ثعلبة بن میمون: تفاوت میان نسخه‌ها

ثعلبة بن میمون از [[فقهاء]]، [[محدثان]]، [[راویان]] بنام و مورد [[اعتماد]] امامی [[کوفی]] دوران [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}} بوده است و [[احادیث]] فراوانی در [[جوامع حدیثی]] از وی با عنوان ثعلبة بن میمون<ref>الکافی، ج۱، ص۶۰، ح۶.</ref>، «ثعلبة»<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۷، ص۲۱۵.</ref>، [[ابی اسحاق ثعلبة بن میمون]]<ref>المحاسن، ج۱، ص۱۵۶، ح۸۸: {{متن حدیث|... ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَيْمُونٍ...}}.</ref>، [[ابی اسحاق ثعلبه]]<ref>بصائر الدرجات، ج۱، ص۱۰، ح۴: {{متن حدیث|... عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ ثَعْلَبَةَ...}}. </ref> و [[ثعلبة بن میمون أبی اسحاق]]<ref>الغیبه (نعمانی)، ص۲۹۹ - ۳۰۰، ح۱: {{متن حدیث|حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ فَضَّالٍ قَالَ: حَدَّثَنَا ثَعْلَبَةُ بْنُ مَيْمُونٍ أَبُو إِسْحَاقَ...}}.</ref> [[روایت]] شده است. وی دارای یک اثر [[علمی]] نیز بوده که گروهی آن را روایت کرده‌اند. [[رجالیان]] قدماء در [[کتب رجالی]] از وی یاد کرده و به معرفی وی پرداختند و وی را به [[جامعیت]] علمی، [[زهد]] و [[پارسایی]]، حسن عمل و [[کثرت عبادت]] وصف و با عنوان «أبو اسحاق فقیه» و «أبو اسحاق نحوی» یاد کرده‌اند<ref>رجال الکشی (إختیار معرفة الرجال)، ص۳۷۵، ش۷۰۵؛ رجال النجاشی، ص۱۱۷، ش۳۰۲. </ref>.

[[تاریخ]] ولادت و [[وفات]] ثعلبة بن میمون پیدا نیست؛ ولی [[برقی]] در [[کتاب الرجال]] در سه جا از [[راوی]] یاد کرده است؛ یکی در [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} با عنوان [[أبو إسحاق النحوی]] و بار دوم در ردیف [[اصحاب امام کاظم]]{{ع}} که از اصحاب امام صادق‌{{ع}} نیز شمرده شده‌اند، با عنوان [[أبو إسحاق ثعلبة بن میمون کوفی]] و بار سوم در ردیف کسانی که تنها از اصحاب امام کاظم{{ع}} شمرده شده‌اند، با عنوان ثعلبة بن میمون<ref>رجال البرقی، ص۴۳، ص۴۸ و ۴۹.</ref>.

به نوشته نجاشی، [[هارون الرشید]] در بازگشت از [[سفر حج]] به [[کوفه]] رفت و در مکانی که به [[مسجد]] [[سماک]] معروف بود، رسید و در مسیر خویش، ثعلبة بن میمون را [[مشاهده]] کرد که در یکی از غرفه‌های مسجد، در [[نماز وتر]] خود در حال [[دعا خواندن]] است؛ [[هارون الرشید]] تحت تأثیر دعای [[ثعلبه]] قرار گرفت که چگونه با [[فصاحت]] و عبارت [[نیکو]] در حال [[نیایش]] است، از این رو [[مشتاق]] شنیدن دعای وی شد و توقف کرد و هر آن کس نیز که با او بود، ایستاد و به دعای وی گوش داد و سپس به فضل [[بن ربیع]] که همراهش بود، گفت که آیا آنچه را من می‌شنوم شما هم می‌شنوید و سپس گفت که او از [[نیکان]] ما در [[شهر کوفه]] است<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۸، ش۳۰۲: {{عربی|حدثنا علی بن الحسن بن فضال، عن علی بن أسباط قال: لما أن حج هارون الرشید مر بالکوفة، فصار إلی الموضع الذی یعرف بمسجد سماک و کان ثعلبة ینزل فی غرفة علی الطریق، فسمعه هارون، و هو فی الوتر، و هو یدعو - و کان فصیحاً حسن العبارة - فوقف یسمع دعاءه، و وقف من قدامه و من خلفه و أقبل یتسمع، ثم قال للفضل بن الربیع ما تسمع ما أسمع؟ ثم قال: إن خیارنا بالکوفة}}. </ref>.

بر این اساس می‌‌توان استظهار کرد که ثعلبة بن میمون دوران [[امام رضا]]{{ع}}‌ را نیز [[ادراک]] کرده است.

اما روایتش از [[امام کاظم]]{{ع}} که [[نجاشی]] به آن تصریح کرده<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۸، ش: ۳۰۲: {{متن حدیث|رُوِيَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ وَ أَبِي الْحَسَنِ{{عم}}}}.</ref>، در هیچ موردی یافت نشده است، بلکه بیشترین [[روایات]] ثعلبة بن میمون از امام صادق{{ع}} است که در بیشتر موارد، باواسطه است<ref>ر.ک: المحاسن، ج۱، ص۲۷۶، ح۳۸۹؛ ج۲، ص۵۳۸، ح۸۱۸؛ الکافی، ج۲، ص۱۶۴، ح۹؛ و....</ref> و در بعضی موارد، بی‌واسطه<ref>ر.ک: فضائل أمیرالمؤمنین{{ع}}، ص۱۱۴، ح۱۰۹؛ الأمالی (طوسی)، ص۴۴۳، ح۹۹۲؛ معانی الأخبار، ص۱۸۳، ح۱؛ و....</ref>.

به چند دلیل، ثعلبة بن میمون از [[فقهاء]] و [[محدثان]] بنام امامی است:

[[کشی]]، [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]] به [[وثاقت]] ثعلبة بن میمون تصریح نکردند، که سبب گردید بعضی در وثاقت وی [[تأمل]] و درنگ کنند.

[[علامه مامقانی]] نیز [[تأمل]] در [[وثاقت]] ثعلبة بن میمون را [[تعجب]] برانگیز دانسته و از عبارت [[ابو علی حائری]] [[شگفتی]] اظهار کرده<ref>تنقیح المقال، ج۱۳، ص۳۹۱ و ۳۹۲، ش۳۴۸۹: {{عربی|فما في الذخيرة من أن: في الحكم بثقته تأملاً. في غاية العجب و الغرابة... و العجب كل العجب مما صدر في المقام من الحائري من تجمحه بعد ذلك}}.</ref> و در نهایت، به وثاقت وی [[حکم]] می‌دهد و می‌نویسد: {{عربی|و التوثيق و إن كان من محمد بن عيسي إلا أن توثيقه كتوثيق غيره حجة، مع أن نقل الكشي، و ابن طاوس إياه في مثل هذا المقام و تقريره، توثيق منهما أيضاً، مع أن ما في كلام النجاشي يفيد التوثيق و زيادة}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۳، ص۳۹۰، ش۳۴۸۹.</ref>.

برای [[اثبات وثاقت]] ثعلبة بن میمون می‌‌توان به ادله‌ای [[استدلال]] کرد:

۲. ذکر [[صفات]] [[دوازده‌گانه]] [[راوی]] در عبارت [[نجاشی]]: نجاشی در [[ترجمه]] ثعلبة بن میمون با اوصاف دوازده‌گانه وی را [[ستوده]] است: {{عربی|الوجاهة (كان وجها في أصحابنا)؛ القرائة (قارئاً)؛ الفقاهة (فقيهاً)؛ النحوية (نحوياً)؛ اللغوية (لغوياً)، الرواية (راوية<ref>أي كثير الرواية.</ref>)؛ حسن العلم (كان حسن العلم)؛ كثرة العبادة؛ كثرة الزهد (كثير العبادة و الزهد)؛ مصاحبة الأئمة المطهرين من آل محمد{{عم}} (روي عن أبي عبدالله و أبي [[الحسن]]{{عم}})؛ التصنيف (له كتاب)؛ المفخرة للإسلام (خيارنا بالكوفة)}} <ref>رجال النجاشی، ص۱۱۷ - ۱۱۸ ش۳۰۲؛ تهذیب المقال، ج۴، ص۳۲۱ - ۳۳۷.</ref>.