|
|
| خط ۱۰۱: |
خط ۱۰۱: |
| ==[[لیاقت‌مداری]]== | | ==[[لیاقت‌مداری]]== |
| از اصول اساسی در گزینش‌ها مسأله «[[شایسته‌سالاری]]» است. برخورداری از [[خصال]] و [[فضایل]] برجسته فردی به [[تنهایی]] نمی‌تواند محور [[گزینش]] باشد، باید در کنار آن توان کاری نیز باشد به دیگر عبارت مجموعه «[[تعهد]]» و «[[تخصص]]» [[معیار گزینش]] است.<ref>[[احمد خاتمی|خاتمی، احمد]]، [[شایسته‌سالاری در سیره امام علی (مقاله)|مقاله «شایسته‌سالاری در سیره امام علی»]]</ref> | | از اصول اساسی در گزینش‌ها مسأله «[[شایسته‌سالاری]]» است. برخورداری از [[خصال]] و [[فضایل]] برجسته فردی به [[تنهایی]] نمی‌تواند محور [[گزینش]] باشد، باید در کنار آن توان کاری نیز باشد به دیگر عبارت مجموعه «[[تعهد]]» و «[[تخصص]]» [[معیار گزینش]] است.<ref>[[احمد خاتمی|خاتمی، احمد]]، [[شایسته‌سالاری در سیره امام علی (مقاله)|مقاله «شایسته‌سالاری در سیره امام علی»]]</ref> |
|
| |
| ==[[شایسته‌سالاری در سیره نبوی]]{{صل}}==
| |
| در [[سیره]] [[نبی اکرم]]{{صل}} نیز [[شایسته‌سالاری]] در گزینش‌ها جایگاه ویژهای داشت دربینش [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} [[فضیلت]] و برتری‌های شخصی تنها معیار نبود بلکه حضرت در کنار [[ایمان]] و [[تعهد]] «[[لیاقت]]» را نیز لحاظ می‌کرد. در روایتی آمده است: روزی ابیذر این [[صحابی]] بزرگ و [[وفادار]] و [[مخلص]] [[پیامبر]]{{صل}} به حضرت عرض کرد آیا مرا به مسؤولیتی نمی‌گماری {{متن حدیث|ألا تستعملني؟}} حضرت دستی بر شانه ابیذر زد و فرمود: ابیذر تو را [[دوست]] میدارم و هر آن چه را که برای خود میپسندم برایت نیز میخواهم لیکن [[مسؤولیت‌ها]] [[امانت]] است و اگر [[انسان]] درست از عهده آن بر نیاید مایه [[خواری]] و [[پشیمانی در قیامت]] می‌باشد. من تو را در [[مدیریت]] [[ضعیف]] میبینم بنابراین هیچگاه امارت حتی بر دو نفر را نپذیر و [[ولایت]] بر [[مال یتیم]] را بر عهده مگیر {{متن حدیث|إِنِّي أَرَاكَ ضَعِيفاً، فَلَا تُؤَمَّرَنَّ عَلَى اثْنَيْنِ، وَ لَا تَوَلَّيَنَّ مَالَ يَتِيمٍ}}<ref>بحارالانوار، ج۲۲، ص۴۰۶؛ بحارالانوار، طبع بیروت، ح۷۲، ص۳۴۲ و طبع ایران، ج۷۵، ص۳۴۲؛ و صحیح مسلم، ج۳، ص۱۴۵۷، کتاب الامارة، باب ۴، ح۱۸۲۵.</ref>؛
| |
|
| |
| این [[روایت]] هرگز دلالتی بر کم ارجی ابیذر ندارد که شخص پیامبر بارها و بارها او را به بهترین [[خصال]] [[ستوده]] است. بلکه الهامبخش این درس است که شایسته‌سالاری به حدی از دیدگاه پیامبر{{صل}} مهم است که حتی در مورد شخصیتی هم چون ابیذر نیز پیامبر در سپردن [[مسؤولیت]] به او [[امتناع]] می‌کند؛ چراکه توان کاری در او نمی‌بیند.
| |
|
| |
| نیز در سیره حضرت می‌خوانیم حضرت پس از [[فتح مکه]] عازم [[نبرد حنین]] شد و [[جوانی]] بیست و یک ساله به نام «[[عتاب بن اسید]]» را به [[فرمانداری مکه]] برگزید و فرمود: {{متن حدیث| لَوْ اعْلَمْ لَهُمْ خَيْراً مِنْكَ اسْتَعْمَلْتُهُ عَلَيْهِمْ }}<ref>اسدالغابة، ج۳، ص۳۵۸.</ref>؛ اگر برای اداره [[مکه]] بهتر از تو کسی را میشناختم او را برمیگزیدم». این [[انتصاب]] مورد [[اعتراض]] برخی قرار گرفت حضرت فرمود: {{متن حدیث|لَا يَحْتَجَّ مُحْتَجٌّ مِنْكُمْ فِي مُخَالَفَتِهِ بِصِغَرِ سِنِّهِ فَلَيْسَ الْأَكْبَرُ هُوَ الْأَفْضَلَ بَلِ الْأَفْضَلُ هُوَ الْأَكْبَرُ وَ هُوَ الْأَكْبَرُ}}<ref>ناسخ التواریخ، حالات النبی، ص۳۸۷.</ref>؛ «نباید هیچ یک از شما به خاطر کمی سن او [[مخالفت]] کنید زیرا که هر که سن بیشتری دارد [[برتر]] نیست بلکه هر آن کس که برتر است او بزرگ‌تر است».
| |
|
| |
| در روایتی [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|لَا تَصْلُحُ الْإِمَامَةُ إِلَّا لِرَجُلٍ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ وَرَعٌ يَحْجُزُهُ عَنْ مَعَاصِي اللَّهِ وَ حِلْمٌ يَمْلِكُ بِهِ غَضَبَهُ وَ حُسْنُ الْوِلَايَةِ عَلَى مَنْ يَلِي حَتَّى يَكُونَ لَهُمْ كَالْوَالِدِ الرَّحِيمِ}}<ref>اصول کافی، ج۱، ص۴۰۷، کتاب الحجة باب ما یجب من حق الامام علی الرعیة، ح۸.</ref>؛ [[رهبری]] و [[امامت امت]] [[صالح]] نیست مگر برای کسی که از سه ویژگی برخوردار باشد:
| |
| #[[پارسایی]] که او را از [[معصیت]] باز دارد
| |
| #[[بردباری]] که بتواند با آن خشمش را کنترل کند
| |
| #[[مدیریت]] [[نیکو]] بر مجموعه زیر [[پوشش]] مدیریتش داشته باشد تا برای آنان همانند [[پدری]] [[مهربان]] باشد».
| |
|
| |
| این ویژگی‌ها در [[حقیقت]] شرطهای اساسی برای هر گزینشی است.<ref>[[احمد خاتمی|خاتمی، احمد]]، [[شایسته‌سالاری در سیره امام علی (مقاله)|مقاله «شایسته‌سالاری در سیره امام علی»]]</ref>
| |
|
| |
|
| ==[[شایسته‌سالاری در سیره امام علی]]{{ع}}== | | ==[[شایسته‌سالاری در سیره امام علی]]{{ع}}== |
