اخلاق: تفاوت میان نسخهها
←مبانی علم اخلاق
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
{{اصلی|مبانی و اصول اخلاقی}} | {{اصلی|مبانی و اصول اخلاقی}} | ||
«علم اخلاق» بر اساس هر گرایشی بر مبانیای [[استوار]] است. مهمترین این مبانی از دیدگاه [[اسلام]] عبارت است از: | «علم اخلاق» بر اساس هر گرایشی بر مبانیای [[استوار]] است. مهمترین این مبانی از دیدگاه [[اسلام]] عبارت است از: | ||
# توحیدی بودن: نظام اخلاقی اسلام تنها بیان [[صفات پسندیده]] یا [[نفی]] [[صفات رذیله]] نیست، بلکه علم اخلاق مقدمه برای [[تهذیب نفس]] و آن نیز مقدمه برای رسیدن به [[معرفت]] و توحید است؛ زیرا با رذیلتهای اخلاقی که [[حجاب]] قلب محسوب میشوند، [[انسان]] نمیتواند به مقصد اصلی که معرفت و توحید است، برسد<ref>امام خمینی، حدیث جنود، ۱۰.</ref>. | # '''توحیدی بودن:''' نظام اخلاقی اسلام تنها بیان [[صفات پسندیده]] یا [[نفی]] [[صفات رذیله]] نیست، بلکه علم اخلاق مقدمه برای [[تهذیب نفس]] و آن نیز مقدمه برای رسیدن به [[معرفت]] و توحید است؛ زیرا با رذیلتهای اخلاقی که [[حجاب]] قلب محسوب میشوند، [[انسان]] نمیتواند به مقصد اصلی که معرفت و توحید است، برسد<ref>امام خمینی، حدیث جنود، ۱۰.</ref>. | ||
# فطری بودن: [[قرآن کریم]] [[فطرت انسان]] را فطرتی الهی معرفی کرده است<ref>سوره روم، آیه ۳۰.</ref>، [[انسان]] بر اساس [[فطرت]] خود متوجه خیر و کمال است و از نقص و [[شرور]] تنفر دارد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۴/۳۲-۳۳؛ امام خمینی، حدیث جنود، ۷۹.</ref>. | # '''فطری بودن:''' [[قرآن کریم]] [[فطرت انسان]] را فطرتی الهی معرفی کرده است<ref>سوره روم، آیه ۳۰.</ref>، [[انسان]] بر اساس [[فطرت]] خود متوجه خیر و کمال است و از نقص و [[شرور]] تنفر دارد<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۴/۳۲-۳۳؛ امام خمینی، حدیث جنود، ۷۹.</ref>. | ||
# عقلی بودن [[حسن و قبح افعال]]: بیشتر [[حکما]] و [[اندیشمندان اسلامی]] حسن و قبح افعال را عقلی میدانند و آن را از مدرکات [[عقل عملی]] میشمارند، مانند [[ادراک]] حسن عدل و قبح ظلم<ref>قاضیعبدالجبار، المغنی، ۱۳/۳۵۱؛ حلی، الباب الحادی عشر، ۲۵.</ref>. | # '''عقلی بودن [[حسن و قبح افعال]]:''' بیشتر [[حکما]] و [[اندیشمندان اسلامی]] حسن و قبح افعال را عقلی میدانند و آن را از مدرکات [[عقل عملی]] میشمارند، مانند [[ادراک]] حسن عدل و قبح ظلم<ref>قاضیعبدالجبار، المغنی، ۱۳/۳۵۱؛ حلی، الباب الحادی عشر، ۲۵.</ref>. | ||
# اختیاری بودن: [[اندیشمندان اسلامی]] بر این نکته تاکید کردهاند که شکلگیری و [[تغییر]] [[خُلق]] امری اختیاری است؛ بنابراین حصول صفات نیکو و [[زشت]] امری اکتسابی است<ref>فارابی، سعادت، ۴۵-۴۶.</ref>.<ref>[[مهدی علیزاده|علیزاده]] و [[مهدی احمدپور|احمدپور]]، [[اخلاق - علیزاده و احمدپور (مقاله)|مقاله «اخلاق»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۱، ص ۵۱۹ - ۵۳۰.</ref> | # '''اختیاری بودن:''' [[اندیشمندان اسلامی]] بر این نکته تاکید کردهاند که شکلگیری و [[تغییر]] [[خُلق]] امری اختیاری است؛ بنابراین حصول صفات نیکو و [[زشت]] امری اکتسابی است<ref>فارابی، سعادت، ۴۵-۴۶.</ref>.<ref>[[مهدی علیزاده|علیزاده]] و [[مهدی احمدپور|احمدپور]]، [[اخلاق - علیزاده و احمدپور (مقاله)|مقاله «اخلاق»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۱، ص ۵۱۹ - ۵۳۰.</ref> | ||
== گستره [[علم اخلاق]] == | == گستره [[علم اخلاق]] == |