تمدن در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
== انواع [[تمدن]] == | == انواع [[تمدن]] == | ||
تمدن در نگرش [[مقام معظم رهبری]] به انواع و دسته‌های گوناگون مادی و [[معنوی]]، [[غربی]] و [[اسلامی]] و غیره تقسیم می‌شود که به شرح ذیل بیان می‌گردد | تمدن در نگرش [[مقام معظم رهبری]] به انواع و دسته‌های گوناگون مادی و [[معنوی]]، [[غربی]] و [[اسلامی]] و غیره تقسیم می‌شود که به شرح ذیل بیان می‌گردد: | ||
== تمدن مادی و معنوی == | === تمدن مادی و معنوی === | ||
تمدن مادی و معنوی باید توأمان با هم باشند و اگر مبنای تمام [[پیشرفت]] [[جامعه]] مادی باشد، همه چیز رنگ و بوی [[دنیا]] می‌گیرد. معیار ارزش‌گذاری در [[فرهنگ]] [[تمدن]] مادی عبارت است از قابلیت تبدیل هر چیزی به [[پول]]، در دنیای مادی‌گری کنونی، [[انسان‌ها]] مثل گرگ‌ها باید از هم بترسند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در اجتماع نیروهای شرکت کننده در مانور عظیم طریق القدس، ۳/۲/۱۳۷۶.</ref>، تمدن مادی غرب، همه را به مادی‌گری سوق می‌دهد و پول و شکم و [[شهوت]]، بزرگ‌ترین همت‌ها شده و می‌شود و بالاخره [[صفا]] و [[یکرنگی]] و گذشت و [[ایثار]]، در بخش‌های عظیمی از عالم، جای خود را به [[نیرنگ]] و [[توطئه]] و [[حرص]] و [[حسد]] و [[بخل]] و دیگر خوی‌های [[زشت]] می‌دهد<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم گشایش هشتمین اجلاس سران کشورهای اسلامی، ۱۸/۹/۱۳۷۶.</ref>. تمدن غربی بر پایه [[ستیز]] با [[معنویت]] و طرد معنویت بنا شده است و این را خطای بزرگ کسانی می‌دانند که در غرب، تمدن و حرکت [[علمی]] و صنعتی را شروع کردند، به [[علم]] اهمیت دادند اما با معنویت به [[جنگ]] برخاستند؛ لذا این تمدن مادی و دور از معنویت هر چه پیشرفت کند، انحرافش بیشتر می‌شود؛ خودشان و همه [[بشریت]] را با میوه‌های زهرآگین خود تلخ‌کام می‌کند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی، ۱۴/۳/۱۳۸۳.</ref>. تمدن مادی و اهمیت دادن به [[منافع]] خود و [[چشم‌پوشی]] کردن از منافع دیگران یکی از چیزهایی است که در نتیجه تفکیک علم و [[سیاست]] از معنویت و [[اخلاق]] در اروپا اتفاق افتاد؛ دو جنگ[[جهانی]] اول و دوم هم از همان میوه‌های تلخ بود؛ کمونیزم و حکومت‌های [[اختناق]] [[مارکسیستی]] هم جزو نتیجه‌ها و میوه‌های تلخ جدایی حرکت علمی و صنعتی از معنویت بود؛ ویران شدن کانون [[خانواده]]، سیلاب [[فساد]] جنسی و [[طغیان]] [[سرمایه‌داری]] [[افراطی]]، همه نتایج همان تفکیک است؛ این نتایج به طور قهری به دنبال آن هست؛ [[معنویت]] از دستگاه [[سیاست]] حذف شده است؛ در گذشته هم [[حکام]] و مستبدین و دیکتاتورهای [[دنیا]] در شرق و غرب عالم از این [[کارها]] می‌کردند؛ اما وقتی نام‌ها و شعارهای [[زیبایی]] مثل [[حقوق بشر]]، [[حقوق انسان]] و [[رأی]] [[انسان]] برای اروپایی‌ها شناخته شد، و وقتی پا در جاده [[علم]] گذاشتند، دوری از معنویت نگذاشت این [[شعارها]] آن‌طور که توقع بود و معنا می‌شد، برای [[بشریت]] [[خیر]] به بار آورد؛ همان‌ها برای بشریت مایه [[شر]] و فساد شده است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی، ۱۴/۳/۱۳۸۳.</ref>. در [[جوامع]] پیشرفته [[غربی]]، هرچه [[پیشرفت]] بیشتر است، دوری از [[صلاح]] و [[انسانیت]] و [[عدالت]] هم بیشتر است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با طلاب و اساتید مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی، ۲۱/۳/۱۳۸۳.</ref>. اوج [[تمدن]] مادی از لحاظ علم و [[ثروت]] و [[قدرت نظامی]] و تلاش [[سیاسی]] و [[دیپلماسی]] را امروز در [[آمریکا]] می‌توان دید، آمریکا کشوری است دارای ثروت و [[قدرت]] افسانه‌ای نظامی و تحرک سیاسی فوق‌العاده؛ اما اوج دوری از انسانیت و معنویت و [[اخلاق]] و [[فضیلت]] را هم در همین [[جامعه]] آمریکایی می‌بینیم، که قبل از این در هیچ جامعه دیگری دیده نشده است. امروز منفورترین کارهای بشری، [[اخلاقی]]، جنسی و [[اجتماعی]] در همین جامعه پیشرفته و جوامع نظیر آن به شکل [[قانون]] و عرف مقبول در آمده است. اگرچه [[گناه]] در همه [[جوامع بشری]] وجود دارد؛ اما گناهی که عرف و قانون بشود و برای آن [[سرمایه‌گذاری]] و از آن [[دفاع]] شود، [[انحرافی]] بی‌نظیر است؛ وقتی رگه [[هدایت معنوی]] و جریان متنفّذ [[فرهنگی]] سالم در جامعه‌ای غایب بود، نتیجه‌ای بهتر از این نخواهد داشت؛ این که گفته می‌شود اسلام‌گرایان [[روشن‌فکر]] و روشن‌بین با تمدن غربی مخالف‌اند، خود [[معاندان]] غربی نعل واژگونه می‌زنند؛ وانمود می‌کنند اینها با [[علم]] و [[پیشرفت]] مخالف‌اند؛ در حالی که [[مخالفت]] با [[تمدن]] [[غربی]] توسط کسی که به [[اسلام]] [[ایمان]] دارد، به خاطر پیشرفت [[علمی]] و [[مبارزه با خرافات]] و علمی کردن همه [[روابط اجتماعی]] نیست؛ به خاطر خلأ [[معنویت]] و [[فضیلت]] در این مجموعه‌ای است که آنها درساخته‌اند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با طلاب و اساتید مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی، ۲۱/۳/۱۳۸۳.</ref>. | تمدن مادی و معنوی باید توأمان با هم باشند و اگر مبنای تمام [[پیشرفت]] [[جامعه]] مادی باشد، همه چیز رنگ و بوی [[دنیا]] می‌گیرد. معیار ارزش‌گذاری در [[فرهنگ]] [[تمدن]] مادی عبارت است از قابلیت تبدیل هر چیزی به [[پول]]، در دنیای مادی‌گری کنونی، [[انسان‌ها]] مثل گرگ‌ها باید از هم بترسند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در اجتماع نیروهای شرکت کننده در مانور عظیم طریق القدس، ۳/۲/۱۳۷۶.</ref>، تمدن مادی غرب، همه را به مادی‌گری سوق می‌دهد و پول و شکم و [[شهوت]]، بزرگ‌ترین همت‌ها شده و می‌شود و بالاخره [[صفا]] و [[یکرنگی]] و گذشت و [[ایثار]]، در بخش‌های عظیمی از عالم، جای خود را به [[نیرنگ]] و [[توطئه]] و [[حرص]] و [[حسد]] و [[بخل]] و دیگر خوی‌های [[زشت]] می‌دهد<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم گشایش هشتمین اجلاس سران کشورهای اسلامی، ۱۸/۹/۱۳۷۶.</ref>. تمدن غربی بر پایه [[ستیز]] با [[معنویت]] و طرد معنویت بنا شده است و این را خطای بزرگ کسانی می‌دانند که در غرب، تمدن و حرکت [[علمی]] و صنعتی را شروع کردند، به [[علم]] اهمیت دادند اما با معنویت به [[جنگ]] برخاستند؛ لذا این تمدن مادی و دور از معنویت هر چه پیشرفت کند، انحرافش بیشتر می‌شود؛ خودشان و همه [[بشریت]] را با میوه‌های زهرآگین خود تلخ‌کام می‌کند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی، ۱۴/۳/۱۳۸۳.</ref>. تمدن مادی و اهمیت دادن به [[منافع]] خود و [[چشم‌پوشی]] کردن از منافع دیگران یکی از چیزهایی است که در نتیجه تفکیک علم و [[سیاست]] از معنویت و [[اخلاق]] در اروپا اتفاق افتاد؛ دو جنگ[[جهانی]] اول و دوم هم از همان میوه‌های تلخ بود؛ کمونیزم و حکومت‌های [[اختناق]] [[مارکسیستی]] هم جزو نتیجه‌ها و میوه‌های تلخ جدایی حرکت علمی و صنعتی از معنویت بود؛ ویران شدن کانون [[خانواده]]، سیلاب [[فساد]] جنسی و [[طغیان]] [[سرمایه‌داری]] [[افراطی]]، همه نتایج همان تفکیک است؛ این نتایج به طور قهری به دنبال آن هست؛ [[معنویت]] از دستگاه [[سیاست]] حذف شده است؛ در گذشته هم [[حکام]] و مستبدین و دیکتاتورهای [[دنیا]] در شرق و غرب عالم از این [[کارها]] می‌کردند؛ اما وقتی نام‌ها و شعارهای [[زیبایی]] مثل [[حقوق بشر]]، [[حقوق انسان]] و [[رأی]] [[انسان]] برای اروپایی‌ها شناخته شد، و وقتی پا در جاده [[علم]] گذاشتند، دوری از معنویت نگذاشت این [[شعارها]] آن‌طور که توقع بود و معنا می‌شد، برای [[بشریت]] [[خیر]] به بار آورد؛ همان‌ها برای بشریت مایه [[شر]] و فساد شده است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی، ۱۴/۳/۱۳۸۳.</ref>. در [[جوامع]] پیشرفته [[غربی]]، هرچه [[پیشرفت]] بیشتر است، دوری از [[صلاح]] و [[انسانیت]] و [[عدالت]] هم بیشتر است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با طلاب و اساتید مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی، ۲۱/۳/۱۳۸۳.</ref>. اوج [[تمدن]] مادی از لحاظ علم و [[ثروت]] و [[قدرت نظامی]] و تلاش [[سیاسی]] و [[دیپلماسی]] را امروز در [[آمریکا]] می‌توان دید، آمریکا کشوری است دارای ثروت و [[قدرت]] افسانه‌ای نظامی و تحرک سیاسی فوق‌العاده؛ اما اوج دوری از انسانیت و معنویت و [[اخلاق]] و [[فضیلت]] را هم در همین [[جامعه]] آمریکایی می‌بینیم، که قبل از این در هیچ جامعه دیگری دیده نشده است. امروز منفورترین کارهای بشری، [[اخلاقی]]، جنسی و [[اجتماعی]] در همین جامعه پیشرفته و جوامع نظیر آن به شکل [[قانون]] و عرف مقبول در آمده است. اگرچه [[گناه]] در همه [[جوامع بشری]] وجود دارد؛ اما گناهی که عرف و قانون بشود و برای آن [[سرمایه‌گذاری]] و از آن [[دفاع]] شود، [[انحرافی]] بی‌نظیر است؛ وقتی رگه [[هدایت معنوی]] و جریان متنفّذ [[فرهنگی]] سالم در جامعه‌ای غایب بود، نتیجه‌ای بهتر از این نخواهد داشت؛ این که گفته می‌شود اسلام‌گرایان [[روشن‌فکر]] و روشن‌بین با تمدن غربی مخالف‌اند، خود [[معاندان]] غربی نعل واژگونه می‌زنند؛ وانمود می‌کنند اینها با [[علم]] و [[پیشرفت]] مخالف‌اند؛ در حالی که [[مخالفت]] با [[تمدن]] [[غربی]] توسط کسی که به [[اسلام]] [[ایمان]] دارد، به خاطر پیشرفت [[علمی]] و [[مبارزه با خرافات]] و علمی کردن همه [[روابط اجتماعی]] نیست؛ به خاطر خلأ [[معنویت]] و [[فضیلت]] در این مجموعه‌ای است که آنها درساخته‌اند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با طلاب و اساتید مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی، ۲۱/۳/۱۳۸۳.</ref>. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
پس ما در تمدن اسلامی این را [[هدف]] گرفته‌ایم که دانش را همراه با معنویت پیش ببریم. اینکه دنیای غرب نسبت به [[پایبندی]] ما به معنویت، حساس است؛ بر [[دینداری]] ما اسم [[تعصب]] و [[تحجّر]] می‌گذارد و علاقه‌مندی ما به مبانی [[اخلاقی]] و [[انسانیت]] را [[مخالفت]] با [[حقوق بشر]] قلمداد می‌کند، به خاطر آن است که این روش [[ضد]] روش آنهاست. آنها [[علم]] را پیش بردند اما جدای از [[اخلاق]] و معنویت بود، ما می‌خواهیم علم با اخلاق پیش برود. [[دانشگاه]] همچنان که مرکز علم است، مرکز [[دین]] و [[معنویت]] هم باشد. خروجی دانشگاه‌های [[کشور]] مثل خروجی [[حوزه‌های علمیه]]، [[دین‌دار]] بیرون بیاید. این همان چیزی است که آنها نمی‌پسندند و نمی‌خواهند ولی ما به دنبال آن هستیم و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنیم<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با پرستاران و جانبازان به مناسبت روز پرستار، ۱۹/۶/۱۳۷۶.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۱۴.</ref> | پس ما در تمدن اسلامی این را [[هدف]] گرفته‌ایم که دانش را همراه با معنویت پیش ببریم. اینکه دنیای غرب نسبت به [[پایبندی]] ما به معنویت، حساس است؛ بر [[دینداری]] ما اسم [[تعصب]] و [[تحجّر]] می‌گذارد و علاقه‌مندی ما به مبانی [[اخلاقی]] و [[انسانیت]] را [[مخالفت]] با [[حقوق بشر]] قلمداد می‌کند، به خاطر آن است که این روش [[ضد]] روش آنهاست. آنها [[علم]] را پیش بردند اما جدای از [[اخلاق]] و معنویت بود، ما می‌خواهیم علم با اخلاق پیش برود. [[دانشگاه]] همچنان که مرکز علم است، مرکز [[دین]] و [[معنویت]] هم باشد. خروجی دانشگاه‌های [[کشور]] مثل خروجی [[حوزه‌های علمیه]]، [[دین‌دار]] بیرون بیاید. این همان چیزی است که آنها نمی‌پسندند و نمی‌خواهند ولی ما به دنبال آن هستیم و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنیم<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با پرستاران و جانبازان به مناسبت روز پرستار، ۱۹/۶/۱۳۷۶.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۱۴.</ref> | ||
== [[تمدن اسلامی]] و غربی == | === [[تمدن اسلامی]] و غربی === | ||
=== تمدن اسلامی === | ==== تمدن اسلامی ==== | ||
{{اصلی|تمدن اسلامی}} | {{اصلی|تمدن اسلامی}} | ||
[[مقام معظم رهبری]] برای بیان تمدن اسلامی و رویاروی آن با [[تمدن]] غرب، اول از [[تاریخ]] تمدن اسلامی شروع می‌کنند و بیان می‌دارند پدیده‌ای در تاریخ اتفاق افتاده است که اگر ما بخواهیم آن را بر اساس معادلات معمولیِ [[تاریخی]] حل کنیم، حل آن محال است و آن اینکه، ملتی که در مدت زمانی، از اوّلیات [[تمدن بشری]] [[محروم]] بوده، بنایی را پی‌ریزی کرده که بزرگ‌ترین [[تمدن‌های بشری]] را به وجود آورده و آن، [[نهضت اسلامی]] است. [[تمدن]] یونان و رُم قدیم، که اروپای امروز در اواخر [[قرن]] بیستم هنوز به آن می‌نازد و در تاریخ و تفسیرهای [[علمی]] خود آن را به رخ همه می‌کشد، هر قدمش مترتّب بر قدم‌های قبلی بوده است. امکان ندارد که یک تمدن [[عظیم]]، دفعتاً از [[دل]] یک کویر بجوشد، اما در مورد [[اسلام]]، چنین شد. عده‌ای که حتی سواد خواندن نداشتند؛ چه رسد به اینکه سواد داشته باشند که بتوانند کتاب‌های گوناگون را بخوانند و به پیدا کردن نظر علمی منتهی شود و بعد این نظر علمی در مسابقه بین نظرات علمیِ [[بشر]] رتبه بالاتر را پیدا کند؛ [[تمدنی]] عظیم را پی‌ریزی کردند! | [[مقام معظم رهبری]] برای بیان تمدن اسلامی و رویاروی آن با [[تمدن]] غرب، اول از [[تاریخ]] تمدن اسلامی شروع می‌کنند و بیان می‌دارند پدیده‌ای در تاریخ اتفاق افتاده است که اگر ما بخواهیم آن را بر اساس معادلات معمولیِ [[تاریخی]] حل کنیم، حل آن محال است و آن اینکه، ملتی که در مدت زمانی، از اوّلیات [[تمدن بشری]] [[محروم]] بوده، بنایی را پی‌ریزی کرده که بزرگ‌ترین [[تمدن‌های بشری]] را به وجود آورده و آن، [[نهضت اسلامی]] است. [[تمدن]] یونان و رُم قدیم، که اروپای امروز در اواخر [[قرن]] بیستم هنوز به آن می‌نازد و در تاریخ و تفسیرهای [[علمی]] خود آن را به رخ همه می‌کشد، هر قدمش مترتّب بر قدم‌های قبلی بوده است. امکان ندارد که یک تمدن [[عظیم]]، دفعتاً از [[دل]] یک کویر بجوشد، اما در مورد [[اسلام]]، چنین شد. عده‌ای که حتی سواد خواندن نداشتند؛ چه رسد به اینکه سواد داشته باشند که بتوانند کتاب‌های گوناگون را بخوانند و به پیدا کردن نظر علمی منتهی شود و بعد این نظر علمی در مسابقه بین نظرات علمیِ [[بشر]] رتبه بالاتر را پیدا کند؛ [[تمدنی]] عظیم را پی‌ریزی کردند! | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
اگر [[انسان]] راهِ خدا را پیدا کرد و یاد گرفت که چگونه کار را برای خدا انجام دهد، آن وقت می‌بینیم که این عشق به کار، چقدر کار را آسان خواهد کرد. [[تمدن اسلامی]] این‌گونه به وجود آمد<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اعضای گروه دانش صدای جمهوری اسلامی ایران، ۱۵/۱۱/۱۳۷۰.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۱۹.</ref> | اگر [[انسان]] راهِ خدا را پیدا کرد و یاد گرفت که چگونه کار را برای خدا انجام دهد، آن وقت می‌بینیم که این عشق به کار، چقدر کار را آسان خواهد کرد. [[تمدن اسلامی]] این‌گونه به وجود آمد<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اعضای گروه دانش صدای جمهوری اسلامی ایران، ۱۵/۱۱/۱۳۷۰.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۱۹.</ref> | ||
=== تمدن اسلامی و اهمیت [[علم]] === | ==== تمدن اسلامی و اهمیت [[علم]] ==== | ||
در اسلام، ضدیت [[دین]] با علم و ضدیت دین با [[عقل]]، اصلاً معنا ندارد. در اسلام یکی از منابع [[حجّت]] برای یافتن اصول و [[فروع دینی]]، عقل است؛ اصول [[اعتقادات]] را باید با عقل به دست آورد؛ در [[احکام]] فرعی نیز، عقل یکی از حجت‌هاست با مراجعه به [[کتب حدیثی]] - مثل [[کتاب الکافی]] که هزار سال پیش نوشته شده - خواهیم دید اولین فصل آن، «[[کتاب العقل والجهل]]» است که فصلی در باب عقل و [[ارزش]] و اهمیت آن و اهمیت [[دانایی]] و [[خردمندی]] است. اسلام همچنین نسبت به علم مهمترین حرکت و مهمترین تحریک و تحریص را داشته است. تمدن اسلامی به [[برکت]] حرکت [[علمی]] که از [[روز]] اول در اسلام شروع شد به وجود آمد. هنوز دو [[قرن]] به طور کامل از [[طلوع اسلام]] نگذشته بود که حرکت علمی جهش‌وار [[اسلامی]] در آن محیط به وجود آمد؛ اگر آن حرکت علمی، با امروز مقایسه شود و قطب‌های علمی امروز [[دنیا]] را در نظر بگیریم، اصلاً قابل [[تصور]] نیست. این نبود مگر اینکه [[اسلام]] به [[علم]]، فراگیری آن و [[تعلیم]] دادن علم و [[زندگی]] عالمانه تحریص داشت. در [[حدیثی]] آمده است: {{متن حدیث|النَّاسُ ثَلَاثَةٌ عَالِمٌ رَبَّانِيٌّ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَى سَبِيلِ نَجَاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ}}؛ اصولاً ما سه دسته [[انسان]] داریم انسان‌هایی دانشمندند؛ انسان‌هایی در طریق دانستن هستند؛ بقیه همج رعاع هستند. همج رعاع یعنی انسان‌های [[سرگردان]] بی‌ارزش و بی‌وزن. ملاحظه می‌شود اسلام در درجه اول [[ارزش]] را روی علم می‌برد؛ چه داشتن علم و [[آموختن]] آن به دیگران و چه [[فراگیری علم]]. محیط [[اسلامی]]، چنین محیطی است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با جوانان نخبه و دانشجویان، ۵/۷/۱۳۸۳.