صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== چگونگی صلوات == | == چگونگی صلوات == | ||
[[شیعه]] براساس [[روایات نبوی]] صلوات بدون [[آل محمد]] را ناقص و ابتر می‌شمارد، چراکه [[حضرت]] فرمودند: «بر من [[درود]] ابتر و ناقص نفرستید، پرسیدند: صلوات [[ابتر]] چیست؟ فرمود: نگویید: {{عربی|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ}}، بلکه بگویید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد}}<ref>شیعه‌شناسی، ص ۲۶۸ به نقل از الصواعق المحرقه، ص ۲۲۵، «فضائل الخمسه من الصحاح السته» ج ۱ ص ۹ و ۲۲۳.</ref>. [[فخر رازی]] هم همین صورت را برای صلوات ذکر می‌کند که از [[پیامبر خدا]] {{صل}} [[روایت]] شده است<ref>تفسیر کبیر، فخر رازی، ج ۲۵ ص ۲۲۷.</ref>. خود [[پیامبر]] نیز در [[نماز]] و غیر [[نماز]]، صلوات بر خود و [[آل محمد]] را به صورت یاد شده می‌فرمود<ref>شیعه‌شناسی، ص ۲۶۵.</ref>. [[سیوطی]] از بزرگان علمای [[اهل سنت]] در [[تفسیر]] خود "[[الدر المنثور]]"، نزدیک ۱۸ [[روایت]] شبیه به این [[روایت]] را بیان می‌کند که همۀ آنها به طور صریح دلالت دارند براینکه: لفظ «[[آل محمد]]» در تحقق صلوات مدخلیت دارد و صلوات بر «[[محمد]]» بدون عطف کلمه «[[آل محمد]]» بر آن، از [[درجه]] اعتبار ساقط است<ref>ر.ک: شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۱۱۱- ۱۱۳.</ref>. | |||
== ابعاد صلوات == | == ابعاد صلوات == | ||
صلوات دارای ابعاد مختلفی است مانند: | |||
# '''جنبه [[اعتقادی]]''': صلوات، [[پرچم]] و نماد [[عقیدتی]] [[مسلمانان]] است، چرا که تمام [[عقاید]] و [[اصول دین]] و [[مذهب]] در آن گنجانده شده است. اولین کلمه «اللهم» بیانگر [[توحید]] است، درخواست [[درود]] بر [[پیامبر]] {{صل}} به معنای [[پذیرش]] [[نبوت]] است، [[درود]] بر [[اهل البیت]] [[پیامبر]] {{صل}} یعنی بعد از [[پیامبر]] {{صل}}، [[ائمه]] {{ع}}، [[شایستگی]] [[درود]] [[خدا]] را دارند و [[امامت]] ادامه همان [[نبوت]] است. همچنین [[درود]] بر ایشان به قصد تعالی [[درجه]] و [[مقام]] آنها در [[دنیا]] و [[آخرت]] است که به صورت ضمنی نشان‌دهنده [[اعتقاد]] به [[معاد]] است و در نهایت [[درود]] بر [[پیامبر و آل او]]، مبتنی بر اصل [[عدل الهی]] است که [[خداوند]] بر اساس [[حکمت]] و [[علم]] خود، ایشان را به آن [[مقام]] می‌رساند | # '''جنبه [[اعتقادی]]''': صلوات، [[پرچم]] و نماد [[عقیدتی]] [[مسلمانان]] است، چرا که تمام [[عقاید]] و [[اصول دین]] و [[مذهب]] در آن گنجانده شده است. اولین کلمه «اللهم» بیانگر [[توحید]] است، درخواست [[درود]] بر [[پیامبر]] {{صل}} به معنای [[پذیرش]] [[نبوت]] است، [[درود]] بر [[اهل البیت]] [[پیامبر]] {{صل}} یعنی بعد از [[پیامبر]] {{صل}}، [[ائمه]] {{ع}}، [[شایستگی]] [[درود]] [[خدا]] را دارند و [[امامت]] ادامه همان [[نبوت]] است. همچنین [[درود]] بر ایشان به قصد تعالی [[درجه]] و [[مقام]] آنها در [[دنیا]] و [[آخرت]] است که به صورت ضمنی نشان‌دهنده [[اعتقاد]] به [[معاد]] است و در نهایت [[درود]] بر [[پیامبر و آل او]]، مبتنی بر اصل [[عدل الهی]] است که [[خداوند]] بر اساس [[حکمت]] و [[علم]] خود، ایشان را به آن [[مقام]] می‌رساند. | ||
# '''جنبه‌های [[سیاسی]]''': در دوره خفقانی که تمام تلاش در جهت [[منزوی]] ساختن [[آل محمد]] {{صل}} بود، [[امام سجاد]] {{ع}} تلاش کرد به وسیلۀ صلوات، [[حقانیت]] [[خاندان]] [[نبوت]] و [[آل علی]] {{ع}} را در مقابل [[خلفای اموی]] طرح کرده، بر ویژگی‌های [[حاکمان]] و [[سیاستمداران]] [[اسلامی]] و بر اصل «[[امامت]]» به عنوان اصلی [[اعتقادی]] در [[اندیشه سیاسی]] [[شیعیان]] تأکید کند<ref>ر. ک: ابراهیم برزگر، «رابطه عرفان و سیاست در صحیفه سجادیه»، فصلنامه اندیشه دینی، ۱۲، پاییز ۸۳، ص۲۹.</ref>. | # '''جنبه‌های [[سیاسی]]''': در دوره خفقانی که تمام تلاش در جهت [[منزوی]] ساختن [[آل محمد]] {{صل}} بود، [[امام سجاد]] {{ع}} تلاش کرد به وسیلۀ صلوات، [[حقانیت]] [[خاندان]] [[نبوت]] و [[آل علی]] {{ع}} را در مقابل [[خلفای اموی]] طرح کرده، بر ویژگی‌های [[حاکمان]] و [[سیاستمداران]] [[اسلامی]] و بر اصل «[[امامت]]» به عنوان اصلی [[اعتقادی]] در [[اندیشه سیاسی]] [[شیعیان]] تأکید کند<ref>ر. ک: ابراهیم برزگر، «رابطه عرفان و سیاست در صحیفه سجادیه»، فصلنامه اندیشه دینی، ۱۲، پاییز ۸۳، ص۲۹.</ref>. | ||
# '''جنبه‌های [[روانی]]''': یاد ون ام [[خدا]] و [[جانشینان]] او موجب [[آرامش]] دلها، برانگیخته‌شدن [[اعتماد به نفس]]، [[امنیت]] و [[خوشبختی]] است | # '''جنبه‌های [[روانی]]''': یاد ون ام [[خدا]] و [[جانشینان]] او موجب [[آرامش]] دلها، برانگیخته‌شدن [[اعتماد به نفس]]، [[امنیت]] و [[خوشبختی]] است. | ||
# '''جنبه [[تربیتی]]''': یکی از اصول اساسی [[هدایت]] و [[تربیت]] [[انسان‌ها]]، معرفی الگوی کامل است، [[انسان]] برای پیمودن [[راه کمال]] نیاز به الگوهای کاملی دارد تا از کج‌روی در [[امان]] باشد و [[امام سجاد]] {{ع}} در دعاهای صحیفۀ سجادیه به واسطۀ [[صلوات بر پیامبر]] و خاندانش ایشان را به عنوان [[والاترین انسان‌ها]] معرفی نموده است<ref>علی‌اصغر ابراهیمی‌فر، بررسی نظام تربیتی صحیفه سجادیه (قم: دفتر عقل، ۱۳۸۵)، ص۱۷۸.</ref>.<ref>ر. ک: احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، | # '''جنبه [[تربیتی]]''': یکی از اصول اساسی [[هدایت]] و [[تربیت]] [[انسان‌ها]]، معرفی الگوی کامل است، [[انسان]] برای پیمودن [[راه کمال]] نیاز به الگوهای کاملی دارد تا از کج‌روی در [[امان]] باشد و [[امام سجاد]] {{ع}} در دعاهای صحیفۀ سجادیه به واسطۀ [[صلوات بر پیامبر]] و خاندانش ایشان را به عنوان [[والاترین انسان‌ها]] معرفی نموده است<ref>علی‌اصغر ابراهیمی‌فر، بررسی نظام تربیتی صحیفه سجادیه (قم: دفتر عقل، ۱۳۸۵)، ص۱۷۸.</ref>.<ref>ر.ک: احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص ۶۰ ـ ۶۳.</ref> | ||
== صلوات در [[فرهنگ انتظار]] == | == صلوات در [[فرهنگ انتظار]] == | ||
یکی از [[وظایف]] [[مؤمن]] [[منتظر]]، صلوات بر [[حضرت مهدی]] {{ع}} است. از آنجا که [[درود]] و صلوات از اقسام [[دعا کردن]] است، تمام آنچه در [[فضیلت]] [[دعا برای امام زمان]] {{ع}} رسیده شامل صلوات بر آن [[حضرت]] نیز می‌شود، زیرا صلوات، درخواست [[رحمت]] از [[خداوند]] است و با [[رحمت]] او [[امور دنیا]] و [[آخرت]] سامان می‌گیرد. بنابراین [[درود]] بر آن [[حضرت]]، [[طلب]] [[رحمت]] برای ایشان، در تمام [[امور دنیا]] و [[آخرت]] متعلق به ایشان است. در کتب [[ادعیه]]<ref>مانند صلواتی که در مفاتیح الجنان، (باب زیارات) بعد از زیارت جامعه، تحت عنوان صلوات حجج طاهره {{ع}} آمده است.</ref>، صلوات‌های متعددی برای [[امام عصر]] {{ع}} وجود دارد که باید تنها آنها مورد استفاده قرار گیرند، زیرا بهتر است صلوات بر آن [[حضرت]]، طبق آنچه از [[اهل بیت]] {{ع}} [[روایت]] شده است، انجام بگیرد مانند: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «هرکس پس از [[نماز ظهر]] و [[نماز صبح]] در [[روز جمعه]] و غیر [[جمعه]] بگوید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}، نمی‌میرد تا [[حضرت قائم]] {{ع}} را [[درک]] کند»<ref>مصباح المتهجد طوسی، ص ۳۲۸؛ مفاتیح الجنان، اعمال روز جمعه.</ref>. | |||
در [[روایت]] دیگری آمده است هرکس بگوید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ}}، [[خداوند]] شصت [[حاجت]] او را برآورده می‌سازد، سی [[حاجت]] از حوائج [[دنیا]] و سی [[حاجت]] از حوائج [[آخرت]]»<ref>معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج ۴، ص ۱۱۳.</ref>. <ref>ر. ک: مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۵۵؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۰۲.</ref> | |||
در حکایت صلوات [[ضراب اصفهانی]] که [[امام مهدی]] {{ع}}، نحوه صلوات فرستادن بر [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] {{ع}} را [[تعلیم]] فرمودند، نحوه صلوات بر خودشان را این گونه بیان فرموده‌اند: {{متن حدیث|الّلهُمَّ... وَ صَلِّ عَلَی الْخَلَفِ الْهَادِی الْمَهْدِیِّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِینَ، وَ وَارِثِ الْمُرْسَلِینَ، وَ حُجَّةِ رَبِّ الْعَالَمِینَ... اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی وَلِیِّکَ الْمُحْیِی سُنَّتَکَ، الْقَائِمِ بِأَمْرِکَ، الدَّاعِی إِلَیْکَ، الدَّلِیلِ عَلَیْکَ}}<ref>مصباح المتهجد، ص۴۰۶؛ جمال الاسبوع، ص۳۰۱.</ref> | |||
در برخی از [[زیارت‌ها]] نیز ذکر [[صلوات بر امام]] زمان {{ع}} آمده است، اما صلوات خاص بعد از [[زیارت]] عبارت است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ صَلِّ عَلَی وَلِیِّ الْحَسَنِ وَ وَصِیِّهِ وَ وَارِثِهِ الْقَائِمِ بِأَمْرِکَ وَ الْغَائِبِ فِی خَلْقِکَ وَ الْمُنْتَظِرِ لِإِذْنِکَ}}<ref>مصباح الزائر، ص۴۴۲، زیارت: السلام علی الحق الجدید والعامل الذی لایبید.</ref> و...<ref>ر.ک: مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۵۵؛ پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۰۲؛ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص۲۸۹-۲۹۱.</ref>. | |||
== [[پرسش]] مستقیم == | == [[پرسش]] مستقیم == | ||