پرش به محتوا

نشانه‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۰ مارس ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن'
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن')
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن')
خط ۲۴: خط ۲۴:
::::#[[بداء]] در مرحله "تقدیر" اتفاق می‌افتد و نه در مرحله "قضا" و مربوط به "لوح محو و اثبات" است و نه "لوح محفوظ"<ref>مرآه العقول، علامه مجلسی، ج ۲، ص ۱۳۲؛ مصابیح الانوار، همانجا و شرح آن از فاضل طیبی؛ تصحیح الاعتقاد، همانجا.</ref>.  
::::#[[بداء]] در مرحله "تقدیر" اتفاق می‌افتد و نه در مرحله "قضا" و مربوط به "لوح محو و اثبات" است و نه "لوح محفوظ"<ref>مرآه العقول، علامه مجلسی، ج ۲، ص ۱۳۲؛ مصابیح الانوار، همانجا و شرح آن از فاضل طیبی؛ تصحیح الاعتقاد، همانجا.</ref>.  
::::#[[بداء]] ویژه امور تکوینی بوده<ref>نبراس الضیاء و تسواء السواء فی شرح باب البداء و اثبات جدوی الدعاء، میرداماد، ص ۵۶ و همین مضمون در: اوائل المقالات، امام محمد بن محمد بن نعمان العکبری، ص ۹۴ و الیاقوت فی علم الکلام، ابواسحاق ابراهیم بن نوبخت، ص ۵۸.</ref> و به مثابه "نسخ" در امور تشریعی است<ref>اوائل المقالات، صص ۴۶ و ۸۰؛ جوابات المساله الرازیه، سید مرتضی علم الهدی، ص ۱۱۷؛ نبراس الضیاء، ص ۵۵ و قریب به آن عده الاصول، طوسی، ج ۲، ص ۲۹ و الغیبة، همو، صص ۴۲۹ - ۴۳۲.</ref>؛ چنان که [[معلم ثالث]] جناب [[میرداماد]] می‌گوید: {{عربی|اندازه=155%| فالنسخ کأنّه بدء تشریعیّ، و البداء کأنّه نسخ تکوینیّ}}<ref>نبراس الضیاء، ص ۵۶.</ref>.
::::#[[بداء]] ویژه امور تکوینی بوده<ref>نبراس الضیاء و تسواء السواء فی شرح باب البداء و اثبات جدوی الدعاء، میرداماد، ص ۵۶ و همین مضمون در: اوائل المقالات، امام محمد بن محمد بن نعمان العکبری، ص ۹۴ و الیاقوت فی علم الکلام، ابواسحاق ابراهیم بن نوبخت، ص ۵۸.</ref> و به مثابه "نسخ" در امور تشریعی است<ref>اوائل المقالات، صص ۴۶ و ۸۰؛ جوابات المساله الرازیه، سید مرتضی علم الهدی، ص ۱۱۷؛ نبراس الضیاء، ص ۵۵ و قریب به آن عده الاصول، طوسی، ج ۲، ص ۲۹ و الغیبة، همو، صص ۴۲۹ - ۴۳۲.</ref>؛ چنان که [[معلم ثالث]] جناب [[میرداماد]] می‌گوید: {{عربی|اندازه=155%| فالنسخ کأنّه بدء تشریعیّ، و البداء کأنّه نسخ تکوینیّ}}<ref>نبراس الضیاء، ص ۵۶.</ref>.