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۴.</ref> | در اسلام، ضدیت [[دین]] با علم و ضدیت دین با [[عقل]]، اصلاً معنا ندارد. در اسلام یکی از منابع [[حجّت]] برای یافتن اصول و [[فروع دینی]]، عقل است؛ اصول [[اعتقادات]] را باید با عقل به دست آورد؛ در [[احکام]] فرعی نیز، عقل یکی از حجت‌هاست با مراجعه به [[کتب حدیثی]] - مثل [[کتاب الکافی]] که هزار سال پیش نوشته شده - خواهیم دید اولین فصل آن، «[[کتاب العقل والجهل]]» است که فصلی در باب عقل و [[ارزش]] و اهمیت آن و اهمیت [[دانایی]] و [[خردمندی]] است. اسلام همچنین نسبت به علم مهمترین حرکت و مهمترین تحریک و تحریص را داشته است. تمدن اسلامی به [[برکت]] حرکت [[علمی]] که از [[روز]] اول در اسلام شروع شد به وجود آمد. هنوز دو [[قرن]] به طور کامل از [[طلوع اسلام]] نگذشته بود که حرکت علمی جهش‌وار [[اسلامی]] در آن محیط به وجود آمد؛ اگر آن حرکت علمی، با امروز مقایسه شود و قطب‌های علمی امروز [[دنیا]] را در نظر بگیریم، اصلاً قابل [[تصور]] نیست. این نبود مگر اینکه [[اسلام]] به [[علم]]، فراگیری آن و [[تعلیم]] دادن علم و [[زندگی]] عالمانه تحریص داشت. در [[حدیثی]] آمده است: {{متن حدیث|النَّاسُ ثَلَاثَةٌ عَالِمٌ رَبَّانِيٌّ وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَى سَبِيلِ نَجَاةٍ وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ}}؛ اصولاً ما سه دسته [[انسان]] داریم انسان‌هایی دانشمندند؛ انسان‌هایی در طریق دانستن هستند؛ بقیه همج رعاع هستند. همج رعاع یعنی انسان‌های [[سرگردان]] بی‌ارزش و بی‌وزن. ملاحظه می‌شود اسلام در درجه اول [[ارزش]] را روی علم می‌برد؛ چه داشتن علم و [[آموختن]] آن به دیگران و چه [[فراگیری علم]]. محیط [[اسلامی]]، چنین محیطی است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با جوانان نخبه و دانشجویان، ۵/۷/۱۳۸۳.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۴.</ref> | ||
=== [[تمدن]] [[اقتصادی]] اسلام === | ==== [[تمدن]] [[اقتصادی]] اسلام ==== | ||
بدون [[شک]] [[پیشرفت]] و اعتلای [[امور اقتصادی]] جزو [[هدف‌های اسلامی]] است؛ از این رو ملاحظه می‌کنیم که در [[تمدن اسلامی]]، اسلام در یکی از فقیرترین و عقب‌مانده‌ترین نقاط [[دنیا]] ظهور کرد؛ اما هنوز پنجاه سال از [[عمر]] آن نگذشته بود که بیش از پنجاه درصد از دنیای [[متمدن]] آن [[روز]] در زیر [[پرچم]] اسلام قرار گرفت و هنوز بیش از دو [[قرن]] از عمر این تمدن نگذشته بود که دنیای بزرگ اسلامی در آن روز، قله [[تمدن بشری]] از لحاظ علم و انواع [[دانش]] و پیشرفت‌های [[مدنی]] و اقتصادی شد؛ اسلام به ما نمی‌گوید که ما [[معنویت]] را ملاحظه کنیم، اما از متن زندگی [[جامعه انسانی]] [[غافل]] بمانیم. ما باید برای [[استقلال]] [[امت اسلامی]] و برای [[عزّت]] آن اهم [[تدابیر]] لازم را به کار ببریم که یکی از مهمترین آنها، مسأله [[اقتصاد]] است. بنابراین تلاش برای [[رشد]]، [[توسعه]] و اعتلای جنبه اقتصادی دنیای اسلام، از کارهایی است که بلاشک جزو هدف‌های اسلامی است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقتصاددانان شرکت کننده در اجلاس بانک توسعه اسلامی، ۲۵/۶/۱۳۸۳.</ref>. در [[عهد]] [[رسول الله]]{{صل}}، کسانی در [[خانه]] نشستند و گفتند: «[[خدای متعال]] [[وعده]] کرده است که {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ}}<ref>«و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.</ref> آیا این [[آیه]] به این معنی است که ما [[توکل]] می‌کنیم و در [[خانه]] می‌نشینیم!؟ وقتی [[پیغمبر]] خبردار شد، به آنها فرمود: «[[خدا]] یک دعای شما را هم [[مستجاب]] نخواهد کرد!» این حرف [[رسول گرامی اسلام]] برای این است که [[جامعه]] از لحاظ مادی [[رشد]] کند، به [[سازندگی]] بپردازد و [[توسعه]] یابد. تفاوت محیط [[زندگی]] اول [[اسلام]] که [[مردم]] در «صفّه» زندگی می‌کردند، با پنجاه سال بعدش، که در همان [[کشور اسلامی]] انواع و اقسام نعمت‌های مادی همه جا را پر کرد، به خاطر این بعد بود<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با روحانیون و مبلغان در آستانه «ماه محرم»، ۲۶/۲/۱۳۷۵.