پرش به محتوا

بسر بن ابی‌ارطأه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = بسر بن ابی‌ارطأه | مداخل مرتبط = بسر بن ابی‌ارطأه در تاریخ اسلامی - بسر بن ابی‌ارطأه در نهج البلاغه - بسر بن ابی‌ارطأه در تراجم و رجال | پرسش مرتبط = }} == مقدمه == بشر، فرزند ارطاة و کنیه‌اش اب...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۳۳۶: خط ۳۳۶:
== سرانجام بسر ==
== سرانجام بسر ==
بنابر روایتی، واپسین [[فعالیت نظامی]] بسر، لشکرکشی‌های او به سوی [[قسطنطنیه]] است<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۵، ص۱۸۱.</ref>. از این پس، از احوال او اطلاعی در دست نیست، جز آنکه گفته‌اند وی در اواخر [[عمر]] به جون [[مبتلا]] شده بود<ref>انساب الاشراف، بلاذری، ج۳، ص۲۱۶.</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} با [[قلبی]] مالامال از [[اندوه]]، بسر را [[نفرین]] کرده بود. بعد از نفرین [[امام علی]] {{ع}} مدتی نگذشت که [[عقل]] [[بسر بن ارطاه]] مختل شد؛ به طوری که به اطرافیانش می‌گفت [[شمشیر]] مرا بدهید تا بکشم. پس برایش شمشیری از چوب ساختند و در کنار او بالشی می‌گذاشتند و وی آن [[قدر]] با شمشیر چوبی به آن می‌زد که بی‌هوش می‌شد و این گونه بود تا این که در [[سال ۴۸ هجری]] از [[دنیا]] رفت<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲، ص۱۸؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ۳۴، ص۱۱؛ سفینه البحار، شیخ عباس قمی، ج۱، ص۳۰۷ و ۳۰۸؛ الغدیر، علامه امینی، ج۱۱، ص۲۸؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۳۰۴.</ref><ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[بسر بن ابی ارطأة (مقاله)|مقاله «بسر بن ابی ارطأة»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۴، ص:۱۳۳.</ref>
بنابر روایتی، واپسین [[فعالیت نظامی]] بسر، لشکرکشی‌های او به سوی [[قسطنطنیه]] است<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۵، ص۱۸۱.</ref>. از این پس، از احوال او اطلاعی در دست نیست، جز آنکه گفته‌اند وی در اواخر [[عمر]] به جون [[مبتلا]] شده بود<ref>انساب الاشراف، بلاذری، ج۳، ص۲۱۶.</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} با [[قلبی]] مالامال از [[اندوه]]، بسر را [[نفرین]] کرده بود. بعد از نفرین [[امام علی]] {{ع}} مدتی نگذشت که [[عقل]] [[بسر بن ارطاه]] مختل شد؛ به طوری که به اطرافیانش می‌گفت [[شمشیر]] مرا بدهید تا بکشم. پس برایش شمشیری از چوب ساختند و در کنار او بالشی می‌گذاشتند و وی آن [[قدر]] با شمشیر چوبی به آن می‌زد که بی‌هوش می‌شد و این گونه بود تا این که در [[سال ۴۸ هجری]] از [[دنیا]] رفت<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۲، ص۱۸؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ۳۴، ص۱۱؛ سفینه البحار، شیخ عباس قمی، ج۱، ص۳۰۷ و ۳۰۸؛ الغدیر، علامه امینی، ج۱۱، ص۲۸؛ قاموس الرجال، شوشتری، ج۲، ص۳۰۴.</ref><ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[بسر بن ابی ارطأة (مقاله)|مقاله «بسر بن ابی ارطأة»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۴، ص:۱۳۳.</ref>
==[[بسر بن ابی‌ارطاه]]==
دو نام او را عمیر بن عومیر بن عمران بن جلیس بن سیار بن نزار بن معیص بن عامر بن لوی قرشی عامری و [[کنیه]] او را [[عبدالرحمن]] ذکر کرده‌اند<ref>طبقات کبری، ج۷، ص۴۲۸.</ref>. در [[تاریخ]] ولادتش [[اختلاف]] وجود دارد: گروهی بر این [[عقیده]] هستند که او دو سال قبل از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} متولد شده است پس نمی‌توانسته است از ایشان روایتی نقل کند؛ اما بزرگان [[شام]] می‌گویند او [[پیامبر]] را [[درک]] کرده است و از ایشان دو [[حدیث]] [[روایت]] کرده است که این دو حدیث در [[سنن]] ابی‌داود موجود است<ref>الاصابه، ج۱، ص۴۲۲.</ref>.
او از [[پیروان]] و [[شیعیان]] [[معاویه]] و از [[کارگزاران]] او در [[یمن]] و [[حجاز]] ([[مکه]] و [[مدینه]]) در سال چهل [[هجری]] بود. ابن ابی‌ارطاه از طرف معاویه [[مأمور]] بود تا با [[شیعیان امام علی]]{{ع}} به شدید برخورد کند و آنها را تحت تعقیب قرار دهد و به [[قتل]] برساند<ref>الاصابه، ج۱، ص۴۲۲.</ref>.
پس از [[صلح امام حسن]]{{ع}} که با [[خلافت]] معاویه همراه شد<ref>سال ۴۱ هجری، «عام‌الجماعه» نامیده شد؛ از آن جهت که در آن سال همه مسلمانان به غیر از خوارج با یک خلیفه بیعت کردند. (نگارنده).</ref>، از سوی او کارگزارانی به شهرهای مختلف گسیل شدند که علاوه بر [[امارت]]، از [[مردم]] برای معاویه [[بیعت]] بگیرند. از جمله این افراد، بسر بن ابی‌ارطاه بود به سمت [[بصره]] روان شد. معاویه از فرستادن بسر به بصره دو منظور داشت: اول اینکه، مردم اطراف [[حمران]] را پراکنده و آنها را [[سرکوب]] کند و از مردم برای معاویه به‌عنوان [[خلیفه]] بیعت بگیرد و دوم اینکه [[زیاد بن ابیه]] را که در آن ایام در قلعه‌ای در [[فارس]] بود، به واسطه [[زندانی]] کردن فرزندانش تحت فشار قرار دهد تا هم بیعت کند و هم [[اموال]] فارس را برای معاویه بفرستد. به‌هرترتیب بسر از مردم بیعت گرفت و به مدت شش ماه [[امیر]] بصره بود و [[عتبة بن ابی‌سفیان]]، امیر بعدی بصره از سوی [[معاویه]] بود<ref>تاریخ طبری، ج۷، ص۲۷۲۴.</ref>.
پس از برکناری بسر از [[بصره]] و کاسته شدن [[ارزش]] او نزد معاویه، ابن ابی‌ارطاه به [[مدینه]] مراجعت کرد و خانه‌ای در آنجا خرید و تا آخر عمرش یعنی [[سال نود هجری]]، در آنجا سکونت کرد. گروهی نیز متذکر شده‌اند که او در [[شام]] به [[دیار]] باقی شتافت<ref>اعلام، ج۲، ص۵۱.</ref>.<ref>[[سید امیر حسینی|حسینی، سید امیر]]، [[بصره و نقش آن در تحولات قرن اول هجری (کتاب)|بصره و نقش آن در تحولات قرن اول هجری]]، ص ۱۷۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1100353.jpg|22px]] [[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[بسر بن ابی ارطأة (مقاله)|مقاله «بسر بن ابی ارطأة»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴''']]
# [[پرونده:1100353.jpg|22px]] [[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[بسر بن ابی ارطأة (مقاله)|مقاله «بسر بن ابی ارطأة»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴ (کتاب)|'''دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۴''']]
# [[پرونده: IM010553.jpg|22px]] [[سید امیر حسینی|حسینی، سید امیر]]، [[بصره و نقش آن در تحولات قرن اول هجری (کتاب)|'''بصره و نقش آن در تحولات قرن اول هجری''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۷۳٬۳۸۶

ویرایش