پرش به محتوا

جزع: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۷۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۳
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
خط ۴۴: خط ۴۴:
#'''[[بیمار]] یا [[هلاکت]]''': اصولا بی‌تابی و جزع انسان را گرفتار هلاکت می‌‌کند و دست کم چنین فردی بیمار شده و [[تعادل]] روانی حتی [[سلامت بدنی]] مانند چشم خویش را از دست می‌‌دهد؛ چنان که اطرافیان [[یعقوب]]{{ع}} ایشان را متهم به جزع و بی‌صبری کرده و برای [[اصلاح]] [[رفتار]] ایشان یادآور این دو اثر بی‌صبری و جزع و فزع می‌‌کنند و می‌‌گونید: {{متن قرآن|قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّى تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ}}<ref>«گفتند: سوگند به خداوند، پیاپی یوسف را یاد می‌کنی تا نزار شوی یا از نابودشوندگان گردی؛» سوره یوسف، آیه ۸۵.</ref> [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} نیز می‌‌فرماید: {{متن حدیث|مَنْ لَمْ يُنْجِهِ الصَّبْرُ، أَهْلَكَهُ الْجَزَعُ}}، کسی که صبر او را [[نجات]] ندهد، بی‌تابی او را هلاک خواهد کرد».<ref>بحار الانوار،ج ۶۸،ص‌۹۶</ref> البته این‌هلاکت می‌تواند اشاره به [[هلاکت]] [[دنیا]] و [[آخرت]] باشد.
#'''[[بیمار]] یا [[هلاکت]]''': اصولا بی‌تابی و جزع انسان را گرفتار هلاکت می‌‌کند و دست کم چنین فردی بیمار شده و [[تعادل]] روانی حتی [[سلامت بدنی]] مانند چشم خویش را از دست می‌‌دهد؛ چنان که اطرافیان [[یعقوب]]{{ع}} ایشان را متهم به جزع و بی‌صبری کرده و برای [[اصلاح]] [[رفتار]] ایشان یادآور این دو اثر بی‌صبری و جزع و فزع می‌‌کنند و می‌‌گونید: {{متن قرآن|قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّى تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ}}<ref>«گفتند: سوگند به خداوند، پیاپی یوسف را یاد می‌کنی تا نزار شوی یا از نابودشوندگان گردی؛» سوره یوسف، آیه ۸۵.</ref> [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} نیز می‌‌فرماید: {{متن حدیث|مَنْ لَمْ يُنْجِهِ الصَّبْرُ، أَهْلَكَهُ الْجَزَعُ}}، کسی که صبر او را [[نجات]] ندهد، بی‌تابی او را هلاک خواهد کرد».<ref>بحار الانوار،ج ۶۸،ص‌۹۶</ref> البته این‌هلاکت می‌تواند اشاره به [[هلاکت]] [[دنیا]] و [[آخرت]] باشد.
#'''از دست رفتن [[اجر]] و [[ثواب]]''': کسی که در برابر [[مصیبت‌ها]] و معصیت‌ها و [[تکالیف]] [[صبر]] و [[شکیبایی]] نمی‌ورزد، و به جای آن [[جزع]] و فزع دارد، ثواب و اجر [[صابرین]] را از دست می‌‌دهد. در این [[حدیث]] آمده است که یکی از [[اصحاب پیامبر]] فرزندش را از دست داده بود، حضرت دستور [[نوشتن]] نامه‌ای به این مضمون را به او دادند: «خداوندمتعال، اجر تو را افزون کند و به تو صبر و شکیبایی دهد!…مبادا با جزع و [[بی‌تابی]]، اجر خود را از بین ببری و فردای قیامت‌ به خاطر از دست دادن ثواب ‌صبر بر [[مصیبت]]، پشیمان گردی، هنگامی که ثواب و مصیبتت را ببینی، می‌فهمی که مصیبت از آن کوتاه‌تر بوده است و بدان! جزع و بی‌تابی [[عزیز]] از دست رفته را باز نمی‌گرداند، [[غم]] و [[اندوه]]، [[قضای الهی]] را [[تغییر]] نمی‌دهد و آنچه از [[پاداش]]، در برابر از دست دادن فرزند بر تو نازل شده، تاسفت ‌را از میان می‌برد».<ref>میزان الحکمة، ج۲، ص‌۱۵۶۳، حدیث ۱۰۱۱۸.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عوامل و آثار جزع و بی‌صبری (مقاله)|عوامل و آثار جزع و بی‌صبری]].</ref>.