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۴.</ref> | بدون [[شک]] [[پیشرفت]] و اعتلای [[امور اقتصادی]] جزو [[هدف‌های اسلامی]] است؛ از این رو ملاحظه می‌کنیم که در [[تمدن اسلامی]]، اسلام در یکی از فقیرترین و عقب‌مانده‌ترین نقاط [[دنیا]] ظهور کرد؛ اما هنوز پنجاه سال از [[عمر]] آن نگذشته بود که بیش از پنجاه درصد از دنیای [[متمدن]] آن [[روز]] در زیر [[پرچم]] اسلام قرار گرفت و هنوز بیش از دو [[قرن]] از عمر این تمدن نگذشته بود که دنیای بزرگ اسلامی در آن روز، قله [[تمدن بشری]] از لحاظ علم و انواع [[دانش]] و پیشرفت‌های [[مدنی]] و اقتصادی شد؛ اسلام به ما نمی‌گوید که ما [[معنویت]] را ملاحظه کنیم، اما از متن زندگی [[جامعه انسانی]] [[غافل]] بمانیم. ما باید برای [[استقلال]] [[امت اسلامی]] و برای [[عزّت]] آن اهم [[تدابیر]] لازم را به کار ببریم که یکی از مهمترین آنها، مسأله [[اقتصاد]] است. بنابراین تلاش برای [[رشد]]، [[توسعه]] و اعتلای جنبه اقتصادی دنیای اسلام، از کارهایی است که بلاشک جزو هدف‌های اسلامی است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقتصاددانان شرکت کننده در اجلاس بانک توسعه اسلامی، ۲۵/۶/۱۳۸۳.</ref>. در [[عهد]] [[رسول الله]]{{صل}}، کسانی در [[خانه]] نشستند و گفتند: «[[خدای متعال]] [[وعده]] کرده است که {{متن قرآن|وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ}}<ref>«و هر که بر خدا توکل کند همو وی را بسنده است» سوره طلاق، آیه ۳.</ref> آیا این [[آیه]] به این معنی است که ما [[توکل]] می‌کنیم و در [[خانه]] می‌نشینیم!؟ وقتی [[پیغمبر]] خبردار شد، به آنها فرمود: «[[خدا]] یک دعای شما را هم [[مستجاب]] نخواهد کرد!» این حرف [[رسول گرامی اسلام]] برای این است که [[جامعه]] از لحاظ مادی [[رشد]] کند، به [[سازندگی]] بپردازد و [[توسعه]] یابد. تفاوت محیط [[زندگی]] اول [[اسلام]] که [[مردم]] در «صفّه» زندگی می‌کردند، با پنجاه سال بعدش، که در همان [[کشور اسلامی]] انواع و اقسام نعمت‌های مادی همه جا را پر کرد، به خاطر این بعد بود<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با روحانیون و مبلغان در آستانه «ماه محرم»، ۲۶/۲/۱۳۷۵.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۴.</ref> | ||
=== [[تمدن]] غربی === | ==== [[تمدن]] غربی ==== | ||
تمدن غربی یعنی توسعه‌طلبی، بدین معنی که می‌خواهند در همه جای [[دنیا]] دستی داشته باشند و حضوری پیدا کنند و [[استثمار]] نمایند. [[منافع]] [[ملت‌ها]] هرچه باشد برای آنها مهم نیست! منافع آنها نباید به خطر بیفتد؛ ولو با از بین رفتن منافع ملت‌های دیگر<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم آباده، شال و تاکستان، ۲۲/۶/۱۳۶۸.</ref>! | تمدن غربی یعنی توسعه‌طلبی، بدین معنی که می‌خواهند در همه جای [[دنیا]] دستی داشته باشند و حضوری پیدا کنند و [[استثمار]] نمایند. [[منافع]] [[ملت‌ها]] هرچه باشد برای آنها مهم نیست! منافع آنها نباید به خطر بیفتد؛ ولو با از بین رفتن منافع ملت‌های دیگر<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم آباده، شال و تاکستان، ۲۲/۶/۱۳۶۸.</ref>! | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
امروزه، همه تلاش دولت‌های غربی و فعالان تمدن غربی، متوجه این نقطه است که فرهنگ، دانسته‌ها، بافته‌ها و یافته‌های خودشان را بر ملت‌ها و بر ذهن‌ها [[تحمیل]] کنند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مردم مریوان، ۲۶/۲/۱۳۸۸.</ref>. حرف غرب این است که می‌گوید بگذارید ما بر [[کشور]] شما مسلّط شویم و منافع خودمان را تأمین کنیم؛ شما هرچه شدید، شدید. اگر در [[علم]] عقب افتادید بیفتید؛ اگر به [[خاک]] سیاه نشستید، بنشینید؛ اگر [[تحقیر]] شدید بشوید و اگر [[ناموس]] و [[شرف]] و حیثیت ملی و گذشته و [[تاریخ]] شما پایمال شد بشود. اینها مهم نیست مهم این است که مراکز [[قدرت]] یعنی [[آمریکا]] و [[صهیونیست‌ها]] به منافعشان برسند! حرف آنها به عنوان دزدان سر گردنه و وحشی‌هایی در [[لباس]] [[متمدن]] این است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مردم آذربایجان شرقی، ۲۸/۱۱/۱۳۸۱.</ref>. [[رئیس جمهور]] آمریکا می‌گوید ما از انسان‌های متمدن[[دفاع]] می‌کنیم! ولی چگونه [[دفاع]] می‌کنند؟ اینها [[تمدن]] را چه چیز معنا می‌کنند؟ اسم [[حمله]] به [[عراق]] برای نفت و این همه فاجعه‌آفرینی را دفاع از تمدن می‌گذارند! یعنی خود را دنیای متمدن می‌نامند و غیر آنها – هر که هست – غیر متمدن است! سعی می‌کنند تصویر‌سازی‌شان از [[کشورهای اسلامی]] و از جمله [[کشور ایران]] این‌چنین باشد که کشورهای اسلامی را غیر متمدن معرفی کنند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، ۲۲/۲/۱۳۸۲.</ref>. قدرت‌های نظامی و [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] [[دنیا]]، امروز با ملت‌های به قول خودشان «در حال [[توسعه]]» هرچه از دستشان بر آید نسبت به آنها انجام می‌دهند. اگر ملتی در داخل [[کشور]] خودش منابع طبیعی دارد، دولت‌های قلدر [[دنیا]] می‌خواهند از منابع طبیعی او بیشتر از خود آن [[ملت]] استفاده کنند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در صحن «آستان قدس رضوی»، ۱/۱/۱۳۷۳.</ref>. اینها وحشی‌های کراوات‌بسته ادکلن‌زده‌ای هستند که اسمشان را متمدن گذاشته‌اند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با جوانان و فرهنگیان در مصلای رشت، ۱۲/۲/۱۳۸۰.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۵.</ref> | امروزه، همه تلاش دولت‌های غربی و فعالان تمدن غربی، متوجه این نقطه است که فرهنگ، دانسته‌ها، بافته‌ها و یافته‌های خودشان را بر ملت‌ها و بر ذهن‌ها [[تحمیل]] کنند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مردم مریوان، ۲۶/۲/۱۳۸۸.</ref>. حرف غرب این است که می‌گوید بگذارید ما بر [[کشور]] شما مسلّط شویم و منافع خودمان را تأمین کنیم؛ شما هرچه شدید، شدید. اگر در [[علم]] عقب افتادید بیفتید؛ اگر به [[خاک]] سیاه نشستید، بنشینید؛ اگر [[تحقیر]] شدید بشوید و اگر [[ناموس]] و [[شرف]] و حیثیت ملی و گذشته و [[تاریخ]] شما پایمال شد بشود. اینها مهم نیست مهم این است که مراکز [[قدرت]] یعنی [[آمریکا]] و [[صهیونیست‌ها]] به منافعشان برسند! حرف آنها به عنوان دزدان سر گردنه و وحشی‌هایی در [[لباس]] [[متمدن]] این است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مردم آذربایجان شرقی، ۲۸/۱۱/۱۳۸۱.</ref>. [[رئیس جمهور]] آمریکا می‌گوید ما از انسان‌های متمدن[[دفاع]] می‌کنیم! ولی چگونه [[دفاع]] می‌کنند؟ اینها [[تمدن]] را چه چیز معنا می‌کنند؟ اسم [[حمله]] به [[عراق]] برای نفت و این همه فاجعه‌آفرینی را دفاع از تمدن می‌گذارند! یعنی خود را دنیای متمدن می‌نامند و غیر آنها – هر که هست – غیر متمدن است! سعی می‌کنند تصویر‌سازی‌شان از [[کشورهای اسلامی]] و از جمله [[کشور ایران]] این‌چنین باشد که کشورهای اسلامی را غیر متمدن معرفی کنند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی، ۲۲/۲/۱۳۸۲.</ref>. قدرت‌های نظامی و [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] [[دنیا]]، امروز با ملت‌های به قول خودشان «در حال [[توسعه]]» هرچه از دستشان بر آید نسبت به آنها انجام می‌دهند. اگر ملتی در داخل [[کشور]] خودش منابع طبیعی دارد، دولت‌های قلدر [[دنیا]] می‌خواهند از منابع طبیعی او بیشتر از خود آن [[ملت]] استفاده کنند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در صحن «آستان قدس رضوی»، ۱/۱/۱۳۷۳.</ref>. اینها وحشی‌های کراوات‌بسته ادکلن‌زده‌ای هستند که اسمشان را متمدن گذاشته‌اند<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با جوانان و فرهنگیان در مصلای رشت، ۱۲/۲/۱۳۸۰.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۵.</ref> | ||
=== جمع‌بندی === | ==== جمع‌بندی ==== | ||
پس وقتی در [[مقام]] مقایسه قرار می‌گیریم، متوجه می‌شویم این [[اسلام]] و [[آموزه‌های اسلامی]] است که باعث [[رشد]] و نمو همه‌جانبه [[بشر]] می‌گردد و در صورت دور بودن از این آموزه‌ها [[انسان]] به [[حیوانی]] می‌ماند که به جز [[غرائز]] چیزی ندارد و هرچه به دست می‌آورد به دنبال اهداف مادی خودش [[خرج]] کرده و از هیچ جنایتی فروگذار نخواهد بود و این باعث [[تزاحم]] و تعاند با [[انسان‌ها]] و ملت‌های دیگر می‌شود و نتیجه آن می‌شود که همه در [[جوامع]] [[غربی]] [[شاهد]] آن هستیم<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۵.</ref>. | پس وقتی در [[مقام]] مقایسه قرار می‌گیریم، متوجه می‌شویم این [[اسلام]] و [[آموزه‌های اسلامی]] است که باعث [[رشد]] و نمو همه‌جانبه [[بشر]] می‌گردد و در صورت دور بودن از این آموزه‌ها [[انسان]] به [[حیوانی]] می‌ماند که به جز [[غرائز]] چیزی ندارد و هرچه به دست می‌آورد به دنبال اهداف مادی خودش [[خرج]] کرده و از هیچ جنایتی فروگذار نخواهد بود و این باعث [[تزاحم]] و تعاند با [[انسان‌ها]] و ملت‌های دیگر می‌شود و نتیجه آن می‌شود که همه در [[جوامع]] [[غربی]] [[شاهد]] آن هستیم<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه]] و [[مهدی شاهرخ اصفهانی|شاهرخ اصفهانی]]، [[تمدن اسلامی ۲ - خسروپناه و اصفهانی (مقاله)|مقاله «تمدن اسلامی»]]، [[منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲ (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۲]] ص ۱۳۲۵.</ref>. | ||
== تمدن استعماری و تمدن استکباری == | === تمدن استعماری و تمدن استکباری === | ||
[[استعمار]] و [[استکبار]] هر دو در یک راستای از معنی به کار می‌روند و به این معنی هستند که یک عده زورگو و قلدر به [[استقلال]] و [[آزادی]] یک [[کشور]] لطمه بزنند، [[هویت]] آن کشور و [[مردم]] آن کشور را [[تغییر]] بدهند، [[منافع]] و منابع ملی آن کشور را به نفع خود به [[غارت]] ببرد و سعی کنند [[حق]] دخالت مردم و سردمداران [[حکومتی]] آن کشور را از آنها سلب نمایند، در واقع استقلال آن کشور را به خطر انداخته و آزادی را از آنها سلب کند و در یک کلمه دوران استعمار یعنی دست‌اندازی کشورهای غربی به کشورهای آسیایی و آفریقایی<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با گروه کثیری از دانشجویان و دانش آموزان به مناسبت سیزدهم آبان ماه (روز ملی مبارزه با استکبار)، ۱۵/۸/۱۳۷۰.</ref>؛ استقلال یعنی یک [[ملت]] بتواند بر [[سرنوشت]] خود مسلط باشد؛ [[بیگانگان]] دست دراز نکنند و سرنوشت او را خائنانه و مغرضانه رقم نزنند. اگر از ملتی استقلال او گرفته شد؛ یعنی اگر بیگانگان بر سرنوشت او مسلط شدند، دو چیز را از دست می‌دهد: اول، [[عزّت]] نفس، افتخارات و [[احساس]] هویت خود و دوم منافع خود را از دست داده است. [[دشمنی]] که بر سرنوشت یک ملت مسلط شود، [[دلسوز]] آن ملت نیست و منافع آن ملت برای او اهمیت ندارد. این معنی استعمار است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در اجتماع بزرگ مردم قم، ۱۴/۷/۱۳۷۹.</ref>. | [[استعمار]] و [[استکبار]] هر دو در یک راستای از معنی به کار می‌روند و به این معنی هستند که یک عده زورگو و قلدر به [[استقلال]] و [[آزادی]] یک [[کشور]] لطمه بزنند، [[هویت]] آن کشور و [[مردم]] آن کشور را [[تغییر]] بدهند، [[منافع]] و منابع ملی آن کشور را به نفع خود به [[غارت]] ببرد و سعی کنند [[حق]] دخالت مردم و سردمداران [[حکومتی]] آن کشور را از آنها سلب نمایند، در واقع استقلال آن کشور را به خطر انداخته و آزادی را از آنها سلب کند و در یک کلمه دوران استعمار یعنی دست‌اندازی کشورهای غربی به کشورهای آسیایی و آفریقایی<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با گروه کثیری از دانشجویان و دانش آموزان به مناسبت سیزدهم آبان ماه (روز ملی مبارزه با استکبار)، ۱۵/۸/۱۳۷۰.</ref>؛ استقلال یعنی یک [[ملت]] بتواند بر [[سرنوشت]] خود مسلط باشد؛ [[بیگانگان]] دست دراز نکنند و سرنوشت او را خائنانه و مغرضانه رقم نزنند. اگر از ملتی استقلال او گرفته شد؛ یعنی اگر بیگانگان بر سرنوشت او مسلط شدند، دو چیز را از دست می‌دهد: اول، [[عزّت]] نفس، افتخارات و [[احساس]] هویت خود و دوم منافع خود را از دست داده است. [[دشمنی]] که بر سرنوشت یک ملت مسلط شود، [[دلسوز]] آن ملت نیست و منافع آن ملت برای او اهمیت ندارد. این معنی استعمار است<ref>حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در اجتماع بزرگ مردم قم، ۱۴/۷/۱۳۷۹.</ref>. | ||