پرش به محتوا

هشام بن حکم: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'پرونده:9030760879.jpg|22px]] 22px جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = اصحاب ائمه| عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[هشام بن حکم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  =}}
| موضوع مرتبط = اصحاب ائمه
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  =
}}
 
== آشنایی اجمالی ==
== آشنایی اجمالی ==
[[ابومحمد هشام بن حکم شیبانی کوفی بغدادی کندی]] دانشمند برجسته [[علوم عقلی]] و [[نقلی]]، متخصص در [[عقاید دینی]] و [[معارف]] مذهبی و از هم پیمانان [[قبیله]] «[[بنی‌شیبان]]»<ref>رجال البرقی، ص ۳۵. </ref> یا «[[بنی‌کنده]]» بود<ref>رجال الطوسی، ص ۳۲۹.</ref>. زادگاه وی طبق گفتار اکثر منابع رجالی، [[کوفه]] و محل نشو و نمای او واسط بوده است<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص ۳۹۸؛ خلاصة الاقوال، ص ۱۷۸. </ref>، ولی [[کشّی]] زادگاه و محل [[رشد]] او را واسط نقل کرده است<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۲۵۵. </ref>. [[تاریخ]] دقیق ولادتش معلوم نیست و در منابع هیچ‌گونه اشاره‌ای به آن نشده است. هشام از اصحاب [[امام صادق]] و [[امام کاظم]] {{ع}} بود<ref>رجال الطوسی، ص ۳۲۹ و۳۶۲. </ref> و از آن بزرگواران<ref>الفهرست (طوسی)، ص ۱۷۴. </ref> و افرادی چون [[ابوعبیده حذّاء]]، [[زراره]] و [[سُدیر صیرفی]] روایاتی نقل کرده است<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص ۲۷۱. </ref>.
[[ابومحمد هشام بن حکم شیبانی کوفی بغدادی کندی]] دانشمند برجسته [[علوم عقلی]] و [[نقلی]]، متخصص در [[عقاید دینی]] و [[معارف]] مذهبی و از هم پیمانان [[قبیله]] «[[بنی‌شیبان]]»<ref>رجال البرقی، ص ۳۵. </ref> یا «[[بنی‌کنده]]» بود<ref>رجال الطوسی، ص ۳۲۹.</ref>. زادگاه وی طبق گفتار اکثر منابع رجالی، [[کوفه]] و محل نشو و نمای او واسط بوده است<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص ۳۹۸؛ خلاصة الاقوال، ص ۱۷۸. </ref>، ولی [[کشّی]] زادگاه و محل [[رشد]] او را واسط نقل کرده است<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۲۵۵. </ref>. [[تاریخ]] دقیق ولادتش معلوم نیست و در منابع هیچ‌گونه اشاره‌ای به آن نشده است. هشام از اصحاب [[امام صادق]] و [[امام کاظم]] {{ع}} بود<ref>رجال الطوسی، ص ۳۲۹ و۳۶۲. </ref> و از آن بزرگواران<ref>الفهرست (طوسی)، ص ۱۷۴. </ref> و افرادی چون [[ابوعبیده حذّاء]]، [[زراره]] و [[سُدیر صیرفی]] روایاتی نقل کرده است<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص ۲۷۱. </ref>.


الندیم نام وی را در زمره [[متکلمان شیعه]] برشمرده و می‌‌نویسد که هشام از [[متکلمان]] برجسته و زبردست [[شیعه]] و از کسانی است که به پرورش بحث [[امامت]] در [[تشیع]] پرداخته و آن را تنقیح کرده است و در این فن بسیار حضور [[ذهن]] داشته و حاضر جواب بوده است<ref>الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۳. </ref>. ایشان در این راه با صاحبان مکاتب در [[بغداد]]، [[بصره]] و کوفه به [[مناظره]] می‌‌نشست<ref>الذریعه، ج۱، ص ۳۱۰. </ref>. [[مناظرات]] هشام بن حکم با [[عمرو بن عبید]] از رؤسای [[معتزله]] در [[بصره]] معروف است. به گفته [[شیخ طوسی]]، [[یحیی بن خالد برمکی]] [[وزیر]] [[هارون الرشید]] مجالس مناظره و [[کلام]] تشکیل می‌‌داد و [[ریاست علمی]] و اداره آن مجالس به عهده هشام بود<ref>الفهرست (طوسی)، ص ۱۷۵. </ref>.
الندیم نام وی را در زمره [[متکلمان شیعه]] برشمرده و می‌‌نویسد که هشام از [[متکلمان]] برجسته و زبردست [[شیعه]] و از کسانی است که به پرورش بحث [[امامت]] در [[تشیع]] پرداخته و آن را تنقیح کرده است و در این فن بسیار حضور [[ذهن]] داشته و حاضر جواب بوده است<ref> الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۳. </ref>. ایشان در این راه با صاحبان مکاتب در [[بغداد]]، [[بصره]] و کوفه به [[مناظره]] می‌‌نشست<ref>الذریعه، ج۱، ص ۳۱۰. </ref>. [[مناظرات]] هشام بن حکم با [[عمرو بن عبید]] از رؤسای [[معتزله]] در [[بصره]] معروف است. به گفته [[شیخ طوسی]]، [[یحیی بن خالد برمکی]] [[وزیر]] [[هارون الرشید]] مجالس مناظره و [[کلام]] تشکیل می‌‌داد و [[ریاست علمی]] و اداره آن مجالس به عهده هشام بود<ref>الفهرست (طوسی)، ص ۱۷۵. </ref>.


[[نجاشی]] بر [[وثاقت]] وی تأکید کرده و دقت او را در [[نقل روایات]] ستوده است<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص ۳۹۸. </ref>. هشام [[شاگردان]] بسیاری را نیز در [[مکتب]] خود پرورش داده که از آن میان کسانی چون [[محمد بن ابی عمیر]]، [[داود بن رزین]]<ref> معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص ۲۷۱. </ref> و [[ابوعلی صکّاک]] را می‌‌توان نام برد<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص ۵۴۴.</ref>. گفته شده که هشام پیشتر [[شاگرد]] [[ابوشاکر زندیق]] بود<ref>رجال البرقی، ص ۳۵. </ref>، اما به رهنمود [[امام صادق]] {{ع}} به راه [[حق]] بازگشت و از آن پس، سرآمد [[اصحاب]] آن حضرت گردید<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۲۵۵؛ معالم العلماء، ص ۱۲۸.</ref>.
[[نجاشی]] بر [[وثاقت]] وی تأکید کرده و دقت او را در [[نقل روایات]] ستوده است<ref>رجال النجاشی، ج۲، ص ۳۹۸. </ref>. هشام [[شاگردان]] بسیاری را نیز در [[مکتب]] خود پرورش داده که از آن میان کسانی چون [[محمد بن ابی عمیر]]، [[داود بن رزین]]<ref> معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص ۲۷۱. </ref> و [[ابوعلی صکّاک]] را می‌‌توان نام برد<ref>سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص ۵۴۴.</ref>. گفته شده که هشام پیشتر [[شاگرد]] [[ابوشاکر زندیق]] بود<ref>رجال البرقی، ص ۳۵. </ref>، اما به رهنمود [[امام صادق]] {{ع}} به راه [[حق]] بازگشت و از آن پس، سرآمد [[اصحاب]] آن حضرت گردید<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۲۵۵؛ معالم العلماء، ص ۱۲۸.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش