هدایت در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

مبحث هدایت و ضلالت بر این [[حقیقت]] [[استوار]] است که این دو موضوع از یکدیگر جدایند. هرگاه کسی بر این [[باور]] باشد که هدایت و ضلالت به گونه‌ای به هم آمیخته‌اند که راهی برای تفکیک آنها از یکدیگر نیست، مبحث هدایت و ضلالت، جز [[ارزش]] مفهومی ثمره‌ای دیگر نخواهد داشت و فایده [[تربیتی]] و [[عقیدتی]] بر آن بار نمی‌شود؛ چراکه بنابر فرضیه مزبور، نه هدایت [[ناب]] دست یافتنی است و نه هرگز می‌توان از ضلالت [[رهایی]] یافت. پس نمی‌توان از کسی خواست که [[راه هدایت]] را برگزیند و از راه ضلالت دوری گزیند. این حقیقت که [[امام علی]]{{ع}} هدایت و ضلالت را نه تنها در ماهیت و مفهوم، بلکه در حوزه حقیقت و [[واقعیت]]، مقابل یکدیگر می‌نشاند و از هدایت جویان می‌خواهد که راه هدایت را برگزینند و از [[گمراهی]] برحذر باشند، دلیلی روشن است بر نادرستی فرضیه جدایی‌ناپذیری [[حق و باطل]] و هدایت و ضلالت. امام علی{{ع}} [[راه راست]] و میانه را یگانه راه حقیقت و هدایت می‌داند و به راست و چپ رفتن را مایه ضلالت و گمراهی می‌شمارد: {{متن حدیث|الْيَمِينُ وَ الشِّمَالُ مَضَلَّةٌ وَ الطَّرِيقُ الْوُسْطَى هِيَ الْجَادَّةُ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶.</ref>؛ «[[گرایش]] به راست و چپ، گمراهی است و راه راست، همان [[میانه‌روی]] است».

از دیدگاه امام علی{{ع}} حق و باطل در دو [[قطب]] مخالف جای دارند و هر یک را [[پیروان]] و هوادارانی است: {{متن حدیث|حَقٌّ وَ بَاطِلٌ‌، وَ لِكُلٍّ أَهْلٌ‌}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶.</ref>؛ «حقی است و باطلی، و هر یک را اهلی است». در طول [[تاریخ]] در اثر [[تدلیس]] [[شیطانی]] گاه حق و باطل به یکدیگر آمیخته‌اند و راه هدایت و ضلالت بر [[مردم]] [[نهان]] شده است: {{متن حدیث|يُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَيُمْزَجَانِ فَهُنَالِكَ يَسْتَوْلِي الشَّيْطَانُ عَلَى أَوْلِيَائِهِ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۵۰.</ref>؛ «پاره‌ای از [[حق]] و پاره‌ای از [[باطل]] را بر میگیرند و به هم می‌آمیزند و بدین‌سان [[شیطان]] بر [[دوستان]] خود چیره می‌گردد». ولی چنین نیست که [[آدمی]] نتواند [[حق و باطل]] را از یکدیگر بازشناسد، بلکه [[خداوند]] ابزار و معیار [[معرفت]] را به [[انسان]] عطا کرده است. در نخستین [[خطبه]] [[نهج البلاغه]]، آنجا که درباره [[آفرینش انسان]] و ویژگی‌های او سخن رفته است، [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ مَعْرِفَةٍ يَفْرُقُ بِهَا بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ‌}}؛ «خداوند به انسان، [[معرفتی]] داده است که به واسطه آن [[حق]] را از [[باطل]] جدا می‌سازد».