پرش به محتوا

رشوه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۴۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۳
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:


بنا به دلالت [[آیات]] و [[روایات]] «[[رشوه]]» یکی از مذموم‌ترین و زشت‌ترین کارهایی است که ممکن است از یک [[مسلمان]] صادر شود. از همین روست که [[مسلمانان]] از [[اقدام]] به رشوه دادن و رشوه گرفتن و پرداخت رشوه یا واسطه شدن، [[نهی]] شده‌اند. [[روایات معصومین]] با شدیدترین الفاظ و کلمات، رشوه دهنده، رشوه گیرنده و واسطه میان آن دو را [[تهدید]] و [[نفرین]] کرده است. در برخی روایات رشوه دهنده و گیرنده به نام [[مشرک]] توصیف شده‌اند<ref>ر.ک: مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، ج ۱۷، ص۳۵۵؛ میزان الحکمه، ری شهری، حدیث شماره ۷۲۵۵ ۷۲۶۷.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[رشوه آتشی در جان آدمی (مقاله)|رشوه آتشی در جان آدمی]].</ref>
بنا به دلالت [[آیات]] و [[روایات]] «[[رشوه]]» یکی از مذموم‌ترین و زشت‌ترین کارهایی است که ممکن است از یک [[مسلمان]] صادر شود. از همین روست که [[مسلمانان]] از [[اقدام]] به رشوه دادن و رشوه گرفتن و پرداخت رشوه یا واسطه شدن، [[نهی]] شده‌اند. [[روایات معصومین]] با شدیدترین الفاظ و کلمات، رشوه دهنده، رشوه گیرنده و واسطه میان آن دو را [[تهدید]] و [[نفرین]] کرده است. در برخی روایات رشوه دهنده و گیرنده به نام [[مشرک]] توصیف شده‌اند<ref>ر.ک: مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، ج ۱۷، ص۳۵۵؛ میزان الحکمه، ری شهری، حدیث شماره ۷۲۵۵ ۷۲۶۷.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[رشوه آتشی در جان آدمی (مقاله)|رشوه آتشی در جان آدمی]].</ref>
==رشوه خواری مایه ننگ و واماندگی==
از نظر [[اجتماعی]] رشوه خواری نیز آثار سویی به دنبال خواهد داشت؛ زیرا [[خداوند]] [[حرام]] [[خواری]] را به عنوان «[[سحت]]» معرفی کرده است و سحت به معنای استیصال، واماندگی و مایه ننگ آمده است. پس کسی که رشوه خواری می‌‌کند نه تنها در [[جامعه]]، اعتباری کسب نمی‌کند و با [[اموال]] [[باطل]] نمی‌تواند خود را در طبقات اجتماعی بالابرد، بلکه این حرام خواری موجب ننگ و بدنامی او می‌‌شود و [[مردم]] او را به عنوان رباخوار و رشوه [[خوار]] و مانند آن سرکوفت می‌‌زنند.
از سوی دیگر، رشوه خوار با رشوه خواری نمی‌تواند خود را از [[مشکلات]] [[رهایی]] بخشد؛ زیرا این گونه [[اعمال]] نتیجه عکس می‌‌دهد و به جای آنکه او را از مشکلات برهاند در کارش وامانده می‌‌سازد و در نهایت دچار استیصال شده و اصل و ریشه خود را به گونه ای از دست می‌‌دهد که به [[سادگی]] با کوچک‌ترین امری بر [[زمین]] می‌‌افتد و تمام زحماتش به هدر می‌‌رود؛ زیرا رشوه دهنده با [[مالی]] که می‌‌دهد کارش را به سادگی حل می‌‌کند ولی به همان سادگی می‌‌تواند ریشه خودش و رشوه گیرنده را بزند و نه تنها موجب بدنامی و مایه ننگ او شود، بلکه به اعتبار اینکه [[سحت]] است می‌‌تواند به [[سادگی]] از هم فروپاشد و آن [[نظم]] و سامانی که به [[نیرنگ]] ساخته بر هم زند.
یک [[مسلمان]] [[واقعی]] باید از رشوه خواری [[پرهیز]] کند؛ زیرا این گونه [[اموال]]، [[صفا]] و طراوت و [[برکت]] را از [[اجتماع]] [[انسانی]] می‌‌برد همان طور که کندن پوستِ درخت باعث پژمردگی و یا خشکیدن آن می‌‌گردد<ref>تفسیر نمونه، ج۴، ص۳۸۶.</ref>.
از نظر [[قرآن]] [[سکوت]] در برابر [[رشوه‌گیری]] و [[رشوه]] دهی گناهی نابخشودنی است. از این روست که ربّانیّون وعالمان [[مسیحی]] و [[احبار]] و [[دانشمندان یهودی]] به خاطر [[بی‌تفاوتی]] در برابر رشوه خواری [[مردم]] خویش مورد [[توبیخ]] [[خداوند]] قرار گرفتند<ref>مائده، آیه ۶۳.</ref>.
به هر حال، رشوه ضررهای زیادی به اجتماع وارد می‌‌کند. وقتی کسانی بتوانند با [[پول]] به همه خواسته‌های خود برسند، بی‌پولان یا کسانی که رشوه را به هر دلیل پرداخت نمی‌کنند، در رسیدن به [[حق]] خود با [[مشکلات]] فراوانی روبه رو می‌‌شوند. وقتی که مسئولین در قبال انجام کار‌ها به گرفتن رشوه [[عادت]] کنند، دیگر برای افرادی که رشوه پرداخت نمی‌کنند به خوبی [[انجام وظیفه]] نمی‌کنند و [[نظام اداری]] به [[فساد]] کشیده می‌‌شود.به همین علت علمایی چون [[مقدّس اردبیلی]] از [[عقل]] به عنوان دلیل مستقل بر [[حرمت رشوه]] یاد کرده‌اند؛ چنانکه در کتاب «مجمع الفائده والبرهان» آمده است: «علت حرمت رشوه را می‌‌توان از عقل و نقل از حیث قرآن و [[اجماع مسلمین]] و [[سنّت]] استفاده نمود”<ref>مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الاذهان، ج‏۱۲، ص۴۹،دفتر انتشارات اسلامی،قم،۱۴۰۳قمری.</ref>.
برهمین اساس [[آیات]] عظام [[تقلید]] آقایان: [[امام]]، بهجت، خامنه‏ای، صافی، [[فاضل]]، مکارم و نوری در فتاوای خود آورده اند: پرداخت پول یا اموالی، از سوی مراجعه کننده، به [[کارمندان]] اداره‏ها- که [[وظیفه]] ارائه خدمات به مردم را دارند- منجر به فساد اداره‏‌ها خواهد شد که از نظر [[شرعی]] [[حرام]] است. گرفتن آن بر دریافت کننده نیز حرام است و [[حق تصرف]] در آن را ندارد<ref>امام، تحریر الوسیله، ج ۲، کتاب القضا، م ۶ آیت‏الله خامنه‏ای، اجوبه الاستفتاءات، س ۱۲۴۶ و ۱۲۴۷آیت‏الله فاضل، جامع‏المسائل، ج ۱، س ۹۷۲ آیت‏الله مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۶۶۴ و ۶۶۵ آیت‏الله صافی، جامع الاحکام، ج ۲، س ۱۵۴۰ و آیت‏الله بهجت، توضیح‏المسائل، متفرقات، م ۱۶.</ref>.
از نظر [[آموزه‌های دینی]] هم [[رشوه‌گیری]] [[حرام]] است و هم [[رشوه]] دهی. پس رشوه دهنده و رشوه گیرنده هر دو عملی حرام و گناهی نابخشودنی انجام می‌‌دهند و [[مالی]] که از این طریق به دست می‌‌آید نه تنها [[تصرف]] در آن جایز نیست بلکه به عنوان [[آتش]] می‌‌بایست از آن دوری کرد<ref>بقره، آیه ۱۸۸.</ref>. در [[حدیث]] معروفی [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: {{متن حدیث|لَعَنَ اللهُ الرَّاشِيَ وَ الْمُرْتشِيَ وَالساعی بَيْنَهُمَا}}؛ [[خداوند]] گیرنده و دهنده رشوه و آن کس را که واسطه میان آن دو است، از [[رحمت]] خود دور گرداند<ref>نورالثقلین، ج۱، ص۶۳۴.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[رشوه آتشی در جان آدمی (مقاله)|رشوه آتشی در جان آدمی]].</ref>


== [[وظیفه]] [[رهبران]] و [[عالمان]] در برابر پدیده شوم ارتشاء ==
== [[وظیفه]] [[رهبران]] و [[عالمان]] در برابر پدیده شوم ارتشاء ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش