بحث:امام علی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←سخاوت و ایثار
(صفحه‌ای تازه حاوی «==مقدمه== نام مبارکش علی و جد ارجمندش عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصی و پسر عمو و داماد پیامبر اسلام{{صل}} است. روز جمعه ۱۳ رجب سال ۳۰ عام الفیل- ده سال پیش از بعثت- در کعبه زاده شد و مادرش فاطمه بنت اسد است<ref>مصنفات شیخ م...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
==[[سخاوت]] و [[ایثار]]== | ==[[سخاوت]] و [[ایثار]]== | ||
خانه [[امام علی]]{{ع}} [[پناهگاه]] [[مستمندان]] و تنگدستان بود. [[سخاوت]] [[امام]]{{ع}} را همه ستوده‌اند و حتی [[قرآن کریم]] نیز از آن یاد کرده است: "... کسانی که [[اموال]] خویش را شب و روز، [[نهان]] و [[آشکار]]، [[انفاق]] می‌کنند..".<ref>{{متن قرآن| الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ}}؛ سوره بقره، آیه ۲۷۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 98.</ref>. | خانه [[امام علی]]{{ع}} [[پناهگاه]] [[مستمندان]] و تنگدستان بود. [[سخاوت]] [[امام]]{{ع}} را همه ستوده‌اند و حتی [[قرآن کریم]] نیز از آن یاد کرده است: "... کسانی که [[اموال]] خویش را شب و روز، [[نهان]] و [[آشکار]]، [[انفاق]] می‌کنند..".<ref>{{متن قرآن| الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ}}؛ سوره بقره، آیه ۲۷۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 98.</ref>. | ||
== امام در دوران خلفا سه گانه == | |||
دوران [[خلافت ابوبکر]] (حک: ۱۱-۱۳ق) کوتاه و آغازی برای ۲۵ سال [[خانه‌نشینی]] و [[محرومیت]] [[امام]]{{ع}} از حقی بود که [[خداوند متعال]] به ایشان [[عنایت]] کرده بود<ref>بنگرید: مادولونگ، جانشینی محمد{{صل}}، ص۶۸.</ref>. گرچه [[ابو بکر]] به این بهانه که [[رسول خدا]]{{صل}} ارثی بجا نگذاشته، دارایی‌های [[حضرت علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} را اعم از [[فدک]]، فیء و [[خمس]] [[مصادره]] کرد، اما آن [[حضرت]] پیوسته از [[مشورت]] دادن به [[خلیفه]] و [[خیرخواهی]] برای [[مسلمانان]] دریغ نورزید<ref>احمد بن حنبل، فضائل علی بن ابی طالب، ص۱۵۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ج۲، ص۳۵۸.</ref>. آن حضرت در دوره [[خلیفه دوم]] در مسائل [[حکومتی]] و امر [[قضا]] بسیار مورد مشورت قرار می‌گرفت<ref>صدوق، الخصال، ص۱۷۳؛ قبانجی، مسند الامام علی{{ع}}، ج۹، ص۳۸۳.</ref> و سخنان [[عمر]] بیانگر اهمیت مشاوره‌های [[امیرمؤمنان]]{{ع}} برای اوست<ref>بنگرید: امینی، الغدیر، ج۳، ص۹۸.</ref>. این در حالی است، که [[عثمان]] با حضرت [[ناسازگاری]] داشت. حضرت به وی فرمود: به [[خدا]] [[پناه]] می‌برم که بخواهم [[تفرقه]] ایجاد شود، اما درصدد [[هدایت]] تو هستم و تو را از آنچه خدا و [[رسول]] [[نهی]] کرده، نهی می‌کنم<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۵.</ref>. | |||
بر پایه نقل [[ابن ابی الحدید]]، ناسازگاری عثمان با امام در اثر [[دشمنی]] دیرینه از [[زمان]] عبدشمس و [[بنی هاشم]] بود. از سوی دیگر، برخی [[اقوام]] عثمان در [[بدر]] و [[احد]] کشته شدند و رسول خدا{{صل}} به علی{{ع}} [[احترام]] زیاد می‌گذاشت که اینها سبب [[حسادت]] عثمان بود<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۵.</ref>. بنابراین، خلیفۀ سوم کمتر به امیرمؤمنان{{ع}} مراجعه می‌کرد، اما با توجه به اینکه آن حضرت [[داناترین]] اشخاص به امر قضا<ref>طبرسی، اعلام الوری، ج۱، ص۲۵۷.</ref> و قضا از مهم‌ترین شئونات [[حکومت]] بود و از سویی، [[خلیفه اول]] و دوم در [[حل مشکلات]] [[قضایی]] به آن حضرت مراجعه می‌کردند، عثمان نیز بخشی از مسائل قضایی را به ایشان ارجاع می‌داد<ref>ابن شهرآشوب، مناقب، ج۲، ص۱۹۲.</ref>. | |||
عواملی مانند نابرابری‌های [[اجتماعی]]، [[اشرافی‌گری]]، ریخت و پاش [[بیت المال]]<ref>یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۵۸.</ref>، [[انحصارطلبی]]، مسلط کردن [[بنی امیه]] بر [[مناصب]] مهم [[حکومتی]]<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۹۸.</ref>، [[انحراف]] از [[ارزش‌های الهی]]<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۷، ص۱۷۵.</ref>، [[بدعت در دین]] و [[تغییر]] [[سنت نبوی]]<ref>بلاذری، الانساب الاشراف، ج۵، ص۳۹.</ref>، [[اهانت]] به [[امیرمؤمنان]]{{ع}}، [[کتک زدن]] و [[تبعید]] کردن برخی از [[صحابه]]<ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج۱۱، ص۳۵۴-۳۵۶؛ جوهری، السقیفة و فدک، ص۸۱-۸۳.</ref> سبب رویگردانی [[مردم]] از [[عثمان]] و [[شورش]] علیه [[خلیفه]] شد. [[امام علی]]{{ع}} به علل شورش [[مسلمانان]] علیه عثمان در جاهای متعددی اشاره دارد. در جایی فرمود: «سرانجام سومین فردشان با دو پهلوی بر آمده به پاخاست که شعاع دیدش از آخور تا آبریز فراتر نمی‌رفت و همراه پدرزادگانش، همسان شتران مهار [[بریده]] که [[گیاه]] بهاره را نشخوار می‌کنند، به [[ثروت]] عمومی [[یورش]] آورد تا اینکه کار به دست و پایش پیچید و [[پرخوری]] به [[خواری]] و خواری به نگون‌ساری کشید»<ref>سیدرضی، نهج البلاغه، خطبه ۳ (معروف به شقشقیه).</ref>. | |||
امام علی{{ع}} با همه بدعهدی‌های خلیفه، درخواست وی را برای [[میانجی‌گری]] میان او و [[شورشیان]] پذیرفت<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۵۳۷-۵۳۸.</ref>. [[امام]] بر خلاف [[طلحه]]، [[زبیر]] و [[عایشه]] که از معترضان عثمان در سال‌های پایانی [[خلافت]] وی بودند، پیوسته خواهان انجام [[اصلاحات]] و آرام کردن اوضاع بود<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۱۵.</ref>. از این رو نیز ضمن [[عتاب]] به عثمان، تلاش فراوانی کرد تا وی کشته نشود و در ایام محاصره عثمان برای وی آب فرستاد که طلحه آن را برنتابید<ref>طبری، تاریخ، ج۴، ص۳۸۵؛ ابن قتیبه، الامامة و السیاسه، ج۱، ص۵۷.</ref>. حتی بنا بر برخی منابع، آن [[حضرت]] فرزندانش را فرستاد تا مانع ورود ناراضیان به [[خانه]] عثمان شوند، اما آنان از طریق خانه‌های [[انصار]] وارد خانه عثمان شدند و او را کشتند<ref>ابن شبه نمیری، تاریخ المدینة المنوره، ج۴، ص۱۲۳۰.</ref>.<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش اول ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش اول ج۲]]، ص ۴۴.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||