پرش به محتوا

اخلاص در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
منظور از [[اخلاص]] در [[نیّت]] آن است که مکلّف در عمل خود جز [[قصد قربت]] و [[عبودیّت]] برای [[پروردگار]]، انگیزه‏ای دیگر نداشته باشد ([[امتثال]]). در [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَاءَ وَیُقِیمُوا الصَّلَاةَ وَیُؤْتُوا الزَّکَاةَ وَذَلِکَ دِینُ الْقَیِّمَةِ}}<ref>«و فرمانی نیافته بودند جز این که خدا را در حالی که دین خویش را برای او ناب داشته‌اند، با درستی آیین، بپرستند و نماز بر پا دارند و زکات بپردازند و این است آیین پایدار (و استوار)» سوره بینه، آیه ۵.</ref> و [[روایات]]<ref>مصباح الفقاهة، ج۱، ص:۳۹۲؛ المکاسب المحرمة (امام خمینی)، ج۲، ص:۶۰ و ۶۷</ref> بر [[لزوم]] اخلاص در [[طاعت]] و [[عبادت]] تأکید و در [[فقه]] در باب‌های مربوط به [[عبادات]]، مانند [[صلات]] و [[صوم]] به عنوان رکن اصلی نیّت مطرح شده است.
منظور از [[اخلاص]] در [[نیّت]] آن است که مکلّف در عمل خود جز قصد قربت و [[عبودیّت]] برای [[پروردگار]]، انگیزه‏ای دیگر نداشته باشد ([[امتثال]]). در [[قرآن کریم]] {{متن قرآن|وَمَا أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاء وَيُقِيمُوا الصَّلاةَ وَيُؤْتُوا الزَّكَاةَ وَذَلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ}}<ref>«و فرمانی نیافته بودند جز این که خدا را در حالی که دین خویش را برای او ناب داشته‌اند، با درستی آیین، بپرستند و نماز بر پا دارند و زکات بپردازند و این است آیین پایدار (و استوار)» سوره بینه، آیه ۵.</ref> و [[روایات]]<ref>مصباح الفقاهة، ج۱، ص ۳۹۲؛ المکاسب المحرمة (امام خمینی)، ج۲، ص ۶۰ و ۶۷</ref> بر [[لزوم]] اخلاص در [[طاعت]] و [[عبادت]] تأکید و در [[فقه]] در باب‌های مربوط به [[عبادات]]، مانند [[صلات]] و [[صوم]] به عنوان رکن اصلی نیّت مطرح شده است.


[[خلوص]] در نیّت [[عمل]] [[عبادی]]، شرط و عبادت بدون آن [[باطل]] است. رذیلتِ مقابل [[فضیلت]] اخلاص، [[ریا]] است که موجب بطلان عمل عبادی است. <ref>وسائل الشیعة، ج۱۲، ص:۱۶۵</ref> البته وجود پاره‏‌ای اغراض تبعی در عبادت، با اخلاص منافات ندارد و موجب بطلان عمل نمی‏‌شود، مانند آنکه در [[غسل]] یا [[وضو]] در کنار غرض اصلی، یعنی انجام دادن عمل به قصد قربت، نیّت تبعیِ خنک یا [[پاکیزه]] شدن را نیز داشته باشد. از این رو، [[فقها]] در مسئله دریافت مزد و [[اجیر]] شدن برای [[نماز]] و [[روزه]] [[قضا]] شده میّت، بر عدم منافات آن با قصد قربت تصریح کرده‏‌اند.<ref>مصباح الفقاهة، ج۱، ص:۳۹۳</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۳۴۳.</ref>
[[خلوص]] در نیّت [[عمل]] [[عبادی]]، شرط و عبادت بدون آن [[باطل]] است. رذیلتِ مقابل [[فضیلت]] اخلاص، [[ریا]] است که موجب بطلان عمل عبادی است<ref>وسائل الشیعة، ج۱۲، ص ۱۶۵</ref>. البته وجود پاره‏‌ای اغراض تبعی در عبادت، با اخلاص منافات ندارد و موجب بطلان عمل نمی‏‌شود، مانند آنکه در [[غسل]] یا [[وضو]] در کنار غرض اصلی، یعنی انجام دادن عمل به قصد قربت، نیّت تبعیِ خنک یا [[پاکیزه]] شدن را نیز داشته باشد. از این رو، [[فقها]] در مسئله دریافت مزد و [[اجیر]] شدن برای [[نماز]] و [[روزه]] [[قضا]] شده میّت، بر عدم منافات آن با قصد قربت تصریح کرده‏‌اند<ref>مصباح الفقاهة، ج۱، ص ۳۹۳</ref>.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۱، صفحه ۳۴۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش