آل بویه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

آل بویه در تاریخ اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۵

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'امامی مذهب' به 'امامی مذهب'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش

@@ خط ۳۸: / خط ۳۸: @@
 معزالدوله پس از ورود به بغداد و به دست گرفتن زمام امور در آنجا، در [[اندیشه]] براندازی خلافت عباسی و ایجاد خلافتی [[شیعی]] بر ویرانه‌های آن و [[منصوب]] کردن یکی از [[رهبران]] [[شیعه]] [[زیدی]] بود<ref>معزالدوله با یارانش در خصوص منصوب کردن ابوالحسن محمد بن یحیی زیدی مشورت کرد. مصحح: درباره مذهب آل بویه اختلاف است: برخی آنان را زیدی دانسته‌اند، ر. ک: ابن‌طاووس، علی بن موسی، فرج المهموم، ص۱۴۵، برخی نیز ایشان را امامی گفته‌اند، ر. ک: رازی، عبدالجلیل، کتاب النقض، ص۴۵ – ۴۶؛ المنتظم، ج۱۵، ص۱۵۷؛ ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، ج۲، ص۳۰۷؛ ج۴، ص۱۴؛ آربری و فرای: بخارا دستاورد قرون وسطی، ص۱۹۵ به نقل از: تاریخ تشیع در ایران، ج۱، ص۳۶۳ و اشپولر، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ج۱، ص۳۶۳ به نقل از Montgomery watt Islamic Satves Vol, ۶. PII و برخی دیگر گرایش آنان را از زیدی به امامی وصف کرده‌اند. ر. ک: کامل شیبی، تشیع و تصوف، ص۴۱ - ۴۲. به گزارش ابن‌بابویه، صیروری از علمای امامیه آل بویه را به تشیع امامی در آورد. ابن‌حجر، احمد: لسان المیزان: ج۲، ص۸۷. تصمیم معزالدوله به واگذاری حکومت به یکی از زیدیان تأییدی بر نظریه شیبی و گزارش ابن‌بابویه است. در این باره همچنین، ر. ک: جعفریان، تاریخ تشیع در ایران. فصل آل بویه و تشیع.</ref>.
-او امکان اجرای این کار را داشت، اما پس از [[مشورت]] با اصحابش از این کار خودداری کرد؛ زیرا اولاً چنین تغییری علاوه بر اینکه [[حکومت آل بویه]] را [[متزلزل]] می‌نمود، [[جهان]] [[اسلامی]] را به چالش می‌کشید؛ دوم اینکه [[شیعیان عراق]] - که معزالدوله سعی داشت از آنان [[دل‌جویی]] کند - امامی [[مذهب]] بودند و [[منصوب]] کردن خلیفه‌ای زیدی، از نظر آنان با [[خلیفه عباسی]]، یک‌سان بود؛ از این رو معزالدوله به سبب [[اندیشه سیاسی]] درخشانش باقی ماندن بر [[خلافت عباسی]] را مناسب‌تر دانست. او از این اصل زیدی: «مجاز بودن [[امامت مفضول با وجود افضل]]» [[پیروی]] کرد و بر اساس این اصل و [[مصلحت]] [[سیاسی]]، اجازه یافت تا [[ولایت]] [[خلیفه]] [[سنی]]<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۳۱۵، مصحح: ر. ک: تکملة تاریخ الطبری، ص۳۵۴.</ref> را بپذیرد؛ اما او از سیاستی [[پیروی]] کرد که هدفش جلوگیری از [[قدرت]] آن در برابر تقویت نفوذش بود.
+او امکان اجرای این کار را داشت، اما پس از [[مشورت]] با اصحابش از این کار خودداری کرد؛ زیرا اولاً چنین تغییری علاوه بر اینکه [[حکومت آل بویه]] را [[متزلزل]] می‌نمود، [[جهان]] [[اسلامی]] را به چالش می‌کشید؛ دوم اینکه [[شیعیان عراق]] - که معزالدوله سعی داشت از آنان [[دل‌جویی]] کند - [[امامی مذهب]] بودند و [[منصوب]] کردن خلیفه‌ای زیدی، از نظر آنان با [[خلیفه عباسی]]، یک‌سان بود؛ از این رو معزالدوله به سبب [[اندیشه سیاسی]] درخشانش باقی ماندن بر [[خلافت عباسی]] را مناسب‌تر دانست. او از این اصل زیدی: «مجاز بودن [[امامت مفضول با وجود افضل]]» [[پیروی]] کرد و بر اساس این اصل و [[مصلحت]] [[سیاسی]]، اجازه یافت تا [[ولایت]] [[خلیفه]] [[سنی]]<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۳۱۵، مصحح: ر. ک: تکملة تاریخ الطبری، ص۳۵۴.</ref> را بپذیرد؛ اما او از سیاستی [[پیروی]] کرد که هدفش جلوگیری از [[قدرت]] آن در برابر تقویت نفوذش بود.
 در دوران [[آل بویه]] [[ثبات]] [[سیاسی]] نسبی، از جهت مدت [[حکومت]] [[خلفا]] [[حاکم]] شد. خلفا پیش از برکناری، مدت طولانی حکومت کردند؛ از این رو [[خلیفه]] [[مطیع]]، مدت ۲۹ سال (۳۳۴ - ۳۶۳ ق / ۹۴۶ - ۹۷۴م)، طائع ۱۸ سال (۳۶۳-۳۸۱ ق / ۹۷۴ - ۹۹۱م) و [[قادر]] ۴۱ سال (۳۸۱ - ۴۲۲ ق / ۹۹۱ - ۱۰۳۱م) حکومت کردند. شاید این مسأله ناشی از آن باشد که آل بویه امیرالامرایی را با همه لوازم [[حکومتی]] در [[اختیار]] داشتند و در سایه آن آزادانه در [[عراق]] [[رفتار]] می‌کردند. این [[آزادی]] عمل، در مقابل [[نفوذ]] محدود خلیفه ادامه یافت که فقط نامی داشت و چیزی از زمام امور را به دست نداشت که کسی با او [[منازعه]] کند. کار خلیفه به ویژگی قانونی بخشیدن به کارهای آنان محدود می‌شد.