#'''از دست رفتن [[اجر]] و [[ثواب]]''': کسی که در برابر [[مصیبت‌ها]] و معصیت‌ها و [[تکالیف]] [[صبر]] و [[شکیبایی]] نمی‌ورزد، و به جای آن [[جزع]] و فزع دارد، ثواب و اجر [[صابرین]] را از دست می‌‌دهد. در این [[حدیث]] آمده است که یکی از [[اصحاب پیامبر]] فرزندش را از دست داده بود، حضرت دستور [[نوشتن]] نامه‌ای به این مضمون را به او دادند: «خداوندمتعال، اجر تو را افزون کند و به تو صبر و شکیبایی دهد!…مبادا با جزع و [[بی‌تابی]]، اجر خود را از بین ببری و فردای قیامت‌ به خاطر از دست دادن ثواب ‌صبر بر [[مصیبت]]، پشیمان گردی، هنگامی که ثواب و مصیبتت را ببینی، می‌فهمی که مصیبت از آن کوتاه‌تر بوده است و بدان! جزع و بی‌تابی [[عزیز]] از دست رفته را باز نمی‌گرداند، [[غم]] و [[اندوه]]، [[قضای الهی]] را [[تغییر]] نمی‌دهد و آنچه از [[پاداش]]، در برابر از دست دادن فرزند بر تو نازل شده، تاسفت ‌را از میان می‌برد».<ref>میزان الحکمة، ج۲، ص‌۱۵۶۳، حدیث ۱۰۱۱۸.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عوامل و آثار جزع و بی‌صبری (مقاله)|عوامل و آثار جزع و بی‌صبری]].</ref>.
===آثار===
اما آثار این بی‌تابی را می‌‌توان در [[زندگی]] این افراد به [[سادگی]] [[شناسایی]] کرد. از جمله این آثار که برای بی‌تابی و بی‌صبری در [[قرآن]] اشاره شده می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
# [[حزن]] و [[اندوه]]: مبتلاشدن [[یونس]]{{ع}} به [[غم]] و اندوه در اثر بیصبری در برابر [[تکذیب]] قومش نمونه ای از گزارش قرآن درباره آثار [[بی‌تابی]] است.<ref>قلم، آیه ۴۸</ref>
# [[خواری]] و [[ذلت]]: [[ناشکیبایی]] و بی‌تابی در برابر [[دشمن]] زمینه [[خفت]] و خواری [[انسان]] است که در [[آیات]] ۵۸ و۶۰ [[سوره روم]] به آن اشاره شده است.
# [[سرزنش]]: بی‌تابی موجب سرزنش دیگران می‌‌شود. [[انسانی]] که بی‌تابی می‌‌کند از سوی دیگران سرزنش و [[توبیخ]] خواهد شد. در قرآن بیان شده که بی‌صبری [[بنی اسرائیل]] در مورد غذای خود سبب سرزنش آنان از سوی [[خدا]] شده است.<ref>بقره، آیه ۶۱</ref>
# [[شکست]] و ناکامی: ناشکیبایی در برابر [[هجوم]] حوادث از عوامل شکست انسان‌هاست که [[آیه]] ۱۶۴ [[سوره آل عمران]] به آن پرداخته است.
# [[محرومیت]]: بی‌صبری موجب از دست دادن امکانات بهتر و [[محروم]] شدن از آن است که [[خداوند]] در آیه ۶۱ [[سوره بقره]] با اشاره به داستان [[یهود]] بر آن تاکید دارد.
اینها تنها بخشی از آثار بی‌تابی و بی‌صبری است. اگر به [[آثار صبر]] توجه شود معلوم می‌‌گردد که بی‌صبری چه تاثیر منفی در [[زندگی]] [[بشر]] به جا می‌‌گذارد؛ زیرا در [[آیات قرآنی]] بیش از شصت مورد آثار برای [[صبر]] و [[حلم]] بیان شده است.
این امر گویای آن است که بی‌صبری و بی‌تابی تا چه اندازه می‌‌تواند آثار [[سوء]] در زندگی بشر داشته باشد و مسلما فقدان شصت [[نعمت]] که از آثار بی‌صبری است به معنای [[تحول]] جدی و منفی در زندگی بشر است.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عوامل ایجاد صبر و بردباری (مقاله)|عوامل ایجاد صبر و بردباری]].</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش