تنظیم بازار: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

[[بازار]]، شبکه‌ای است که خریدوفروش کالا و خدمات در آن انجام می‌پذیرد<ref>سیاوش مریدی و علی رضا نوروزی، فرهنگ اقتصادی، واژه بازار.</ref>. در بازار، عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد و هر گاه یکی از این دو (تقاضا یا عرضه) فزونی یابد، با [[حفظ]] بقیه شرایط، قیمت نوسان پیدا می‌کند. در عرضه زیاد، قیمت کاهش و در تقاضای زیاد، قیمت افزایش می‌یابد. در هر دو صورت، [[دولت]] به طور مستقیم یا غیرمستقیم در بازار [[نظارت]] یا دخالت می‌کند تا عرضه و تقاضا یکسان گردد و [[قیمت‌ها]] با نوسان شدید روبه‌رو نشود. بنابراین، تنظیم بازار را می‌توان دخالت یا نظارت مستقیم یا غیرمستقیم دولت در بازار دانست که می‌کوشد عرضه و تقاضا را به صورت متوازن برقرار سازد تا هیچ یک از [[تولید]] کننده یا [[مصرف]] کننده دچار ضرر و [[زیان]] نشوند در فرایند عرضه و تقاضا، ممکن است عده‌ای با [[سوءاستفاده]] و از راه [[احتکار]] یا [[گران‌فروشی]] بخواهند تنظیم بازار را به هم بزنند و با کاهش موقتی عرضه، در افزایش قیمت‌ها مؤثر شوند که دولت موظف است در این موارد دخالت کند و جلو این کار را بگیرد.<ref>[[مهدی محمدی صیفار|محمدی صیفار، مهدی]]، [[اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی (کتاب)|اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی]] ص ۲۴۹.</ref>

به نظر [[امام علی]]{{ع}}، در چنین مواردی لازم است [[زمامدار]] با دخالت خود، [[قیمت‌ها]] را [[متعادل]] کند تا هیچ یک از فروشنده و خریدار [[زیان]] نبینند. حضرت در [[نامه]] ۵۳ می‌نویسد: {{متن حدیث|وَ لْيَكُنِ الْبَيْعُ بَيْعاً سَمْحاً بِمَوَازِينِ عَدْلٍ وَ أَسْعَارٍ لَا تُجْحِفُ بِالْفَرِيقَيْنِ مِنَ الْبَائِعِ وَ الْمُبْتَاعِ}}؛ «و باید خریدوفروش به آسانی صورت گیرد و بر [[موازین]] [[عدل]]؛ به گونه‌ای که در بها، نه فروشنده زیان بیند و نه بر خریدار اجحاف شود».

اگر فعالیت بازار با احتکار، [[انحصار]] و تعیین نامناسب قیمت‌ها همراه شود، منابع محدود و در دسترس [[جامعه]] به جهتی سوق می‌یابد که در بهترین وضعیت، صرفاً [[منافع]] عده محدودی را تأمین می‌کند و [[منافع جامعه]] [[قربانی]] خواهد شد.<ref>[[مهدی محمدی صیفار|محمدی صیفار، مهدی]]، [[اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی (کتاب)|اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی]] ص ۲۵۰.</ref>