حضور قلب در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

این مراتب برای ما مجهول بوده تنها به وسیله کسانی که بدان دست یافته‌اند، قابل توصیف می‌باشد؛ آنان که شیرینی آن را چشیده‌اند و از [[لذّت]] آن سرمست شده‌اند. [[سپاس]] خدای را که ما را به [[تأمّل]] در آن [[توفیق]] داد، هرچند [[ادراک]] آن سخت از ما دور است و دست نیافتنی!<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۴ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی ج۴]]، ص۱۴۵ ـ ۱۴۶.</ref>.

این [[فضیلت]] بزرگ را، پیش از این از نظر عملی که [[حضور قلب]] در آن صورت می‌پذیرد، تقسیم‌بندی کرده انواع آن را بررسی نمودیم. در اینجا سَر آن داریم که مراتب خودِ حضور قلب را بدون در نظر گرفتن فعل و یا حالتی که این [[ملکه]] در آن تحقّق می‌یابد، بررسی کنیم. از این رو بر مباحث پیشین اضافه می‌کنیم که: [[حضور قلب]] را مراتبی است که از طرف [[ضعف]] به طرف [[قوّت]] می‌رود. نخستین مراتب آن، آن است که برای نمازگذار و بلکه برای هر کسی که کاری انجام می‌دهد، لازم است که در تحصیل آن بکوشد؛ چه هر عملی که بدون حضور قلب انجام شود، همچون جسدی است که [[روح]] از آن رخت کشیده در شمار مردگانش نهاده باشد. این‌گونه کارها فقط می‌تواند [[تکلیف شرعی]] [[انسان]] را رفع کند، امّا در مسیر [[سلوک]] به سوی [[معبود]] و رسیدن به شادی‌های [[روحانی]] و [[استجابت دعا]] هیچ اثری نخواهد داشت، چه تمامی این امور وابسته به حضور [[قلبی]] است که در [[نماز]] و یا دیگر [[عبادات]]، همچون طلای موجود در خاک [[ارزش]] آن را تعیین می‌کند، و می‌تواند [[انسان]] را در مسیر سلوک گرمپو نماید. از این رو به سالکان کوی کمال توصیه می‌کنیم که برای تحصیل مراتب بالای آن بکوشند، و دست‌کم به [[برترین]] مرتبه‌ای از آنکه می‌توانند، [[دست]] یابند. این مراتب را این‌گونه می‌توان یاد نمود: