|
|
| خط ۲۲: |
خط ۲۲: |
|
| |
|
| از آنجایی که [[اهل بیت]] {{ع}} دارای [[مقام عصمت]] هستند لذا محل رجوع [[علمی]] دیگران بوده و [[کلام]] آنان [[حجت]] است، زیرا تنها مجرای القاء کنندۀ [[علم]] و [[حیات]] از سوی [[خدا]]، [[امام]] است و بدون [[امام]]، [[قرآن]] یا هر کتاب یا [[علمی]] {{متن قرآن|لَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا}}<ref>«و بر ستمکاران جز زیان نمی‌افزاید» سوره اسراء، آیه ۸۲.</ref> است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۶۴- ۱۶۶.</ref>. | | از آنجایی که [[اهل بیت]] {{ع}} دارای [[مقام عصمت]] هستند لذا محل رجوع [[علمی]] دیگران بوده و [[کلام]] آنان [[حجت]] است، زیرا تنها مجرای القاء کنندۀ [[علم]] و [[حیات]] از سوی [[خدا]]، [[امام]] است و بدون [[امام]]، [[قرآن]] یا هر کتاب یا [[علمی]] {{متن قرآن|لَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا}}<ref>«و بر ستمکاران جز زیان نمی‌افزاید» سوره اسراء، آیه ۸۲.</ref> است<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۶۴- ۱۶۶.</ref>. |
|
| |
| == علم، لازمه امامت ==
| |
| اصولاً [[امامت]] به مفهوم صحیح و مسئولیت‌های آن، چه از دیدگاه [[عقل]] و چه از نظر نقلی، بدون [[علم]]، نه امکان‌پذیر است و نه قابل قبول و شایستۀ [[جامعه اسلامی]]. در جایی که [[قرآن]] و [[احادیث]]، احراز مسئولیت‌های [[اجتماعی]] و هر نوع ارتقاء را مشروط به [[علم]] می‌داند و به برخورداری از [[علم]] تأکید می‌کند و [[جهل]] و [[جاهل]] را مورد نکوهش قرار می‌دهد، چگونه می‌توان در [[لزوم]] داشتن [[علم]] و [[برتری]] [[علم امام]] در مقایسه با دیگران [[شک]] کرد و [[امامت]] بدون [[علم]] را قابل قبول دانست؟
| |
|
| |
| در این زمینه [[آیات]] فراوانی هست که ما به چند مورد آن بسنده می‌کنیم:
| |
| # [[علم]]، موجب [[فضیلت]] و [[برتری]] و تقدم است: {{متن قرآن|هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«آیا آنان که می‌دانند با آنها که نمی‌دانند برابرند؟» سوره زمر، آیه ۹.</ref> و [[اعلمیت]] از بارزترین و واضح‌ترین مصادیق [[افضلیت]] است<ref>سید کمال جزایری، علم الإمام، ص۱۴۱.</ref>.
| |
| # ارتقاء و رفعت مقام، مشروط به [[علم]] است: {{متن قرآن|يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ}}<ref>«خداوند (پایگاه) مؤمنان از شما و فرهیختگان را چند پایه بالا برد» سوره مجادله، آیه ۱۱.</ref>.
| |
| # مِلاک ارجاع امور به [[پیامبر]] {{صل}} و [[اولوالامر]]، عالم بودن آنها است: {{متن قرآن|وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ}}<ref>«و اگر آن را به پیامبر یا پیشوایانشان باز می‌بردند کسانی از ایشان که آن را در می‌یافتند به آن پی می‌بردند» سوره نساء، آیه ۸۳.</ref>.
| |
| # [[امام]] بدون [[علم]] ناگزیر باید به عالم رجوع کند: {{متن قرآن|فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ}}<ref>«اگر نمی‌دانید از اهل ذکر (آگاهان) بپرسید» سوره نحل، آیه ۴۳.</ref> که در این صورت بر [[امام]]، امامی دیگر خواهد بود.
| |
| # [[گزینش]] و [[اصطفاء الهی]] بر اساس [[علم]] است: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ}}<ref> «خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>.
| |
|
| |
| با [[تأمل]] در این [[آیات]] درمی‌یابیم که [[امامت]] [[جاهل]] بر عالِم و عالم بر عالم‌تر، امری مردود و غیر قابل قبول است. در [[احادیث]] نیز تأکید فراوانی بر شرط [[علم]] در قبول مسئولیت‌های [[اجتماعی]]، دیده می‌شود که [[دلیل]] بر اولویت اشتراط [[علم]] در [[امامت]] است. [[رسول خدا]] {{صل}} فرمود: "هیچگاه طایفه و امتی، امور خود را به دست مردی نسپرده است که در آن طایفه و گروه داناتر و [[اعلم]] از او بوده‌اند، مگر آنکه پیوسته امور آن [[امت]] رو به خرابی و [[تباهی]] می‌گذارد، تا زمانی که از این کردار برگردند و زمام امور خود را به دست اعلم امت بدهند"<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ص۵۶۰ و ۵۶۶.</ref>.<ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۱۶۴- ۱۶۶.</ref>
| |
|
| |
|
| == ادله مرجعیت علمی اهل بیت {{عم}} == | | == ادله مرجعیت علمی اهل بیت {{عم}} == |
