لوح: تفاوت میان نسخهها
←آیات لوح محفوظ و رابطۀ لوح محفوظ با علم امام
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*توضیح اینکه حوادث جهان هستی دو مرحله دارند، مرحلۀ قطعیت که هیچگونه دگرگونی در آن راه ندارد؛ در لسان آیات و روایات حوادث این مرحله در ام الکتاب یا لوح محفوظ ثبت شده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی؛ معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293؛ مطهری، مجتبی، علم لدنی، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، ش 3، ص 75؛ منصورنژاد، محمد، وحی، ص 5</ref> این کتاب از دسترس انسانهای عادی خارج است<ref>ر.ک. منصورنژاد، محمد، وحی، ص 5</ref> و بنابر برخی تفاسیر تنها برخی از اولیای خداوند به تناسب جایگاه و منزلت خود میتوانند به آن دسترسی داشته و به علومی ویژه دست یابند که افراد عادی از آن بیبهرهاند.<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، جایگاه امامت از دیدگاه اصحاب ائمه(علیهم السلام)، صفحه؟؟؟؛ رهبری، حسن، علم پیامبر و امام در تفسیر "من وحی القرآن"، صفحه؟؟؟</ref> و دیگر "مرحلۀ غیر قطعی" است، یا به تعبیر دیگر "مرحله مشروط"، در این مرحله شخص از علل حوادث آگاه است، اما ممکن است تمام شرائط و موانع آن نزد او روشن نباشد، و لذا نمیتواند به طور قطع از وقوع حوادث خبر دهد، اما به طور مشروط میتواند و این همان چیزی است که در لسان آیات و روایات از آن تعبیر به لوح محو و اثبات شده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ دیاری بیگدلی؛ محمد تقی، قاسمی، حسین، نیری، عصمت، بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی، صفحه؟؟؟</ref> ذیل آیۀ «وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ»<ref>سورۀ زخرف، آیۀ 4</ref> امام صادق(علیه السلام) در رابطه با لوح محفوظ و علم خداوند می فرمایند: «هر امری را که خداوند اراده میکند، قبل از ایجاد آن در علمش موجود است. هیچ چیزی وجود پیدا نمیکند جز اینکه قبل از آن در علم الهی موجود بوده است.»<ref>ر.ک. معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293</ref> تفاوت علم خداوند با علوم انبیاء و اولیاء در اینجا ظاهر می شود، یعنی علاوه بر اینکه علم خداوند ذاتی و مستقل است و علم معصومین اکتسابی و غیرمستقل، یکی جنبه قطعیت دارد و دیگری ندارد.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی</ref> | *توضیح اینکه حوادث جهان هستی دو مرحله دارند، مرحلۀ قطعیت که هیچگونه دگرگونی در آن راه ندارد؛ در لسان آیات و روایات حوادث این مرحله در ام الکتاب یا لوح محفوظ ثبت شده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی؛ معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293؛ مطهری، مجتبی، علم لدنی، فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی، ش 3، ص 75؛ منصورنژاد، محمد، وحی، ص 5</ref> این کتاب از دسترس انسانهای عادی خارج است<ref>ر.ک. منصورنژاد، محمد، وحی، ص 5</ref> و بنابر برخی تفاسیر تنها برخی از اولیای خداوند به تناسب جایگاه و منزلت خود میتوانند به آن دسترسی داشته و به علومی ویژه دست یابند که افراد عادی از آن بیبهرهاند.<ref>ر.ک. هاشمی، سید علی، جایگاه امامت از دیدگاه اصحاب ائمه(علیهم السلام)، صفحه؟؟؟؛ رهبری، حسن، علم پیامبر و امام در تفسیر "من وحی القرآن"، صفحه؟؟؟</ref> و دیگر "مرحلۀ غیر قطعی" است، یا به تعبیر دیگر "مرحله مشروط"، در این مرحله شخص از علل حوادث آگاه است، اما ممکن است تمام شرائط و موانع آن نزد او روشن نباشد، و لذا نمیتواند به طور قطع از وقوع حوادث خبر دهد، اما به طور مشروط میتواند و این همان چیزی است که در لسان آیات و روایات از آن تعبیر به لوح محو و اثبات شده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ دیاری بیگدلی؛ محمد تقی، قاسمی، حسین، نیری، عصمت، بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی، صفحه؟؟؟</ref> ذیل آیۀ «وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ»<ref>سورۀ زخرف، آیۀ 4</ref> امام صادق(علیه السلام) در رابطه با لوح محفوظ و علم خداوند می فرمایند: «هر امری را که خداوند اراده میکند، قبل از ایجاد آن در علمش موجود است. هیچ چیزی وجود پیدا نمیکند جز اینکه قبل از آن در علم الهی موجود بوده است.»<ref>ر.ک. معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293</ref> تفاوت علم خداوند با علوم انبیاء و اولیاء در اینجا ظاهر می شود، یعنی علاوه بر اینکه علم خداوند ذاتی و مستقل است و علم معصومین اکتسابی و غیرمستقل، یکی جنبه قطعیت دارد و دیگری ندارد.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی</ref> | ||
== | ==قرآن و لوح محفوظ== | ||
*برخی از آیاتی که | *برخی از آیاتی که درباره لوح محفوظ آمده، عبارتند از: «يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ»،<ref>سورۀ رعد، آیۀ 39</ref> «وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ<ref>سورۀ انعام، آیۀ 59</ref>»<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43</ref> | ||
==لوح محفوظ منبع علم امام== | |||
با توجه به آیۀ «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ لّا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»<ref>سورۀ واقعه، آیۀ 77 ـ 79</ref> و با توجه به آیۀ تطهیر<ref>سورۀ احزاب، آیۀ 33: «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً»</ref> که در مورد خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) است روشن می شود مصادیق بارز "مطهرون" که قادر به تماس با "کتاب مکنون" ـ لوح محفوظ و یا ام الکتاب<ref>ر.ک. معرفت، محمد هادی، تفسیر و مفسران، 293</ref> ـ هستند و از آن باخبرند، پیامبر(صلی الله علیه و آله) و خاندان ایشان هستند.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی، مکاتبۀ اختصاصی دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگیها ابعاد و مبادی آن، ص 112</ref> امام کاملترین انسان عهد خود و مظهر تام اسماء و صفات خدایی است و بالفعل به همه چیز عالم و به هر واقعۀ شخصی آشناست؛ منتها نکته این است که این گونه موهبتی به موجب ادلۀ عقلی و نقلی که آنرا اثبات میکند قابل هیچگونه تخلف نیست و تغیر نمیپذیرد و به اصطلاح علم است به آنچه در لوح محفوظ ثبت شده است؛ یعنی امام به آنچه در لوح محفوظ هست علم دارد.<ref>ر.ک. طباطبایی، سید محمد حسین، بررسی های اسلامی، صفحه؟؟؟</ref> | |||
==روایات دربارۀ منبع علم بودن لوح محفوظ برای امام== | ==روایات دربارۀ منبع علم بودن لوح محفوظ برای امام== | ||
*یکی از راههای علوم غیبی امامان(علیهم السلام) آگاهی به لوح محفوظ یا ام الکتاب است.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43</ref> | *یکی از راههای علوم غیبی امامان(علیهم السلام) آگاهی به لوح محفوظ یا ام الکتاب است.<ref>ر.ک. غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43</ref> |