نماز در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

#{{متن قرآن|نَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضَى وَآخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَآخَرُونَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْرًا وَأَعْظَمَ أَجْرًا وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بی‌گمان پروردگارت می‌داند که تو و دسته‌ای از کسانی که با تواند نزدیک به دو سوم شب و نیمه آن و یک سوم آن برمی‌خیزید؛ و خداوند شب و روز را اندازه می‌دارد، او معلوم داشت که شما هرگز آن را نمی‌توانید شمار کرد پس از شما در گذشت؛ اکنون آنچه میسّر است از قرآن بخوانید! او معلوم داشت که برخی از شما بیمار خواهند بود و برخی دیگر در زمین، گام می‌زنند و (روزی خود را) از بخشش خداوند می‌جویند و گروهی دیگر در راه خداوند جنگ می‌کنند بنابراین آنچه میسّر است از آن (قرآن) بخوانید و نماز را بر پا دارید و زکات بپردازید و به خداوند وامی نیکو بدهید و هر نیکی که برای خویش از پیش فرستید پاداش آن را نزد خداوند بهتر و با پاداشی سترگ‌تر خواهید یافت و از خداوند آمرزش بخواهید که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره مزمل، آیه ۲۰.</ref>.

#{{متن قرآن|وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَى وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ * لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ}}<ref>«و کسانی هستند که مسجدی را برگزیده‌اند برای زیان رساندن (به مردم) و کفر و اختلاف افکندن میان مؤمنان و (ساختن) کمینگاه برای آن کس که از پیش با خداوند و پیامبر وی به جنگ برخاسته بود؛ و سوگند می‌خورند که ما جز سر نیکی نداریم و خداوند گواهی می‌دهد که آنان دروغگویند * هیچ‌گاه در آن (مسجد) حاضر مشو! بی‌گمان مسجدی که از روز نخست بنیان آن را بر پرهیزگاری نهاده‌اند سزاوارتر است که در آن حاضر گردی؛ در آن مردانی هستند که پاکیزه کردن (خود) را دوست می‌دارند و خداوند پاکیزگان را دوست می‌دارد» سوره توبه، آیه ۱۰۷-۱۰۸.</ref>.

== نکات ==

در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:

# [[اصحاب پیامبر]] [[اهل نماز]]، [[رکوع]] و [[سجود]] و آشکار بودن [[نورانیت]] حاصل از [[نماز]] و [[سجده]]، در سیمای [[اصحاب پیامبر]]: {{متن قرآن|مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ... تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا... سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ}}؛

# [[تکلیف]] [[خداوند]] به [[صحابه پیامبر]]، به برپایی نمازشب: {{متن قرآن|نَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ... وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ...}}؛

== حکمت‌های نماز ==

روشن است که [[نماز]] به عنوان یک [[عبادت]] کامل و جامع [[واجب]] [[اسلامی]] شامل مقدمات، شرائط، اقوال آموزنده [[دینی]]، [[افعال]] سازنده [[زندگی]]، [[اذکار]] و تعقیبات [[مستحب]]، مبطلات و مکروهات و دارای [[احکام]] گسترده می‌باشد. به همان نسبت [[حکمت‌ها]] و رازهای مهم و ارزنده‌ای از سوی [[خدای حکیم]] در آن گنجانده شده است که در بیش از یکصد و بیست [[آیه]] [[قرآن کریم]] و بیست هزار [[حدیث]] آمده است، و در این مقاله مجال طرح همه آنها نیست.

=== [[یاد خدا]] و احیای اصالت [[انسانی]] ===

بدون [[شک]] توجه به نماز و [[راز و نیاز]] به درگاه [[بی‌نیاز]]، و برقراری [[ارتباط با خدا]] به عنوان تکیه‌گاه مطمئنی برای جذب [[امدادهای غیبی]]، [[نیروی معنوی]] تازه‌ای در انسان ایجاد و او را برای [[پایداری]] در برابر ناهمواری‌ها آماده می‌سازد. و [[استعانت]] از [[صبر]] و [[صلاة]] برای [[تحمل]] مشکلات و [[پیروزی]] بر [[امیال]] و [[شهوات]] و هوس‎های [[نفسانی]] برای کسانی ممکن است که [[اعتقاد]] به [[مبدأ و معاد]] و [[کیفر]] و [[پاداش اخروی]] دارند و گرنه افراد [[بی‌ایمان]] در کشاکش [[زندگی]] بی‌پناه خواهند ماند.

=== یادآوری ===

=== پیشگیری از [[گناه]] و [[تباهی]] ===

بدون [[شک]]، از این [[راز و نیاز]]، در [[روح]] و [[قلب]] چنین [[انسانی]] از راه تلقین و تکرار و تمرین، جنبشی به سوی [[حق]] و جهشی به سوی [[پاکی‌ها]] ایجاد می‌شود و این امواج [[معنویت]] که به [[برکت]] گفتگوی رویاروی با خدا حاضر و ناظر بر [[اعمال]] عباد، پدید می‌آید، همانند سد پولادینی، مانع وقوع گناه در [[جامعه]] می‌شود. با توجه به ممنوعیت استفاده از مکان و [[لباس]] غصبی و هر گونه [[معصیت]] و [[تخلف]] در حال [[نماز]]، ترجیحاً از [[عادت]] [[زشت]] [[تجاوز به حقوق دیگران]] دست می‌کشد.

=== [[فلاح]] یا [[رستگاری]] و [[آزادگی]] ===

در این [[آیه]] اولین [[نشانه]] [[مؤمنان]] [[اقامه نماز]] با [[خشوع]] و توجه کامل به خدا معرفی شده است؛ زیرا خشوع به معنای حالت [[فروتنی]] و [[ادب]] [[روحی]] و جسمی در برابر بزرگی است که شخص، مجذوب جلال و [[شکوه]] خدا شود. در حال نماز خود را مانند ذره‌ای بی‌مقدار در برابر [[حقیقت]] بی‌نهایت و قطره‌ای در برابر اقیانوس بیکران [[رحمت]] و [[قدرت]] و [[حکمت]] [[پروردگار]] داند. به گونه‌ای که همه چیز فراموش کند و چنان از خود [[غافل]] بماند که جز خدا را نبیند، چنین [[انسانی]] می‌تواند به [[فلاح]] برسد.

=== اغتنام فرصت یا بهره‌وری ===

[[پیامبر]] {{صل}} در وصایای خویش به [[اباذر]] فرمود: {{متن حدیث|يَا أَبَا ذَرٍّ، اغْتَنِمْ خَمْساً قَبْلَ خَمْسٍ‌: شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ، وَ صِحَّتَكَ قَبْلَ سُقْمِكَ، وَ غِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ، وَ فَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ، وَ حَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ}}<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ص۵۰۵، و الحدیث ۲، ص۳۶۸.</ref>؛ ای [[ابوذر]] پنج چیز را پیش از پنج چیز غنیمت دان؛ جوانیت را پیش از [[پیری]]، سلامتیت را قبل از [[بیماری]]، دارائیت را پیش از [[تنگ‌دستی]]، [[فراغت]] و [[بیکاری]]، پیش از [[گرفتاری]]، زندگی‌ات را پیش از [[مرگ]].

== منابع ==