::::#باور داشتن "[[بداء]]" اوج [[توحید]] نظری و تعظیم و تقدیس حق سبحانه است چه آن که عصاره [[ایمان]] بدین کریمه [[قرآن|قرآنی]] است که: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ }}﴾}}<ref>الرحمن، ۲۹ برای آگاهی بیشتر: ر.ک: التوحید، صدوق، ص ۳۳۵.</ref> بدین سبب در اثر وارد شده که: {{عربی|اندازه=155%|مَا عُظِّمَ اَللَّهُ بِمِثْلِ اَلْبَدَاءِ}}<ref>الکافی، ج ۱، باب البداء، ح ۲؛ التوحید، صدوق، باب ۵۴، ح ۲.</ref> ما عُظمَ اللهُ بمثل البداء و عمل بر طبق [[بداء]] و مشیت جاریه الهی، نهایت خاکساری و کمال عبودیت و تسلیم در برابر اراده و فرمان ربوبی است. به راستی که: {{عربی|اندازه=155%|ما عُبِد اللهُ بشی ءٍ مثل البداء }}<ref>الکافی، همان، ح ۱؛ التوحید، همان، ح ۱.</ref>. مبحث [[بداء]] دارای ظرایف و نکات زیادی است<ref>برای آشنایی بیشتر نگاه کنید به: تمهید الاصول، شیخ طوسی، فصل دوم، ص ۷۱۰؛ شرح اصول الکافی، صدرالمتألهین، ص ۳۸۱؛ الاسفار الاربعه، همو، ج ۶، ص ۳۹۹؛ حاشیه المیرزا الاشکوری علی فصوص القونوی، ص ۱۱۶؛ الحدود و الحقائق، علم الهدی، ص ۱۵۴؛ رسائل الشریف المرتضی، ج ۱، صص ۱۱۶ و ۱۱۷؛ اللوامع الالهیه، صص ۲۳۵ و ۳۲۲ و رساله‌های مستقل: هدایه الوری فی شرح البداء، سید کهنگی؛ اجابه الدعاء فی مسأله البداء، سید کاظم عصار؛ بحوث حول البداء، بحرانی؛ البداء عند الشیعه، السید الفانی.</ref> که در اینجا از ذکر آن‌ها صرف نظر می‌کنیم و به بحث خود و نشانه‌های غیر قطعی و مشروط بازمی‌گردیم.
::::#باور داشتن "[[بداء]]" اوج [[توحید]] نظری و تعظیم و تقدیس حق سبحانه است چه آن که عصاره [[ایمان]] بدین کریمه [[قرآن|قرآنی]] است که: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ }}﴾}}<ref>الرحمن، ۲۹ برای آگاهی بیشتر: ر.ک: التوحید، صدوق، ص ۳۳۵.</ref> بدین سبب در اثر وارد شده که: {{عربی|اندازه=155%|مَا عُظِّمَ اَللَّهُ بِمِثْلِ اَلْبَدَاءِ}}<ref>الکافی، ج ۱، باب البداء، ح ۲؛ التوحید، صدوق، باب ۵۴، ح ۲.</ref> ما عُظمَ اللهُ بمثل البداء و عمل بر طبق [[بداء]] و مشیت جاریه الهی، نهایت خاکساری و کمال عبودیت و تسلیم در برابر اراده و فرمان ربوبی است. به راستی که: {{عربی|اندازه=155%|ما عُبِد اللهُ بشی ءٍ مثل البداء }}<ref>الکافی، همان، ح ۱؛ التوحید، همان، ح ۱.</ref>. مبحث [[بداء]] دارای ظرایف و نکات زیادی است<ref>برای آشنایی بیشتر نگاه کنید به: تمهید الاصول، شیخ طوسی، فصل دوم، ص ۷۱۰؛ شرح اصول الکافی، صدرالمتألهین، ص ۳۸۱؛ الاسفار الاربعه، همو، ج ۶، ص ۳۹۹؛ حاشیه المیرزا الاشکوری علی فصوص القونوی، ص ۱۱۶؛ الحدود و الحقائق، علم الهدی، ص ۱۵۴؛ رسائل الشریف المرتضی، ج ۱، صص ۱۱۶ و ۱۱۷؛ اللوامع الالهیه، صص ۲۳۵ و ۳۲۲ و رساله‌های مستقل: هدایه الوری فی شرح البداء، سید کهنگی؛ اجابه الدعاء فی مسأله البداء، سید کاظم عصار؛ بحوث حول البداء، بحرانی؛ البداء عند الشیعه، السید الفانی.</ref> که در اینجا از ذکر آن‌ها صرف نظر می‌کنیم و به بحث خود و نشانه‌های غیر قطعی و مشروط بازمی‌گردیم.
::::::بر پایه آنچه گذشت، حدوث برخی از [[نشانه‌های ظهور]] مشروط به شرایطی است که ما از آن‌ها بی‌اطلاعیم و ممکن است با فقدان این شرایط، آن نشانه‌ها پدیدار نگردد. در این میان نکته بسیار ظریف و حائز اهمیت، رابطه میان [[نشانه‌های غیر حتمی]] و مسئله [[بداء]] ازیک سو و دعا برای تسریع [[ظهور]] و تعجیل در فرج حضرت [[امام مهدی|صاحب الامر]] {{ع}} از سوی دیگر است.
::::::بر پایه آنچه گذشت، حدوث برخی از [[نشانه‌های ظهور]] مشروط به شرایطی است که ما از آن‌ها بی‌اطلاعیم و ممکن است با فقدان این شرایط، آن نشانه‌ها پدیدار نگردد. در این میان نکته بسیار ظریف و حائز اهمیت، رابطه میان [[نشانه‌های غیر حتمی]] و مسئله [[بداء]] ازیک سو و دعا برای تسریع [[ظهور]] و تعجیل در فرج حضرت [[امام مهدی|صاحب الامر]] {{ع}} از سوی دیگر است.
::::::می‌دانیم که توصیه‌های فراوان و سفارش‌های مؤکدی از سوی [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} مبنی بر لزوم، الحاح و اصرار در دعا برای تسریع فرج [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} (مانند دعای معروف اللهم عجل لولیک الفرج و العافیه و النصر و امثال آن) به ما رسیده است<ref>ر.ک: مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، موسوی اصفهانی، مؤلف جلیل القدر اخبار و ادعیه ماثوره بسیاری را در این خصوص ذکر کرده است.</ref>. و شاید از همه مهم‌تر دستور صادره از [[ناحیه مقدسه]] شخص [[امام زمان]] {{ع}} باشد که در توقیع ارسال شده برای [[اسحاق بن یعقوب]] وارد شده است؛ حضرت در آنجا می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=155%|واکثروا الدعاء بتعجیل الفرج}}<ref>اکمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۵؛ الاحتجاج، طبرسی، ج ۲، ص ۲۸۱؛ نوادر الاخبار، ص ۲۷۴.</ref>؛ و بیش از پیش برای تعجیل فرج دعا کنید. و از طرفی نیز می‌دانیم که دعا - مانند صدقه و بِرّ به والدین - بر مقدرات تکوینیه (امور محتمل‌الوقوع و مشروطی که در لوح محو و اثبات، درج شده و عواملی چون دعا و صدقه در شروط آن‌ها تغییراتی را ایجاد می‌کنند) تأثیر می‌گذارد. {{عربی|اندازه=155%|رُوِی عَن النبی {{صل}} انه قال: "لاینْفَعُ الحَذَرُ مِن القَدَرِ ولکن اللهَ یمْحُو بالدعاءِ ما یشاءُ مِن القَدرِ}}<ref>الدر المنثور،سیوطی،ج ۴، ص ۶۶ و نیز نگاه کنید به: التاج الجامع للاصول، منصور علی ناصف، ج ۵، صص ۱۰۰ و ۱۰۱؛ بحار الانوار، ج ۹۰، باب شانزدهم و ج ۴، صص ۹۴ - ۱۲۲.</ref>؛ از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} نقل شده که فرمود: "فرار از تقدیر الهی سودی ندارد ولی خداوند با دعا مقدراتی را که بخواهد محو می‌سازد". (عالم عامل و حکیم متأله جناب [[میرداماد]] رساله وزین خود را چنین نامیده: "نبراس الضیاء در شرح باب بداء و اثبات سودمندی دعا" تا این نکته را به مخاطب بفهماند که دعا بر پایه قانون [[بداء]] می‌تواند کارگر افتد و سودمند واقع شود). از آنچه گذشت می‌توان دو نکته را که هر یک مکمل دیگری است، اسنتناج کرد:
::::::می‌دانیم که توصیه‌های فراوان و سفارش‌های مؤکدی از سوی [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} مبنی بر لزوم، الحاح و اصرار در دعا برای تسریع فرج [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} (مانند دعای معروف اللهم عجل لولیک الفرج و العافیه و النصر و امثال آن) به ما رسیده است<ref>ر.ک: مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، موسوی اصفهانی، مؤلف جلیل القدر اخبار و ادعیه ماثوره بسیاری را در این خصوص ذکر کرده است.</ref>. و شاید از همه مهم‌تر دستور صادره از [[ناحیه مقدسه]] شخص [[امام زمان]] {{ع}} باشد که در توقیع ارسال شده برای [[اسحاق بن یعقوب]] وارد شده است؛ حضرت در آنجا می‌فرمایند: {{عربی|اندازه=155%|واکثروا الدعاء بتعجیل الفرج}}<ref>اکمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۵؛ الاحتجاج، طبرسی، ج ۲، ص ۲۸۱؛ نوادر الاخبار، ص ۲۷۴.</ref>؛ و بیش از پیش برای تعجیل فرج دعا کنید. و از طرفی نیز می‌دانیم که دعا - مانند صدقه و بِرّ به والدین - بر مقدرات تکوینیه (امور محتمل‌الوقوع و مشروطی که در لوح محو و اثبات، درج شده و عواملی چون دعا و صدقه در شروط آن‌ها تغییراتی را ایجاد می‌کنند) تأثیر می‌گذارد. {{عربی|اندازه=155%|رُوِی عَن النبی {{صل}} انه قال: "لاینْفَعُ الحَذَرُ مِن القَدَرِ ولکن اللهَ یمْحُو بالدعاءِ ما یشاءُ مِن القَدرِ}}<ref>الدر المنثور،سیوطی،ج ۴، ص ۶۶ و نیز نگاه کنید به: التاج الجامع للاصول، منصور علی ناصف، ج ۵، صص ۱۰۰ و ۱۰۱؛ بحار الانوار، ج ۹۰، باب شانزدهم و ج ۴، صص ۹۴ - ۱۲۲.</ref>؛ از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} نقل شده که فرمود: "فرار از تقدیر الهی سودی ندارد ولی خداوند با دعا مقدراتی را که بخواهد محو می‌سازد". (عالم عامل و حکیم متأله جناب [[میرداماد]] رساله وزین خود را چنین نامیده: "نبراس الضیاء در شرح باب بداء و اثبات سودمندی دعا" تا این نکته را به مخاطب بفهماند که دعا بر پایه قانون [[بداء]] می‌تواند کارگر افتد و سودمند واقع شود). از آنچه گذشت می‌توان دو نکته را که هر یک مکمل دیگری است، اسنتناج کرد:
::::#تشویق [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} به دعا برای تسریع فرج، بیانگر آن است که حصول فرج و فرا رسیدن [[ظهور]] دارای یک زمان صد در صد تعیین شده و غیر قابل تغییر نیست؛ بر این پایه، نشانه‌هایی که برای زمان [[ظهور]] بیان شده (غیر از [[علائم حتمیه]]) و در مرتبه قدر و در لوح محو و اثبات مضبوطند، قابل تغییر و تبدل و تقدم و تأخر بوده و [[بداء]] در آن‌ها محتمل است.
::::#تشویق [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} به دعا برای تسریع فرج، بیانگر آن است که حصول فرج و فرا رسیدن [[ظهور]] دارای یک زمان صد در صد تعیین شده و غیر قابل تغییر نیست؛ بر این پایه، نشانه‌هایی که برای زمان [[ظهور]] بیان شده (غیر از [[علائم حتمیه]]) و در مرتبه قدر و در لوح محو و اثبات مضبوطند، قابل تغییر و تبدل و تقدم و تأخر بوده و [[بداء]] در آن‌ها محتمل است.
::::#محتوم معرفی شدن برخی از علائم از سوی [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} که به دلالت التزامی بیانگر غیر قطعی و محتمل‌الوقوع بودن برخی دیگر از [[نشانه‌های ظهور]] است، نوید بخش این حقیقت مسئولیت‌آور و شورآفرین است که [[امام مهدی|مهدی]]‌باوران باید مسئله دعا برای تعجیل در [[ظهور]] حضرت [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} را به شکل خیلی جدی و امیدوارانه پی بگیرند و بیش از پیش بر روی آن سرمایه‌گذاری کنند و باور کنند که خداوند سبحان استجابت ادعیه را ضمانت فرموده است؛ "أُدعُونی اَسْتَجِبْ لَکُمْ" {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|محل قرار دادن آیه}}﴾}}<ref>غافر، ۶۰.</ref> و می‌دانیم که "اِن الله لایخْلِفُ المیعاد" {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|محل قرار دادن آیه}}﴾}}<ref>رعد، ۳۱.</ref><ref>[[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ۲۹-۳۲.</ref>.
::::#محتوم معرفی شدن برخی از علائم از سوی [[ائمه|ائمه هدی]] {{عم}} که به دلالت التزامی بیانگر غیر قطعی و محتمل‌الوقوع بودن برخی دیگر از [[نشانه‌های ظهور]] است، نوید بخش این حقیقت مسئولیت‌آور و شورآفرین است که [[امام مهدی|مهدی]]‌باوران باید مسئله دعا برای تعجیل در [[ظهور]] حضرت [[امام مهدی|ولی عصر]] {{ع}} را به شکل خیلی جدی و امیدوارانه پی بگیرند و بیش از پیش بر روی آن سرمایه‌گذاری کنند و باور کنند که خداوند سبحان استجابت ادعیه را ضمانت فرموده است؛ "أُدعُونی اَسْتَجِبْ لَکُمْ" {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|محل قرار دادن آیه}}﴾}}<ref>غافر، ۶۰.</ref> و می‌دانیم که "اِن الله لایخْلِفُ المیعاد" {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|محل قرار دادن آیه}}﴾}}<ref>رعد، ۳۱.</ref><ref>[[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ۲۹-۳۲.</ref>.


==پاسخ‌های دیگر==
==پاسخ‌های دیگر==