پرش به محتوا

تغییر قبله در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۰: خط ۳۰:
[[دشمنان]] نیز میدان وسیعی برای سمپاشی یافتند، شاید می‌گفتند: او در آغاز متوجه قبلۀ [[پیامبران]] گذشته شد، اما پس از پیروزی‌هایش [[نژادپرستی]] بر او [[غلبه]] نمود و آن را به قبلۀ [[قوم]] خود تبدیل کرد! یا می‌گفتند: او برای جلب توجه [[یهود]] و [[مسیحیان]]، نخست بیت المقدس را پذیرفت، هنگامی که مؤثر نیفتاد آن را تبدیل به «کعبه» کرد.
[[دشمنان]] نیز میدان وسیعی برای سمپاشی یافتند، شاید می‌گفتند: او در آغاز متوجه قبلۀ [[پیامبران]] گذشته شد، اما پس از پیروزی‌هایش [[نژادپرستی]] بر او [[غلبه]] نمود و آن را به قبلۀ [[قوم]] خود تبدیل کرد! یا می‌گفتند: او برای جلب توجه [[یهود]] و [[مسیحیان]]، نخست بیت المقدس را پذیرفت، هنگامی که مؤثر نیفتاد آن را تبدیل به «کعبه» کرد.


[[بدیهی]] است این وسوسه‌ها آن هم در جامعه‌ای که هنوز [[نور]] [[علم]] و [[ایمان]] زوایایش را روشن نساخته بود، و رسوبات دوران [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] هنوز در آن وجود داشت چه [[نگرانی]] و اضطرابی ایجاد می‌کند.
بدیهی است این وسوسه‌ها آن هم در جامعه‌ای که هنوز [[نور]] [[علم]] و [[ایمان]] زوایایش را روشن نساخته بود، و رسوبات دوران [[شرک]] و [[بت‌پرستی]] هنوز در آن وجود داشت چه نگرانی و اضطرابی ایجاد می‌کند.


لذا [[قرآن]] صریحاً می‌گوید: «این یک [[آزمایش]] بزرگ برای مشخص شدن موضع [[مؤمنان]] و [[مشرکان]] بود»<ref>{{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}} «و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد؛ و قبله‌ای که بر سوی آن بودی بر نگرداندیم مگر بدین روی که معلوم داریم چه کسی از پیامبر پیروی می‌کند و چه کسی واپس می‌گراید، و بی‌گمان آن جز بر آنان که خداوند رهنمونشان شد، گران بود و خداوند بر آن نیست که ایمانتان را تباه گرداند که خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>.
لذا [[قرآن]] صریحاً می‌گوید: «این یک [[آزمایش]] بزرگ برای مشخص شدن موضع [[مؤمنان]] و [[مشرکان]] بود»<ref>{{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}} «و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد؛ و قبله‌ای که بر سوی آن بودی بر نگرداندیم مگر بدین روی که معلوم داریم چه کسی از پیامبر پیروی می‌کند و چه کسی واپس می‌گراید، و بی‌گمان آن جز بر آنان که خداوند رهنمونشان شد، گران بود و خداوند بر آن نیست که ایمانتان را تباه گرداند که خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>.
خط ۳۶: خط ۳۶:
بعید نیست یکی از علل مهم [[تغییر قبله]] مسألۀ زیر باشد: از آنجا که خانۀ کعبه در آن [[زمان]] کانون بت‌های مشرکان بود، دستور داده شد [[مسلمانان]] موقتاً به سوی [[بیت المقدس]] [[نماز]] بخوانند و به این ترتیب صفوف خود را از [[مشرکان]] جدا کنند. اما هنگامی که به [[مدینه]] [[هجرت]] کردند و [[تشکیل حکومت]] و ملتی دادند و صفوف آنها از دیگران کاملاً مشخص شد، دیگر ادامۀ این وضع [[ضرورت]] نداشت در این هنگام به سوی [[کعبه]] قدیمی‌ترین مرکز [[توحید]] و پرسابقه‌ترین کانون [[انبیاء]] بازگشتند.
بعید نیست یکی از علل مهم [[تغییر قبله]] مسألۀ زیر باشد: از آنجا که خانۀ کعبه در آن [[زمان]] کانون بت‌های مشرکان بود، دستور داده شد [[مسلمانان]] موقتاً به سوی [[بیت المقدس]] [[نماز]] بخوانند و به این ترتیب صفوف خود را از [[مشرکان]] جدا کنند. اما هنگامی که به [[مدینه]] [[هجرت]] کردند و [[تشکیل حکومت]] و ملتی دادند و صفوف آنها از دیگران کاملاً مشخص شد، دیگر ادامۀ این وضع [[ضرورت]] نداشت در این هنگام به سوی [[کعبه]] قدیمی‌ترین مرکز [[توحید]] و پرسابقه‌ترین کانون [[انبیاء]] بازگشتند.


[[بدیهی]] است هم [[نماز خواندن]] به سوی بیت المقدس برای آنها که خانۀ کعبه را سرمایۀ [[معنوی]] نژاد خود می‌دانستند مشکل بود، و هم بازگشت به سوی کعبه بعد از بیت المقدس بعد از [[عادت]] کردن به قبلۀ نخست. [[مسلمانان]] به این وسیله در بوتۀ [[آزمایش]] قرار گرفتند، تا آنچه از [[آثار شرک]] در وجودشان است در این کوره داغ بسوزد، و پیوندهای خود را از گذشته [[شرک]] آلودشان ببرند و [[روح]] [[تسلیم]] مطلق در برابر [[فرمان]] [[حق]] در وجودشان پیدا گردد.
بدیهی است هم [[نماز خواندن]] به سوی بیت المقدس برای آنها که خانۀ کعبه را سرمایۀ [[معنوی]] نژاد خود می‌دانستند مشکل بود، و هم بازگشت به سوی کعبه بعد از بیت المقدس بعد از عادت کردن به قبلۀ نخست. [[مسلمانان]] به این وسیله در بوتۀ [[آزمایش]] قرار گرفتند، تا آنچه از [[آثار شرک]] در وجودشان است در این کوره داغ بسوزد، و پیوندهای خود را از گذشته [[شرک]] آلودشان ببرند و [[روح]] [[تسلیم]] مطلق در برابر [[فرمان]] [[حق]] در وجودشان پیدا گردد.


اصولاً همانگونه که گفتیم [[خدا]] مکان و محلی ندارد، [[قبله]] رمزی است برای [[وحدت]] صفوف و احیای خاطره‌های [[توحیدی]]، و [[تغییر]] آن هیچ چیز را دگرگون نخواهد کرد، مهم تسلیم بودن در برابر فرمان او و شکستن بت‌های [[تعصب]] و [[لجاجت]] و [[خودخواهی]] است<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصه‌های قرآن (کتاب)|قصه‌های قرآن]]، ص۵۸۱.</ref>.
اصولاً همانگونه که گفتیم [[خدا]] مکان و محلی ندارد، [[قبله]] رمزی است برای [[وحدت]] صفوف و احیای خاطره‌های [[توحیدی]]، و [[تغییر]] آن هیچ چیز را دگرگون نخواهد کرد، مهم تسلیم بودن در برابر فرمان او و شکستن بت‌های [[تعصب]] و [[لجاجت]] و [[خودخواهی]] است<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصه‌های قرآن (کتاب)|قصه‌های قرآن]]، ص۵۸۱.</ref>.
۱۱۲٬۶۳۷

ویرایش