امت قائمه: تفاوت میان نسخه‌ها
←واژه‌شناسی
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} == واژه‌شناسی == امت قائمه ترکیبی وصفی است. «امت» در لغت به معنای گروهی <ref>المنجد، ص۱۷، «ام»؛ نثر طوبی، ج ۱، ص۳۷.</ref> است که بر محور امری مشترک مانند دین، زمان یا مکان...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
امت قائمه در اصطلاح [[مفسران]] به معانی متفاوتی آمده است؛ مانند: امت [[عادل]]، امت [[هدایت یافته]]، گروه ثابت در [[عمل به قرآن]]،<ref>جامع البیان، مج ۳، ج ۴، ص۷۲ ـ ۷۳.</ref> [[قیام]] کننده به [[اطاعت خداوند]]<ref>مجمع البیان، ج ۳، ص۵۶۶.</ref> و ثابت در [[تمسک]] به [[دین حق]] و ملازم با آن.<ref>التفسیر الکبیر، ج ۳، ص۳۳۲.</ref> گرچه معانی یاد شده به یکدیگر نزدیک <ref>جامع‌البیان، مج ۳، ج ۴، ص۷۲ ـ ۷۳.</ref> و اطلاق لفظ قائمه با همه معانی سازگار است؛ امّا چون در تنها آیه‌ای که «امت قائمه» به‌کار رفته سخن از کتاب و [[عمل صالح]] به میان آمده معنای قائمه قیام کننده بر [[ایمان]] و [[اطاعت]] است.<ref>المیزان، ج ۳، ص۳۸۵.</ref> با توجّه به معنای قیام (ایستادن)[[انسان]] که کنایه از حالت [[تسلط]] وی بر کارها <ref>المیزان، ج ۱۱، ص۴۷.</ref> و [[آمادگی]] او برای انجام امور <ref>نمونه، ج ۱۸، ص۱۳۵.</ref> است، شاید بتوان گفت که امت قائمه در [[فرهنگ قرآن]] به معنای گروهی از انسان‌های مصمم و آماده برای انجام [[وظایف فردی]]، [[اجتماعی]]، [[دینی]] و [[دنیایی]] خویش و بر پا خاسته در برابر کج‌روی‌ها و ناهنجاری‌های [[کفر]] و [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] و نابرابری‌های [[ستم]] است. در [[قرآن کریم]] [[رسول خدا]] {{صل}} {{متن قرآن|قُمْ فَأَنْذِرْ}}<ref>«برخیز و هشدار بده!» سوره مدثر، آیه ۲.</ref> و سایر [[انسان‌ها]] {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ}}<ref>«بگو: تنها شما را به (سخن) یگانه‌ای اندرز می‌دهم و آن اینکه: دو تن دو تن و تک تک برای خداوند قیام کنید سپس بیندیشید، در همنشین شما دیوانگی نیست؛ او برای شما جز بیم‌دهنده‌ای پیش از (رسیدن) عذابی سخت نیست» سوره سبأ، آیه ۴۶.</ref> [[فرمان]] یافتند برای انجام [[وظایف]] خویش برپا خیزند. [[آیه]] {{متن قرآن|وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا}}<ref>«و دل‌هایشان را استوار داشتیم، هنگامی که برخاستند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمان‌ها و زمین است؛ جز او خدایی را (به پرستش) نمی‌خوانیم که در آن صورت بی‌گمان سخنی نادرست گفته‌ایم» سوره کهف، آیه ۱۴.</ref> بر پا خاستن گروهی ([[اصحاب کهف]]) در راه [[عبودیت]] [[پروردگار]] و [[تأیید]] ایشان از سوی [[خداوند]] را حکایت می‌کند. | امت قائمه در اصطلاح [[مفسران]] به معانی متفاوتی آمده است؛ مانند: امت [[عادل]]، امت [[هدایت یافته]]، گروه ثابت در [[عمل به قرآن]]،<ref>جامع البیان، مج ۳، ج ۴، ص۷۲ ـ ۷۳.</ref> [[قیام]] کننده به [[اطاعت خداوند]]<ref>مجمع البیان، ج ۳، ص۵۶۶.</ref> و ثابت در [[تمسک]] به [[دین حق]] و ملازم با آن.<ref>التفسیر الکبیر، ج ۳، ص۳۳۲.</ref> گرچه معانی یاد شده به یکدیگر نزدیک <ref>جامع‌البیان، مج ۳، ج ۴، ص۷۲ ـ ۷۳.</ref> و اطلاق لفظ قائمه با همه معانی سازگار است؛ امّا چون در تنها آیه‌ای که «امت قائمه» به‌کار رفته سخن از کتاب و [[عمل صالح]] به میان آمده معنای قائمه قیام کننده بر [[ایمان]] و [[اطاعت]] است.<ref>المیزان، ج ۳، ص۳۸۵.</ref> با توجّه به معنای قیام (ایستادن)[[انسان]] که کنایه از حالت [[تسلط]] وی بر کارها <ref>المیزان، ج ۱۱، ص۴۷.</ref> و [[آمادگی]] او برای انجام امور <ref>نمونه، ج ۱۸، ص۱۳۵.</ref> است، شاید بتوان گفت که امت قائمه در [[فرهنگ قرآن]] به معنای گروهی از انسان‌های مصمم و آماده برای انجام [[وظایف فردی]]، [[اجتماعی]]، [[دینی]] و [[دنیایی]] خویش و بر پا خاسته در برابر کج‌روی‌ها و ناهنجاری‌های [[کفر]] و [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] و نابرابری‌های [[ستم]] است. در [[قرآن کریم]] [[رسول خدا]] {{صل}} {{متن قرآن|قُمْ فَأَنْذِرْ}}<ref>«برخیز و هشدار بده!» سوره مدثر، آیه ۲.