الله}}؛ «فاطمه پارۀ تن من است؛ هر کس او را بیازارد مرا آزرده و هر کس مرا بیازارد [[خدا]] را آزرده است» البته صدر و ذیل این [[روایت]] به نقل‌های مختلفی در منابع آمده که البته برغم [[اختلاف]] در الفاظ، اما مفهوم همه آنها یکی است <ref>جهت مشاهده تمامی نقل‌ها ر. ک: امینی، نظرة فی کتاب البدایة و النهایة، بی‌تا، ص١٠6؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، بی‌تا: ج16، ص283؛ جلالی،محمدرضا، المنهج الرجالی و العمل الرائد فی الموسوعة الرجالیة لسید البروجردی، ١٣٧٨، ص٢٧6؛ متقی هندی، کنز العمال، ج12، ج12، ص111.</ref>. | ||
# کیفیت [[استدلال]]: در این روایت، [[خشنودی]] و [[ناخشنودی]] [[حضرت زهرا]]{{س}} محور و ملاک خشنودی و ناخشنودی خدا و رسولش شمرده شده و از آنجا که [[خداوند]] جز به [[اعمال صالح]] [[خشنود]] نمی‌شود و به [[گناه]] و [[نافرمانی]] از دستوراتش [[رضایت]] نمی‌دهد، اگر حضرت زهرا{{س}} گناهی مرتکب می‌شد یا حتی [[فکر]] انجام آن را در سر می‌پروراند، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که خدا از آن ناخشنود است؛ در حالی که حدیث بضعة، [[رضایت الهی]] را با خشنودی حضرت فاطمه{{س}} پیوند داده است. بنابراین این روایت به [[عصمت]] هم جانبه آن حضرت دلالت دارد. <ref>سبحانی، جعفر، پژوهشی در شناخت و عصمت امام، 1389ش، ص27.</ref>. | # '''کیفیت [[استدلال]]:''' در این روایت، [[خشنودی]] و [[ناخشنودی]] [[حضرت زهرا]]{{س}} محور و ملاک خشنودی و ناخشنودی خدا و رسولش شمرده شده و از آنجا که [[خداوند]] جز به [[اعمال صالح]] [[خشنود]] نمی‌شود و به [[گناه]] و [[نافرمانی]] از دستوراتش [[رضایت]] نمی‌دهد، اگر حضرت زهرا{{س}} گناهی مرتکب می‌شد یا حتی [[فکر]] انجام آن را در سر می‌پروراند، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که خدا از آن ناخشنود است؛ در حالی که حدیث بضعة، [[رضایت الهی]] را با خشنودی حضرت فاطمه{{س}} پیوند داده است. بنابراین این روایت به [[عصمت]] هم جانبه آن حضرت دلالت دارد. <ref>سبحانی، جعفر، پژوهشی در شناخت و عصمت امام، 1389ش، ص27.</ref>. | ||
# فاطمه{{س}}، عصمت کبرای [[الهی]]: عصمت از گناه و برخی دیگر <ref>مثل آیت‌الله وحید خراسانی عصمت مطلق</ref> ([[عصمت]] از [[گناه]] و [[خطا]]، [[نسیان]] و [[اشتباه]]) را برداشت کرده <ref>نگاه کنید به روحی برندق، «قلمرو عصمت فاطمه زهرا{{س}} در حدیث فاطمه بضعة منی»، ص83-85.</ref> و گفته‌اند:[[ روح]] [[ولایت]] کلی و [[امامت عامه]] که همان [[عصمت مطلق]] است در وجود [[فاطمه زهرا]]{{س}} متحقق است؛ زیرا در یکی از نقل‌های این [[حدیث]] آمده است که {{متن حدیث|«فاطمة بضعة منی، فمن اغضبها اغضبنی»}}؛ [[عقل]] و [[کتاب و سنت]] دلیل بر این است که [[خشم]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[خشم خدا]] است و از این حدیث بر می‌آید که خشم فاطمه زهرا{{س}}، نیز خشم [[رسول الله]]{{صل}} است و این مسأله به صورت مطلق و بدون هیچ قید و شرطی در این حدیث ذکر شده است، بنابراین، به طور مطلق [[خشم فاطمه]]{{س}}، [[خشم پیامبر]]{{صل}} و خشم پیامبر، خشم خدا خواهد بود، پس خشم فاطمه{{س}} و در مقابل آن [[خشنودی]] او [[خشنودی خدا]] است. از آنجا که خشنودی و خشم خدا و [[رسول]]{{صل}}، [[معصوم]] و به دور از هر گونه خطا و هوی است، خشم و خشنودی [[فاطمه]]{{س}} نیز معصوم و به دور از خطا و [[هوای نفس]] است؛ و این معنای [[عصمت کبری]] است. <ref>ر. ک: خراسانی، حلقه وصل رسالت و امامت، ص١٩٧.</ref>.<ref>کاووس روحی برندق، قلمرو عصمت فاطمه زهرا{{س}} در حدیث «فاطمة بضعة منی»، نشریه پژوهش‌های اعتقادی کلامی، شماره 6.</ref>. | # '''فاطمه{{س}}، عصمت کبرای [[الهی]]:''' عصمت از گناه و برخی دیگر <ref>مثل آیت‌الله وحید خراسانی عصمت مطلق</ref> ([[عصمت]] از [[گناه]] و [[خطا]]، [[نسیان]] و [[اشتباه]]) را برداشت کرده <ref>نگاه کنید به روحی برندق، «قلمرو عصمت فاطمه زهرا{{س}} در حدیث فاطمه بضعة منی»، ص83-85.</ref> و گفته‌اند:[[ روح]] [[ولایت]] کلی و [[امامت عامه]] که همان [[عصمت مطلق]] است در وجود [[فاطمه زهرا]]{{س}} متحقق است؛ زیرا در یکی از نقل‌های این [[حدیث]] آمده است که {{متن حدیث|«فاطمة بضعة منی، فمن اغضبها اغضبنی»}}؛ [[عقل]] و [[کتاب و سنت]] دلیل بر این است که [[خشم]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[خشم خدا]] است و از این حدیث بر می‌آید که خشم فاطمه زهرا{{س}}، نیز خشم [[رسول الله]]{{صل}} است و این مسأله به صورت مطلق و بدون هیچ قید و شرطی در این حدیث ذکر شده است، بنابراین، به طور مطلق [[خشم فاطمه]]{{س}}، [[خشم پیامبر]]{{صل}} و خشم پیامبر، خشم خدا خواهد بود، پس خشم فاطمه{{س}} و در مقابل آن [[خشنودی]] او [[خشنودی خدا]] است. از آنجا که خشنودی و خشم خدا و [[رسول]]{{صل}}، [[معصوم]] و به دور از هر گونه خطا و هوی است، خشم و خشنودی [[فاطمه]]{{س}} نیز معصوم و به دور از خطا و [[هوای نفس]] است؛ و این معنای [[عصمت کبری]] است. <ref>ر. ک: خراسانی، حلقه وصل رسالت و امامت، ص١٩٧.</ref>.<ref>کاووس روحی برندق، قلمرو عصمت فاطمه زهرا{{س}} در حدیث «فاطمة بضعة منی»، نشریه پژوهش‌های اعتقادی کلامی، شماره 6.</ref>. | ||
=====[[ حدیث]] ان [[الله]] یغضب لغضب [[فاطمة ]]===== | =====[[ حدیث]] ان [[الله]] یغضب لغضب [[فاطمة ]]===== | ||