انتظار ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مراتب [[انتظار ظهور امام زمان]] {{ع}} ==

انتظار ظهور امام زمان {{ع}} به [[انتظار قلبی]] و عملی تقسیم می‌‌شود:

# '''انتظار قلبی:''' حالتی [[قلبی]] و [[نفسانی]] است که وقتی شدت و عمق پیدا کرد، از [[قلب]] به اعضا و جوارح سرازیر می‌‌شود و آثار خود را در عمل نشان می‌دهد. انتظار مورد نظر [[پیشوایان معصوم]] این نوع از انتظار است که موجب [[تلاش]] و [[مجاهدت]] [[منتظر]] می‌شود.

# '''[[انتظار مثبت]] و سازنده:''' در این انتظار، [[ظهور مهدی موعود]] {{ع}} حلقه‌ای از حلقه‌های مبارزۀ [[اهل حق]] علیه [[باطل]] است که به [[پیروزی]] نهایی اهل حق منتهی می‌‌شود. شخص [[منتظِر]]، از وضعیت موجود [[جهان]] ناراضی است، اما در عین حال نقش خود را نیز مهم و موثر می‌‌داند و با امید به آینده‌ای روشن، برای فراهم ساختن [[زمینه‌های ظهور]] می‌کوشد و خود را برای سربازی امام زمان آماده می‌‌کند<ref>ر.ک: [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۸۵؛ [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۴۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۵.</ref>.

مهمترین ویژگی‌های انتظار سازنده که [[روحیه امید]] را در [[انسان]] زنده نگه می‌دارد عبارت است از:

# '''ناخشنودی از وضعیت موجود یا قانع نبودن به آن:''' انتظار شایسته و سازنده آن است که انسان نسبت به شرایط عصر انتظار و [[جامعه]] موعود [[آگاهی]] داشته باشد تا از پذیرش [[نظام]] [[فاسد]] [[حکومتی]] و [[دین ستیزی]] آشکار سرباز زند.

== منشأ و [[عناصر انتظار]] ==

مفهوم انتظار ریشه در اصل کلیِ «[[حرام]] بودن [[یأس]] از گشایش و [[رحمت]] [[خداوند]]» دارد که از [[آیه]] {{متن قرآن|يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ}}<ref>«ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید و از رحمت خداوند نومید نگردید» سوره یوسف، آیه 87.</ref> گرفته شده است، پس روحِ اصلی انتظار، [[امید به آینده]] و رسیدن به وضعیت مطلوب و ایده‌آل است. [[انتظار ظهور حضرت مهدی]] {{ع}}، حالتی [[نفسانی]] است که برای تحقق این آرمان در [[انسان]] آمادگی ایجاد می‌کند؛ ضد این حالت [[یأس]] و [[ناامیدی]] است؛ ازاین‌رو، هر [[قدر]] انتظار شدیدتر باشد، یعنی با [[امید]] و تلاش کامل همراه باشد، آمادگی قوی‌تر خواهد بود؛ لذا هویتِ انتظار مرکب از دو عنصر "[[نفی]]" و "[[اثبات]]" است. عنصر نفی، بیگانگی از وضع موجود و ناخشنودی از آن و عنصر اثبات، امید به آینده‌ای روشن و آرمانی و تلاش برای آن است<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۲۷۸؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۶۴۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۶.</ref>.

# [[انتظار فرج]] [[برترین]] و محبوب‌ترین عمل است. [[رسول اکرم]] {{صل}} فرمودند: «[[برترین عمل]] [[امت]] من، [[انتظار فرج]] از جانب خدای بلند مرتبه است»<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ فَرَجِ اللَّهِ}}؛ شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا {{ع}}، ج۲، ص۳۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[مسلم محمدی|محمدی، مسلم]]، [[فرهنگ اصطلاحات علم کلام (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات علم کلام]]، ص ۴۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۵؛ [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی مهدی (کتاب)|حکومت جهانی مهدی]]، ص ۸۵.</ref>

[[انتظار ظهور امام زمان]] {{ع}} تمام ابعاد [[زندگی]] [[انسان]] را در بر می‌‌گیرد، برخی از آنها عبارت‌اند از:

# '''[[بعد فکری و اعتقادی انتظار]]:''' [[انتظار صحیح]] استفاده از [[قدرت]] [[تعقل]] و [[تفکر]] را در درون خویش دارد، زیرا [[حضور]] [[منتظِر]] در [[جامعه]] وقتی کارساز و کارآمد است که همراه با [[دانش]] و [[آگاهی]] باشد، او باید بنیان‌های [[اعتقادی]] و [[فکری]] خود را تقویت کند تا در دام مکتب‌های [[انحرافی]] گرفتار نشود. در بعد اعتقادی نیز [[انتظار]] [[موعود]] به عنوان اصل مسلّم اعتقادی که بر [[ضرورت]] و [[وجوب]] آن تصریح شده، مطرح است<ref>امام صادق {{ع}} پس از گواهی به یگانگی خدای سبحان و ایمان به نبوت رسول خدا {{صل}} و اعتراف به وحیانی بودن قرآن کریم و اقرار به ولایت امامان معصوم {{ع}}، انتظار ظهور قائم اهل بیت {{ع}} را مایه دین‌داری خداپسندانه دانست و سبب پذیرش اعمال بندگان برشمرد (نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص ۲۰۰).</ref>. به علاوه می‌‌توان در بازتاب منشور [[عظیم]] انتظار، تمام رنگ‌های [[اصول عقاید]] را دید مانند: اصل [[توحید]]؛ اصل [[نبوت]]؛ اصل [[امامت]]؛ اصل [[عدل]] و اصل [[معاد]].

# '''[[بعد نظامی و انتظامی انتظار]]:''' به تصریح [[روایات]]، آماده کردن [[سلاح]] و کسب مهارت نظامی، برای شرکت در [[سپاه]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} از [[وظایف منتظران]] است. بر این اساس [[حکومت اسلامی]] [[وظیفه]] دارد [[آمادگی نظامی]] [[جامعه اسلامی]] را بیشتر نموده تا دشمنان [[اسلام]]، [[طمع]] آسیب‌رسانی به حکومت اسلامی را نداشته باشند<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۶۹، ۳۷۱؛ [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص۲۴۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸ و [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹- ۲۱۲.</ref>.

# '''آثار [[اخلاقی]] و [[تربیتی]]:''' برخی آثار اخلاقی و تربیتی [[انتظار]] عبارت‌اند از:  

## گسترش امیدهای [[واقعی]]: یکی از ویژگی‌های [[نسل]] [[منتظر]] [[امیدواری]] و نگرش مثبت به آیندۀ جهان است.  

# '''آثار [[سیاسی]]:''' دو اثر از آثار سیاسی [[انتظار امام مهدی]] {{ع}} عبارت است از: [[حق‌طلبی]] و [[ظلم ستیزی]] و [[عدالت‌گرایی]]<ref>ر.ک: [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص۳۸-۳۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|'''انتظار و منتظران''']]، ص۱۹۷ـ ۱۹۸ و [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۸ـ ۱۳۵؛ [[مسعود آذربایجانی|آذربایجانی، مسعود]]، [[رابطه انتظار و بهداشت روان (مقاله)|رابطه انتظار و بهداشت روان]]، ص۷۵؛ [[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[انتظار موعود (کتاب)|انتظار موعود]]، ص۴۹-۵۹.</ref>.

# '''[[خودسازی]]:''' منتظر باید [[اعمال]] و رفتارش را [[اصلاح]] کند؛ [[منتظر واقعی]] باید [[حسادت]]، [[کینه]]، [[نفاق]] و کارهای خلاف را از خود دور کرده و سپس خود را به [[فضایل اخلاقی]] آراسته کند و در جهت تثبیت آن گام بردارد، زیرا فرد [[ناپاک]] و [[آلوده]] نمی‌‌تواند [[منتظر]] تحوّل و انقلابی باشد که شعله اوّلش دامان او را می‌‌گیرد و افراد [[ظالم]] و [[فاسد]] در [[نظام مهدوی]] هیچ گونه نقشی ندارند، بلکه مطرود و منفور خواهند بود.

# '''اصلاح دیگران:''' برنامۀ [[عظیم]] [[انقلاب جهانی]] که انتظارش را می‌‌کشند برنامه فردی نیست؛ بلکه باید [[کار]] به صورت دسته جمعی و همگانی باشد. در یک میدان وسیع مبارزۀ دست‌جمعی هیچ فردی نمی‌تواند از حال دیگران [[غافل]] بماند؛ بلکه موظّف است هر نقطه ضعفی را در هرکجا ببیند [[اصلاح]] کند؛ زیرا بدون شرکت فعّالانه و هماهنگِ تمام مبارزین، پیاده کردن چنان برنامه عظیمی امکان‌پذیر نیست.