</ref> و سایر [[انسان‌ها]] {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ}}<ref>«بگو: تنها شما را به (سخن) یگانه‌ای اندرز می‌دهم و آن اینکه: دو تن دو تن و تک تک برای خداوند قیام کنید سپس بیندیشید، در همنشین شما دیوانگی نیست؛ او برای شما جز بیم‌دهنده‌ای پیش از (رسیدن) عذابی سخت نیست» سوره سبأ، آیه ۴۶.</ref> [[فرمان]] یافتند برای انجام [[وظایف]] خویش برپا خیزند. [[آیه]] {{متن قرآن|وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا}}<ref>«و دل‌هایشان را استوار داشتیم، هنگامی که برخاستند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمان‌ها و زمین است؛ جز او خدایی را (به پرستش) نمی‌خوانیم که در آن صورت بی‌گمان سخنی نادرست گفته‌ایم» سوره کهف، آیه ۱۴.</ref> بر پا خاستن گروهی ([[اصحاب کهف]]) در راه [[عبودیت]] [[پروردگار]] و [[تأیید]] ایشان از سوی [[خداوند]] را حکایت می‌کند. | ||
ترکیب خاص [[امّت]] قائمه تنها یک بار در [[قرآن]] آمده و ضمن آیاتی این‌گونه وصف شده‌اند: [[آیات خدا]] را شبانگاهان می‌خوانند و [[سجده]] می‌کنند، به [[خدا]] و [[روز بازپسین]][[ایمان]] دارند، به‌کار [[پسندیده]] [[فرمان]] می‌دهند و از [[بدی]] باز می‌دارند و در [[کارهای نیک]] می‌شتابند و اینان از نیکان‌اند و [[پاداش]] کارهای نیک خویش را خواهند دید: {{متن قرآن|لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ}}<ref>«آنان برابر نیستند؛ از اهل کتاب گروهی برخاستگانند که در طول شب آیات خداوند را تلاوت می‌کنند در حالی که سر به سجده دارند» سوره آل عمران، آیه 113.</ref>، {{متن قرآن|يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و به کارهای خیر می‌شتابند و آنان از شایستگانند» سوره آل عمران، آیه 114.</ref> ، {{متن قرآن|وَمَا يَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَلَنْ يُكْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ}}<ref>«و هر چه نیکی ورزند ناسپاسی نخواهند دید و خداوند به (حال) پرهیزگاران داناست» سوره آل عمران، آیه 115.</ref>.<ref>[[عبدالحسن افتخاری|افتخاری، عبدالحسن]]، [[امت قائمه - افتخاری (مقاله)|مقاله «امت قائمه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۴، | ترکیب خاص [[امّت]] قائمه تنها یک بار در [[قرآن]] آمده و ضمن آیاتی این‌گونه وصف شده‌اند: [[آیات خدا]] را شبانگاهان می‌خوانند و [[سجده]] می‌کنند، به [[خدا]] و [[روز بازپسین]][[ایمان]] دارند، به‌کار [[پسندیده]] [[فرمان]] می‌دهند و از [[بدی]] باز می‌دارند و در [[کارهای نیک]] می‌شتابند و اینان از نیکان‌اند و [[پاداش]] کارهای نیک خویش را خواهند دید: {{متن قرآن|لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ}}<ref>«آنان برابر نیستند؛ از اهل کتاب گروهی برخاستگانند که در طول شب آیات خداوند را تلاوت می‌کنند در حالی که سر به سجده دارند» سوره آل عمران، آیه 113.</ref>، {{متن قرآن|يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«به خداوند و روز بازپسین ایمان دارند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و به کارهای خیر می‌شتابند و آنان از شایستگانند» سوره آل عمران، آیه 114.</ref> ، {{متن قرآن|وَمَا يَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَلَنْ يُكْفَرُوهُ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ}}<ref>«و هر چه نیکی ورزند ناسپاسی نخواهند دید و خداوند به (حال) پرهیزگاران داناست» سوره آل عمران، آیه 115.</ref>.<ref>[[عبدالحسن افتخاری|افتخاری، عبدالحسن]]، [[امت قائمه - افتخاری (مقاله)|مقاله «امت قائمه»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۴ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۴، ص276-277.</ref> | ||
==تبیین [[امت]] قایمه== | ==تبیین [[امت]] قایمه== | ||