آیه تطهیر از دیدگاه اهل سنت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←مقدمه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
واژه «[[اهل البیت]]» دو بار در [[قرآن کریم]] ذکر شده است<ref>احزاب، آیه ۳۳؛ هود، آیه ۷۳.</ref>. یک بار برای [[خاندان ابراهیم]]{{ع}} و مرتبه دیگر [[آیه ۳۳ سوره احزاب]] است. در آخر این [[آیه]]، [[خداوند]] از [[اراده]] خود بر [[تطهیر]] اهل البیت خبر میدهد. در طول [[تاریخ]] [[دانشمندان علوم اسلامی]] از جنبههای مختلف این آیه را بررسی کردهاند که یکی از این جنبهها و زوایا، تعیین مصداق برای [[اهل بیت]] است که [[عصمت]]، [[امامت]] و در نتیجه [[مرجعیت دینی]] آنها را ثابت میکند. | واژه «[[اهل البیت]]» دو بار در [[قرآن کریم]] ذکر شده است<ref>احزاب، آیه ۳۳؛ هود، آیه ۷۳.</ref>. یک بار برای [[خاندان ابراهیم]]{{ع}} و مرتبه دیگر [[آیه ۳۳ سوره احزاب]] است. در آخر این [[آیه]]، [[خداوند]] از [[اراده]] خود بر [[تطهیر]] اهل البیت خبر میدهد. در طول [[تاریخ]] [[دانشمندان علوم اسلامی]] از جنبههای مختلف این آیه را بررسی کردهاند که یکی از این جنبهها و زوایا، تعیین مصداق برای [[اهل بیت]] است که [[عصمت]]، [[امامت]] و در نتیجه [[مرجعیت دینی]] آنها را ثابت میکند. | ||
با دقت در [[آیه شریفه]] این [[پرسش]] به [[ذهن]] میآید که منظور از اهل بیت چه کسانی هستند؟ آیا این آیه ارتباطی به [[آیات]] قبلی<ref>از آیه ۲۸ تا مقداری از صدر آیه ۳۳ {{متن قرآن|وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ}} «و در خانههایتان آرام گیرید و چون خویشآرایی دوره جاهلیت نخستین خویشآرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید» سوره احزاب، آیه ۳۳، خطاب درباره زنان پیامبر است.</ref> دارد که درباره [[همسران پیامبر]] نازل شده است و خطاب این آیه هم آنها را شامل میشود یا اینکه مقصود از اهل بیت در آیه افراد خاصی غیر از همسران پیامبر هستند؟ | با دقت در [[آیه شریفه]] این [[پرسش]] به [[ذهن]] میآید که منظور از اهل بیت چه کسانی هستند؟ آیا این آیه ارتباطی به [[آیات]] قبلی<ref>از آیه ۲۸ تا مقداری از صدر آیه ۳۳ {{متن قرآن|وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِينَ الزَّكَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ}} «و در خانههایتان آرام گیرید و چون خویشآرایی دوره جاهلیت نخستین خویشآرایی مکنید و نماز بپا دارید و زکات بپردازید و از خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کنید» سوره احزاب، آیه ۳۳، خطاب درباره زنان پیامبر است.</ref> دارد که درباره [[همسران پیامبر]] نازل شده است و خطاب این آیه هم آنها را شامل میشود یا اینکه مقصود از اهل بیت در آیه افراد خاصی غیر از همسران پیامبر هستند؟ | ||
اصولا چند نظریه در این باره وجود دارد که [[مفسران شیعه]] با توجه به کثرت [[روایات]] موجود، [[مصداق اهل بیت]] را [[پیامبر]]{{صل}}، [[حضرت علی]]، زهرا، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]<ref>طباطبائی، المیزان، موسوی همدانی، ج۱۶، ص۴۶۵.</ref>{{عم}} و [[فرزندان]] [[معصوم]] ایشان میدانند<ref>در برخی از روایات امامان معصوم{{ع}} از خود به عنوان «اهل البیت» یاد کردهاند. (ر. ک: طوسی، تهذیب الأحکام، ج۵، ص۲۳۲).</ref>. اما [[اهل سنت]] با توجه به اینکه در تلاش هستند تا به هر طریقی مصداق آیه را، به [[زنان پیامبر]]{{صل}} [[توسعه]] بدهند، درباره مصادیق اهل بیت چند نظریه را مطرح کرده اند: | اصولا چند نظریه در این باره وجود دارد که [[مفسران شیعه]] با توجه به کثرت [[روایات]] موجود، [[مصداق اهل بیت]] را [[پیامبر]]{{صل}}، [[حضرت علی]]، زهرا، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]<ref>طباطبائی، المیزان، موسوی همدانی، ج۱۶، ص۴۶۵.</ref>{{عم}} و [[فرزندان]] [[معصوم]] ایشان میدانند<ref>در برخی از روایات امامان معصوم{{ع}} از خود به عنوان «اهل البیت» یاد کردهاند. (ر. ک: طوسی، تهذیب الأحکام، ج۵، ص۲۳۲).</ref>. اما [[اهل سنت]] با توجه به اینکه در تلاش هستند تا به هر طریقی مصداق آیه را، به [[زنان پیامبر]]{{صل}} [[توسعه]] بدهند، درباره [[مصادیق اهل بیت]] چند نظریه را مطرح کرده اند: | ||
#عدهای مثل [[عکرمه]]<ref>«عکرمه»، کسی است که مردم را به گمراهی و انحراف میکشاند و ذهبی او را از خوارج برشمرده است. وی در دروغ گویی به حدی رسیده بود که حتی به استاد خود ابن عباس دروغ میبست؛ تا این که دروغ او ضرب المثل شد. ابن سیرین، یحیی بن معین و مالک او را کذاب توصیف کردهاند. ابن ذویب او را غیر ثقه معرفی کرده و مالک، نقل روایت از او را حرام کرده و مسلم بن حجاج از روایات او اعراض نموده است. (ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۵، ص۱۱-۳۴).</ref>، [[عروة بن زبیر]]<ref>عروه بن زبیر به بغض و دشمنی با امیرالمؤمنین عله مشهور است. عروة بن زبیر کسی است او کسی بود که بغض شدیدی نسبت به علیه داشت، به حدی که هرگاه نام آن حضرت نزد او برده میشد، او را ست میکرد. (ابن ابی الحدید، شرح ۵ نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۲»).</ref> و [[مقاتل]] میگویند منظور فقط [[همسران پیامبر]]{{صل}} است<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۶، ص۹۰۳.</ref>. | #عدهای مثل [[عکرمه]]<ref>«عکرمه»، کسی است که مردم را به گمراهی و انحراف میکشاند و ذهبی او را از خوارج برشمرده است. وی در دروغ گویی به حدی رسیده بود که حتی به استاد خود ابن عباس دروغ میبست؛ تا این که دروغ او ضرب المثل شد. ابن سیرین، یحیی بن معین و مالک او را کذاب توصیف کردهاند. ابن ذویب او را غیر ثقه معرفی کرده و مالک، نقل روایت از او را حرام کرده و مسلم بن حجاج از روایات او اعراض نموده است. (ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۵، ص۱۱-۳۴).</ref>، [[عروة بن زبیر]]<ref>عروه بن زبیر به بغض و دشمنی با امیرالمؤمنین عله مشهور است. عروة بن زبیر کسی است او کسی بود که بغض شدیدی نسبت به علیه داشت، به حدی که هرگاه نام آن حضرت نزد او برده میشد، او را ست میکرد. (ابن ابی الحدید، شرح ۵ نهج البلاغه، ج۴، ص۱۰۲»).</ref> و [[مقاتل]] میگویند منظور فقط [[همسران پیامبر]]{{صل}} است<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۶، ص۹۰۳.</ref>. | ||
#منظور [[پیامبر]] و همسرانش و [[حضرت علی]]، زهرا، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{ع}} است<ref>بیهقی، السنن الکبری، ج۲، ص۱۵۰.</ref>. | #منظور [[پیامبر]] و همسرانش و [[حضرت علی]]، زهرا، [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{ع}} است<ref>بیهقی، السنن الکبری، ج۲، ص۱۵۰.</ref>. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
#[[بیضاوی]]، [[أنوار التنزیل وأسرار التأویل]]، ج۵، ص۱۲، در بحث از آیه تطهیر. | #[[بیضاوی]]، [[أنوار التنزیل وأسرار التأویل]]، ج۵، ص۱۲، در بحث از آیه تطهیر. | ||
# [[أبو محمد الحسین بن مسعود البغوی]] [[معالم التنزیل]]، ج۶، ص۳۵۰، در بحث از آیه تطهیر. | # [[أبو محمد الحسین بن مسعود البغوی]] [[معالم التنزیل]]، ج۶، ص۳۵۰، در بحث از آیه تطهیر. | ||
بر این اساس طرفدار هرکدام از نظریات باشیم و صرف نظر از [[اختلاف]] در | بر این اساس طرفدار هرکدام از نظریات باشیم و صرف نظر از [[اختلاف]] در [[مصادیق اهل بیت]]، همگی در این نظریه متفق القولاند که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} جزو آنان است و [[عصمت]] آن حضرت در بین [[اهل سنت]] [[اجماعی]] و پذیرفته شده است.<ref>[[مهدی سازندگی|سازندگی، مهدی]]، [[عصمت پیامبران اولوالعزم در دائرةالمعارف قرآن لیدن (کتاب)|عصمت پیامبران اولوالعزم در دائرةالمعارف قرآن لیدن]]، ص ۲۵۱.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |