بیت المعمور در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بیت معمور، به معنای: خانه‌ آباد است. <ref>{{عربی|"عمر: العمارة نقیض الخراب، یقال عَمَرَ ارضه یعمُرُها عمارةً، قال: (و عمارةَ المسجد الحرام) یقالُ عمَّرْتُهُ فَعَمَرَ فهو معمور قال {{متن قرآن|وَعَمَرُوهَا أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا}} (سوره روم، آیه ۹)، {{متن قرآن|وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ}} (سوره طور، آیه ۴)}} (راغب اصفهانی، معجم مفردات الفاظ القرآن، ص۳۵۹.)</ref> ولی این خانه‌ آباد کدام خانه است که [[خداوند]] بدان [[سوگند]] خورده است؟

از ضحاک آورده است که نخست از آسمان به [[مکه]] نازل گشت و آباد می‌‌بود، و هنگام فرا گرفتن آب در [[طوفان نوح]]، [[خداوند]] آن را به آسمان ششم بالا برد. <ref>قال: انزل من الجنة فکان یعمر بمکة فلما کان الغرق فعه الله فهو فی السماء السادسة... جلال الدین سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر المأثور، ج ۶، ص۱۴۴.</ref>. تقریباً در تمامی [[تفاسیر]] مبتنی بر نقل، این گونه [[روایات]] آورده شده، و مستند [[تفسیری]] [[آیه]] قرار گرفته است. <ref>مانند: تفسیر ابن کثیر (ج ۴،ص ۲۳۹). و تفسیر ماوردی (ج ۵، صص ۳۷۸-۳۷۷) و تفسیر قرطبی (ج ۱۷، صص ۶۱-۶۰). و تفسیر جلالین (ج ۲، ص۱۹۳). و تفسیر روح المعانی آلوسی (ج ۲۷، ص۲۳) و تفسیر صافی (ج ۲، ص۶۱۲). و تفسیر قمی (ج ۲، ص۳۳۱). و تفسر ابوالفتوح رازی (ج ۱۰، ص۳۱۲).</ref> در [[روایات تفسیری]] [[شیعه]]، این [[خانه]] را در آسمان چهارم یاد کرده‌اند.<ref>و البیت المعمور و هو بیت فی السماء الرابعة (ابوعلی فضل بن حسن طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص۱۶۳.)</ref>. در روایات [[نزول دفعی قرآن]] در [[شب قدر]] نیز، [[نزول]] آن را بر بیت معمور یادآور شده‌اند. <ref>محمد بن یعقوب، کلینی، اصول الکافی، ج ۲، ص۵۹۲، کتاب فضل القرآن، باب نوادر، رقم ۶. (عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ دَاوُدَ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: {{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ}}  وَ إِنَّمَا أُنْزِلَ فِي عِشْرِينَ سَنَةً بَيْنَ أَوَّلِهِ وَ آخِرِهِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ نَزَلَ اَلْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً فِي شَهْرِ رَمَضَانَ إِلَى اَلْبَيْتِ اَلْمَعْمُورِ ثُمَّ نَزَلَ فِي طُولِ عِشْرِينَ سَنَةً ثُمَّ قَالَ قَالَ اَلنَّبِيُّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَزَلَتْ صُحُفُ إِبْرَاهِيمَ فِي أَوَّلِ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أُنْزِلَتِ اَلتَّوْرَاةُ لِسِتٍّ مَضَيْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أُنْزِلَ اَلْإِنْجِيلُ لِثَلاَثَ عَشْرَةَ لَيْلَةً خَلَتْ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أُنْزِلَ اَلزَّبُورُ لِثَمَانِيَةَ عَشَرَ خَلَوْنَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أُنْزِلَ اَلْقُرْآنُ فِي ثَلاَثٍ وَ عِشْرِينَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ</ref> منتها این بیت معمور - طبق [[روایات شیعه]] - در آسمان چهارم و طبق [[روایات اهل سنت]] در آسمان اول می‌‌باشد و در برخی روایات ایشان به جای بیت معمور بیت العزّة آورده شده است.<ref>جلال الدین سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر المأثور، ج ۱، ص۴۵۷. عن ابن عباس قال: ننزل القرآن جملة و فی لفظ: فصل القرآن من الذکر الاربعة و عشرین من رمضان فوضع من بیت العزة فی السماء الدنیاء.</ref>. همچنین در روایات مربوط به مسأله [[معراج]] از جایگاه بیت معمور در آسمان هفتم یاد می‌‌شود. <ref>فیض کاشانی، کتاب الصافی فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص۹۵۴؛ جلال الدین سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر المأثور، ج ۴، ص۱۳۶؛ سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۳، صص ۲۰-۱۹.</ref> در [[تفسیر عیاشی]] <ref>تفسیر عیاشی، ج ۱، ص۳۰.</ref> در رابطه با [[آفرینش آدم]]{{ع}} و گفتار [[ملائکه]] که بی‌مورد از آنان سرزد، برای [[توبه]] از گفتار ناروای خویش، دستور آمد که هفت سال به گرد «الضُراح» که «البیت المعمور» است [[طواف]] کنند تا توبه آنان پذیرفته شود. و آن در آسمان به محاذات «[[البیت الحرام]]» قرار گرفته است.