پرش به محتوا

ابوالقاسم (کنیه امام مهدی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== جستارهای وابسته ==↵{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}' به '')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = امام مهدی
| موضوع مرتبط = کنیه امام مهدی
| عنوان مدخل  = امام مهدی
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط = [[امام مهدی در قرآن]] - [[امام مهدی در حدیث]] - [[امام مهدی در کلام اسلامی]]
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}
}}


'''ابوالقاسم''' از کنیه‏‌های [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}. این کنیه، در اصل از آن حضرت [[پیامبر خاتم]] {{صل}} بوده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۵.</ref>.
'''ابوالقاسم''' از کنیه‏‌های [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}. این کنیه، در اصل از آن حضرت [[پیامبر خاتم]] {{صل}} بوده است.


== مقدمه ==
== مقدمه ==
* کنیه [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. روایت است از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} که فرمودند: "مهدی از فرزندان من است، اسم او اسم من و کنیه او کنیه من است. " در تاریخ ابن خشاب، روایت است از [[امام صادق]] {{ع}} که فرمود: "خلف صالح، از فرزندان من است، اوست مهدی، اسم او محمد است. کنیه او ابو القاسم"<ref>نجم الثاقب، باب دوم</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۱.</ref>.
[[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[مهدی]] {{ع}} از [[اولاد]] من و اسم او مانند من ([[محمد]]) است و [[کنیه]] او مانند [[کنیه]] من ([[ابوالقاسم]]) است و شبیه‌ترین [[مردم]] به من خواهد بود، چه در [[رفتار]] و چه در [[شمایل]] و صورت ظاهری<ref>یأتی: ص ۳۲ و المهدی الموعود المنتظر: ج ۱ ص ۲۷۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: آن [[فرزند]] [[نیکو]] و [[پسندیده]] ([[مهدی]] {{ع}}) از [[اولاد]] من خواهد بود و او [[مهدی]] ([[نجات‌دهنده]]) است و نام او [[محمد]] و کنیه‌اش [[ابوالقاسم]] است و در [[آخرالزمان]] [[قیام]] خواهد کرد و نام مادرش «[[صیقل]]» می‌باشد<ref>المهدی الموعود المنتظر: ج ۱، ص ۲۸۵.</ref>.  
* در برخی از روایات، ابو القاسم، کنیه [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} شمرده شده است. البته دسته‏‌ای از روایات با این بیان که آن حضرت هم‌‏کنیه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است، به این کنیه اشاره کرده است. از [[پیامبر|رسول گرامی اسلام]] نقل شده است که فرمود: "مهدی، از فرزندان من است. نام او نام من و کنیه‌ام کنیه من است"<ref>{{عربی|" الْمَهْدِيُ‏ مِنْ‏ وُلْدِي‏ اسْمُهُ‏ اسْمِي‏ وَ كُنْيَتُهُ‏ كُنْيَتِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۱.</ref>.
 
* در برخی از روایات نیز از آن، به روشنی یاد شده است. در "کمال الدین و تمام النعمة"، [[شیخ صدوق]] از عقید خادم نقل کرده است که آن حضرت، با این کنیه یاد می‌‏شد<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۷۳، ح ۲۴</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۵.</ref>.
== ابوالقاسم در فرهنگنامه آخر الزمان ==
[[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[مهدی]] {{ع}} از [[اولاد]] من می‌باشد و اسم او مانند من ([[محمد]]) است و [[کنیه]] او مانند [[کنیه]] من ([[ابوالقاسم]]) است و شبیه‌ترین [[مردم]] به من خواهد بود، چه در [[رفتار]] و چه در [[شمایل]] و صورت ظاهری<ref>یأتی: ص ۳۲ و المهدی الموعود المنتظر: ج ۱ ص ۲۷۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: آن [[فرزند]] [[نیکو]] و [[پسندیده]] ([[مهدی]] {{ع}}) از [[اولاد]] من خواهد بود و او [[مهدی]] ([[نجات‌دهنده]]) است و نام او [[محمد]] و کنیه‌اش [[ابوالقاسم]] است و در [[آخرالزمان]] [[قیام]] خواهد کرد و نام مادرش «[[صیقل]]» می‌باشد<ref>المهدی الموعود المنتظر: ج ۱، ص ۲۸۵.</ref>.  
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[صاحب الامر]] ([[حضرت مهدی]] {{ع}}) شخصی است که نام اصلی او را جز [[کافر]] بر زبان نمی‌آورد<ref>کمال الدین: ص ۶۰۷ و یأتی: ص ۳۳.</ref>.  
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[صاحب الامر]] ([[حضرت مهدی]] {{ع}}) شخصی است که نام اصلی او را جز [[کافر]] بر زبان نمی‌آورد<ref>کمال الدین: ص ۶۰۷ و یأتی: ص ۳۳.</ref>.  


[[امام مهدی]] {{ع}} در نامه‌ای فرمودند: [[ملعون]] است، [[ملعون]] است، کسی که در محفلی از [[مردم]] اسم مرا ببرد<ref>احتجاج طبرسی: توقیعات حضرت.</ref>.  
[[امام مهدی]] {{ع}} در نامه‌ای فرمودند: [[ملعون]] است، [[ملعون]] است، کسی که در محفلی از [[مردم]] اسم مرا ببرد<ref>احتجاج طبرسی: توقیعات حضرت.</ref>. «[[محمد]]» نام اصلی حضرت است که [[خداوند]] این نام را برای آن حضرت [[اختیار]] نموده است زیرا در [[حدیث لوح]] که جناب [[جابر بن عبدالله انصاری]] از [[حضرت زهرا]] {{س}} [[روایت]] می‌کند، نام حضرت «[[محمد]]» است. در [[حدیث لوح]] [[خداوند]] نام حضرت مهدی {{ع}} را این‌گونه می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ أُكْمِلُ ذَلِكَ بِابْنِهِ م‏ح‏م‏د رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ}}<ref>کافی: ج ۱، ص ۵۲۷.</ref>؛ (من [[امامان دوازده‌گانه]] را با [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]] یعنی «[[محمد]]» که [[رحمت]] برای جهانیان است، کامل خواهم کرد). در [[احادیث]] [[شیعه]] و [[سنی]] بسیار آمده است که [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[مهدی]] هم نام من است. درباره [[حرمت]] به زبان آوردن اسم آن جناب نظر [[فقها]] مختلف است و در این زمینه [[روایات]] مختلفی وارد شده است. برخی از [[فقها]] معتقدند در زمانی که [[تقیه]] [[واجب]] است و در حضور دشمنانی که بردن نام آن [[حضرت]] خطری را متوجه آن جناب و یا [[خاندان]] و [[شیعیان]] آن [[حضرت]] می‌کند، بردن نام ایشان [[حرام]] خواهد بود و به [[القاب]] دیگر باید ایشان را یاد کرد، مانند [[زمان غیبت صغری]]. اما در زمان حاضر که [[تقیه]] برداشته شده و از این جهت خطری متوجه آن [[حضرت]] نمی‌شود، بنابر نظر اکثر [[علماء]] [[حرمت]] برداشته شده است زیرا [[حرام]] بودن آن دلیلی داشته که اکنون آن [[دلیل]] منتفی شده است. اما درباره کتابت [[اسم حضرت]] و به زبان آوردن [[القاب]] و [[کنیه]] [[حضرت]] و اشاره کردن به ایشان با تعابیر مختلف، نظر همه [[علما]] جواز می‌باشد. [[اسم حضرت]] را می‌توان در [[دعاها]] و مناجات‌ها و [[راز]] و نیازهای خویش آورد چون در بعضی [[ادعیه]] اسم [[مبارک]] آن [[حضرت]] آمده است و [[دلیل]] [[حرمت]] در این مورد موجود نیست و بدین مضمون [[حدیثی]] از [[رسول خدا]] {{صل}} آمده است که فرمود: او ([[مهدی]]) است که نامش را آشکارا تا قبل از [[قیام]] آن [[حضرت]] نمی‌برد مگر کسی که نسبت به او [[کافر]] باشد. از این [[حدیث]] می‌توان فهمید که آشکارا و در ملأ عام نباید نام آن [[حضرت]] را برد و الا در خفا و در مواقع غیر [[تقیه]] جایز خواهد بود.  
«[[محمد]]» نام اصلی [[حضرت]] است که [[خداوند]] این نام را برای آن [[حضرت]] [[اختیار]] نموده است زیرا در [[حدیث لوح]] که جناب [[جابر بن عبدالله انصاری]] از [[حضرت زهرا]] {{س}} [[روایت]] می‌کند، نام [[حضرت]] «[[محمد]]» است. در [[حدیث لوح]] [[خداوند]] [[نام حضرت مهدی]] {{ع}} را این‌گونه می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ أُكْمِلُ ذَلِكَ بِابْنِهِ م‏ح‏م‏د رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ}}<ref>کافی: ج ۱، ص ۵۲۷.</ref>؛ (من [[امامان دوازده‌گانه]] را با [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]] یعنی «[[محمد]]» که [[رحمت]] برای جهانیان است، کامل خواهم کرد). در [[احادیث]] [[شیعه]] و [[سنی]] بسیار آمده است که [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[مهدی]] هم نام من است. درباره [[حرمت]] به زبان آوردن اسم آن جناب نظر [[فقها]] مختلف است و در این زمینه [[روایات]] مختلفی وارد شده است. برخی از [[فقها]] معتقدند در زمانی که [[تقیه]] [[واجب]] است و در حضور دشمنانی که بردن نام آن [[حضرت]] خطری را متوجه آن جناب و یا [[خاندان]] و [[شیعیان]] آن [[حضرت]] می‌کند، بردن نام ایشان [[حرام]] خواهد بود و به [[القاب]] دیگر باید ایشان را یاد کرد، مانند [[زمان غیبت صغری]]. اما در زمان حاضر که [[تقیه]] برداشته شده و از این جهت خطری متوجه آن [[حضرت]] نمی‌شود، بنابر نظر اکثر [[علماء]] [[حرمت]] برداشته شده است زیرا [[حرام]] بودن آن دلیلی داشته که اکنون آن [[دلیل]] منتفی شده است. اما درباره کتابت [[اسم حضرت]] و به زبان آوردن [[القاب]] و [[کنیه]] [[حضرت]] و اشاره کردن به ایشان با تعابیر مختلف، نظر همه [[علما]] جواز می‌باشد. [[اسم حضرت]] را می‌توان در [[دعاها]] و مناجات‌ها و [[راز]] و نیازهای خویش آورد چون در بعضی [[ادعیه]] اسم [[مبارک]] آن [[حضرت]] آمده است و [[دلیل]] [[حرمت]] در این مورد موجود نیست و بدین مضمون [[حدیثی]] از [[رسول خدا]] {{صل}} آمده است که فرمود: او ([[مهدی]]) است که نامش را آشکارا تا قبل از [[قیام]] آن [[حضرت]] نمی‌برد مگر کسی که نسبت به او [[کافر]] باشد. از این [[حدیث]] می‌توان فهمید که آشکارا و در ملأ عام نباید نام آن [[حضرت]] را برد و الا در خفا و در مواقع غیر [[تقیه]] جایز خواهد بود.  


[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: سعی کنید که توجه ([[دشمنان]]) را به سوی [[حضرت مهدی]] {{ع}} معطوف نکنید. همانا [[امام]] شما سال‌ها از میان شما غایب شود و شما به گونه‌ای [[امتحان]] شوید که گروهی ([[ناامید]] شده و) می‌گویند: (معلوم نیست) به کدام بیابان رفته و از [[دنیا]] رفته است! باید چشمان [[مؤمنین]] بر او گریان شود.  
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: سعی کنید که توجه ([[دشمنان]]) را به سوی [[حضرت مهدی]] {{ع}} معطوف نکنید. همانا [[امام]] شما سال‌ها از میان شما غایب شود و شما به گونه‌ای [[امتحان]] شوید که گروهی ([[ناامید]] شده و) می‌گویند: (معلوم نیست) به کدام بیابان رفته و از [[دنیا]] رفته است! باید چشمان [[مؤمنین]] بر او گریان شود.  


از این [[حدیث]] نیز می‌توان فهمید که ممکن است [[علت]] [[حرمت]] بردن نام [[حضرت]]، جلب نکردن توجه [[دشمنان]] به سوی آن جناب است.  
از این [[حدیث]] نیز می‌توان فهمید که ممکن است [[علت]] [[حرمت]] بردن نام [[حضرت]]، جلب نکردن توجه [[دشمنان]] به سوی آن جناب است.  
در مقابل برخی از [[فقها]] نیز نام بردن [[حضرت]] را [[حرام]] می‌دانند، و می‌گویند این ویژگی خاصی است که [[خداوند]] برای آن جناب قرار داده است و تا [[قبل از ظهور]] [[حضرت]] بردن نام ایشان جایز نیست. خلاصه دلایلی که این دسته از [[فقها]] می‌آورند این است: روایاتی که ما را از نام بردن [[حضرت]] به نام اصلی ایشان [[نهی]] می‌کند، عام است و تا [[زمان ظهور]] آن جناب را شامل می‌شود، و [[مقید]] به زمانی خاص نشده است و در بیشتر روایاتی که از [[ائمه]] {{ع}} به نام اصلی یاد کرده‌اند، از [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[کنیه]] یاد شده است. اگر منظور از نگفتن نام [[حضرت]] [[تقیه]] باشد، [[روایات]] زیادی از طریق [[اهل‌سنت]] [[نقل]] شده است که در آن تصریح شده، نام [[حضرت]] نام [[رسول خدا]] {{صل}} است و [[کنیه]] او نیز [[کنیه]] [[پیامبر]] {{صل}} است، و همه می‌دانند که نام [[رسول خدا]] {{صل}} «[[محمد]]» است. حتی احادیثی که پیش از ولادت آن [[حضرت]] صادر شده است، نام [[حضرت]] را نمی‌برد و از ایشان با [[القاب]] یاد می‌شود. و نیز تصریح به [[حرمت]] نام بردن آن جناب می‌کند<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۷۱.</ref>.
در مقابل برخی از [[فقها]] نیز نام بردن [[حضرت]] را [[حرام]] می‌دانند، و می‌گویند این ویژگی خاصی است که [[خداوند]] برای آن جناب قرار داده است و تا [[قبل از ظهور]] [[حضرت]] بردن نام ایشان جایز نیست. خلاصه دلایلی که این دسته از [[فقها]] می‌آورند این است: روایاتی که ما را از نام بردن [[حضرت]] به نام اصلی ایشان [[نهی]] می‌کند، عام است و تا [[زمان ظهور]] آن جناب را شامل می‌شود، و [[مقید]] به زمانی خاص نشده است و در بیشتر روایاتی که از [[ائمه]] {{ع}} به نام اصلی یاد کرده‌اند، از [[حضرت مهدی]] {{ع}} با [[کنیه]] یاد شده است. اگر منظور از نگفتن نام [[حضرت]] [[تقیه]] باشد، [[روایات]] زیادی از طریق [[اهل‌سنت]] [[نقل]] شده است که در آن تصریح شده، نام [[حضرت]] نام [[رسول خدا]] {{صل}} است و [[کنیه]] او نیز [[کنیه]] [[پیامبر]] {{صل}} است، و همه می‌دانند که نام [[رسول خدا]] {{صل}} «[[محمد]]» است. حتی احادیثی که پیش از ولادت آن [[حضرت]] صادر شده است، نام [[حضرت]] را نمی‌برد و از ایشان با [[القاب]] یاد می‌شود. و نیز تصریح به [[حرمت]] نام بردن آن جناب می‌کند<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۷۱؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۳۵.</ref>.
 
== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسش‌های وابسته}}
* [[کنیه‌های امام مهدی چیستند؟ (پرسش)]]
* [[کنیه‌های امام مهدی چیستند؟ (پرسش)]]
* [[چرا کنیه امام مهدی ابو القاسم است؟ (پرسش)]]
* [[چرا کنیه امام مهدی ابو القاسم است؟ (پرسش)]]
* [[چرا کنیه امام مهدی ابو صالح است؟ (پرسش)]]
* [[چرا کنیه امام مهدی ابو صالح است؟ (پرسش)]]
 
{{پایان پرسش‌های وابسته}}
 


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۴٬۱۱۴

ویرایش