افضلیت امام علی بر صحابه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[مؤمن الطاق]] بر پایه دو [[آیه]] از [[قرآن کریم]] نشان می‌دهد [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} تنها فردی است که شایسته [[فرمانبری]] و تصدی [[منصب امامت]] پس از [[رسول]] خداست. او با طرح این [[آیه شریفه]] که می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref> [[معتقد]] خویش را به [[کرسی]] [[اثبات]] می‌نشاند. [[آیه]] فوق، که به "[[آیه صادقین]]" مشهور است و در اواخر [[عمر]] [[مبارک]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} نازل شده، در صدد ساخت بستر‌های [[ولایت]] و [[امامت علی بن ابی طالب]] {{ع}} پس از [[رسول]] خداست. [[مؤمن الطاق]] با بیان این [[آیه]] اشاره می‌کند [[خداوند]] ما را به [[اطاعت]] [[راستگویان]] فراخوانده است. او توجه می‌دهد که منظور از "[[صادقین]]" در این [[آیه شریفه]] هر [[انسان]] [[راستگویی]] نیست، بلکه افراد خاصّی منظور است، ازاین رو ابراز می‌کند مصداق [[آیه]]، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} است. [[مؤمن الطاق]] برای تحدید مصداق [[آیه]] و [[تأیید]] ادعای خویش، دیگر بار به [[قرآن]] تمسک می‌کند، آنجا که [[علی]] {{ع}} به صفت [[راستگویی]] شناخته می‌شود.{{متن قرآن|وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ}}<ref>«و به ویژه شکیبایان در سختی و رنج و در هنگامه کارزار، آنها راستگویند و آنانند که به راستی پرهیزگارند» سوره بقره، آیه ۱۷۷.</ref>

[[مؤمن الطاق]] با بهره‌گیری از مناشده [[امت]] بر این موضوع، که آن حضرت هیچ وقت از [[جنگ]] فرار نکرد و حال آنکه دیگران بارها گریختند، ابراز می‌کند که در این [[آیه]] [[راستگویان]] و [[پرهیزکاران]] با مشخصه [[شکیبایی]] در [[جنگ]] و [[سختی]] شناسانده شده‌اند و این فضیلتی است که اجماعاً و تاریخاً برای [[حضرت امیر]] {{ع}} ثابت است و دیگران از آن بی‌بهره‌اند<ref>طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۳۷۸ و ۳۷۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ج۴۷، باب ۱۲، ص۳۹۶.</ref>.

از دیگر فضایلی که [[مؤمن الطاق]] برای [[حضرت علی]] {{ع}} می‌شمارد همانا [[دستور]] [[رسول اکرم]] {{صل}} مبنی بر مسدود نمودن تمامی درهای [[مسجد]]، به جز در [[خانه]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} است. این [[فضیلت]] از آن روست که [[رسول اکرم]] {{صل}} این مجوز را به احدی دیگر ندادند و حال آنکه دیگران (همچون خلیفه نخست) نیز بدین کار مشتاق بودند<ref>طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۳۷۸- ۳۷۹.</ref>.

داستان [[لیلة المبیت]]، نمونه‌ای دیگر است که به زعم مؤمن الطاق بر [[برتری]] علی بن ابی طالب{{ع}} بر دیگر [[خلفا]] دلالت دارد<ref>طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۳۷۸- ۳۷۹.</ref>.

همچنین است حکایتِ [[تبلیغ]] [[سوره]] مبارکه [[برائت]] و مأمور شدن [[حضرت علی]] {{ع}} برای رساندن [[احکام]] ایت سوره. این مأموریت از جانب [[رسول خدا]] {{صل}} در حالی رخ داد که مأمور سابق ([[ابوبکر]]) از این کار عزل شد. مؤمن الطاق این قضیه را از جمله [[فضایل]] حضرتش می‌داند<ref>داستان به اتّفاق نظر همه مفسّران، اعم از شیعه و سنّی، از آن قرار بود که رسول خدا {{صل}} ابتدا ابوبکر را مأمور ابلاغ آیات ابتدایی سوره برائت کرد، بعد او را عزل و حضرت علی {{ع}} را مأمور این کار کرد (طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۳۷۸- ۳۷۹).</ref>.

اما این اقدام آگاهانه [[پیامبر]] {{صل}} که بنا به [[دستور خداوند]] انجام یافت، چه حکمتی داشت؟ مؤمن الطاق بر این [[باور]] است که [[هدف]] [[رسول خدا]] {{صل}} از این [[تغییر]] مأموریت، معرفی [[برترین]] و افضل‌ترین افراد بود تا ذهن [[مردم]] را از کسی که تصور می‌کردند [[افضل]] است، به سوی برترینِ [[حقیقی]] و واقعی [[هدایت]] نماید. بدین جهت در ابتدا این مأموریت را به [[ابوبکر]] سپرد و بعد او را عزل کرد و [[علی]] {{ع}} را مأمور این کار نمود<ref>مخفی نماند این اوّلین مرتبه‌ای نبود که حضرت رسول {{صل}} چنین می‌کردند. بلکه پیش از آن نیز بارها شبیه این کار را برای تبیین هدف مذکور انجام داده بودند. داستان جنگ خیبر و فتح قلعه یا جنگ احزاب و گشتن عمرو بن عبدود نمونه‌هایی دیگر از همین رفتار رسول اکرم {{صل}} است.</ref>.

او برای نشان دادن [[فضایل امام علی]] {{ع}} به [[حدیث ثقلین]]، [[سفینه]] و [[منزلت]] نیز اشاره می‌کند که در بحث [[عصمت]] بدان خواهم پرداخت. همچنین در [[روایات]] به دست رسیده از [[مؤمن الطاق]] [[روایات]] فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد به [[عقیده]] وی برخی از [[آیات قرآن]] در مقام بیان [[فضائل]] و [[مناقب اهل بیت]] هستند. برای نمونه، [[مؤمن الطاق]] منظورِ [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي}}<ref>«بگو: این راه من است که با بینش به سوی خداوند فرا می‌خوانم، من و (نیز) هر کس که پیرو من است» سوره یوسف، آیه ۱۰۸.</ref> را [[رسول خدا]]، [[علی]] [[مرتضی]] و اوصیای پس از او می‌داند<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۲۵، ح۶۶.</ref>. و یا آیه شریفه {{متن قرآن|كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ * تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا}}<ref>«آیا درنیافته‌ای که خداوند چگونه به کلمه‌ای پاک مثل می‌زند که همگون درختی پاک است، ریشه‌اش پابرجاست و شاخه‌اش سر بر آسمان دارد * به اذن پروردگارش هر دم بر خود را می‌دهد و خداوند مثل‌ها را برای مردم می‌زند باشد که پند گیرند» سوره ابراهیم، آیه ۲۴-۲۵.</ref> را در مقام بیان [[فضایل]] [[خاندان]] [[اهل بیت]] [[تفسیر]] می‌کند. او [[دشمنان]] ایشان را نیز در مقام [[شجره خبیثه]] می‌شمارد<ref>قمی، تفسیر قمی، ج۱، ص۳۶۹؛ صفار، بصائر الدرجات، ص۵۹.</ref>. [[آیه]] {{متن قرآن|الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ}}<ref>«همان کسانی که ناحق از خانه‌های خود بیرون رانده شدند و جز این نبود که می‌گفتند: پروردگار ما خداوند است» سوره حج، آیه ۴۰.</ref> به نظر [[مؤمن الطاق]] نیز در شأن [[رسول خدا]]، [[علی]] [[مرتضی]]، [[حمزه]]، جعفر و [[سیدالشهداء]] علیهم صلوت الله است<ref>کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۳۷، ح۵۳۴.</ref> و منظور از {{متن قرآن|إِلَيْنَا}} در [[آیه]] {{متن قرآن|قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا}}<ref>«بگویید: ما به خداوند و به آنچه به سوی ما و به سوی ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نبیرگان فرو فرستاده شده و به آنچه به موسی و عیسی و آنچه به (دیگر) پیامبران از سوی پروردگارشان داده شده است ایمان آورده‌ایم» سوره بقره، آیه ۱۳۶.</ref> که خطاب به [[یهود]] و [[نصارا]] برای [[ایمان آوردن]] است، همانا [[علی]] [[مرتضی]]، [[صدیقه طاهره]]، حسنین و [[ائمه]] {{عم}} هستند. او ایمان آوردن [[مردمان]] را در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|فَإِنْ آمَنُوا بِمِثْلِ مَا آمَنْتُمْ بِهِ}}<ref>«بنابراین، اگر (آنان) به مانند آنچه شما بدان ایمان آورده‌اید ایمان آوردند» سوره بقره، آیه ۱۳۷.</ref> را این گونه [[تفسیر]] می‌کند که اگر مردمان همان سان [[ایمان]] بیاورند که [[علی]] و [[فاطمه]] و [[ائمه]] از اولاد ایشان [[ایمان]] آورده‌اند، آن گاه مطابق با فرموده [[خداوند]] [[هدایت]] شده‌اند و اگر روی از ایشان بر تابند گویی اینکه سرستیز دارند<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۱۶-۴۱۵.</ref>.

[[مؤمن الطاق]] ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ}}<ref>«هر چیزی نابود شدنی است جز ذات او» سوره قصص، آیه ۸۸.</ref> ابراز می‌کند منظور از وجه [[خداوند]]، همانا [[ائمه]] {{عم}} هستند که [[اطاعت]] از ایشان و مودتشان [[واجب]] است<ref>ر.ک: صفار، بصائرالدرجات، ص۶۵، ح۲.</ref>.<ref>[[اکبر اقوام کرباسی|اقوام کرباسی، اکبر]]، [[مؤمن الطاق (کتاب)|مؤمن الطاق]]، ص۱۹۱-۱۹۵.</ref>