پرش به محتوا

نفس زکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ آوریل ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'خدامراد]]،فرهنگ‌نامه' به 'خدامراد، [[فرهنگ‌نامه'
جز (جایگزینی متن - '{{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن' به '{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن')
جز (جایگزینی متن - 'خدامراد]]،فرهنگ‌نامه' به 'خدامراد، [[فرهنگ‌نامه')
خط ۶: خط ۶:


==مقدمه==
==مقدمه==
*وی محمّد بن عبد اللّه، معروف به نفس زکیه، است. مادرش هند، دختر [[ابو عبیدة بن عبد اللّه]] بود<ref>  ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۱</ref>. برخی از خاندان او و فرقه جارودیه، وی را مهدی موعود<ref>  ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۲</ref> دانسته‌‏اند. او در سال ۱۴۵ ق<ref>  ابو حنیفه احمد بن داود، اخبار الطوال، ص ۳۸۵</ref> ادعای مهدویت کرد و به وسیله [[منصور دوانیقی]] کشته شد. جالب این‏که پدر او نیز با پسرش به عنوان مهدی بیعت کرده است<ref>  سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی علیه السّلام از ولادت تا ظهور، ص ۵۷۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۴۹.</ref>.
*وی محمّد بن عبد اللّه، معروف به نفس زکیه، است. مادرش هند، دختر [[ابو عبیدة بن عبد اللّه]] بود<ref>  ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۱</ref>. برخی از خاندان او و فرقه جارودیه، وی را مهدی موعود<ref>  ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۲۲۲</ref> دانسته‌‏اند. او در سال ۱۴۵ ق<ref>  ابو حنیفه احمد بن داود، اخبار الطوال، ص ۳۸۵</ref> ادعای مهدویت کرد و به وسیله [[منصور دوانیقی]] کشته شد. جالب این‏که پدر او نیز با پسرش به عنوان مهدی بیعت کرده است<ref>  سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی علیه السّلام از ولادت تا ظهور، ص ۵۷۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۴۹.</ref>.
*نفس زکیه، نخستین کسی از علویان است که در روزگار عباسیان، قیام کرد و معاصر [[امام صادق]]{{ع}} بود<ref>  حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ج ۲، ص ۱۲۶</ref> وی از بیعت با منصور خودداری کرد. محمّد، میان خاندان خویش، از همه برتر و در علم و دانش کتاب خدا، از همگان داناتر بود.
*نفس زکیه، نخستین کسی از علویان است که در روزگار عباسیان، قیام کرد و معاصر [[امام صادق]]{{ع}} بود<ref>  حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ج ۲، ص ۱۲۶</ref> وی از بیعت با منصور خودداری کرد. محمّد، میان خاندان خویش، از همه برتر و در علم و دانش کتاب خدا، از همگان داناتر بود.
*شجاعت، بخشش، صلابت و سایر مزایای او از همگان بیشتر بود؛ ازاین‏رو پیروانش شک نداشتند که او همان مهدی موعود است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۴۹.</ref>.
*شجاعت، بخشش، صلابت و سایر مزایای او از همگان بیشتر بود؛ ازاین‏رو پیروانش شک نداشتند که او همان مهدی موعود است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۴۴۹.</ref>.
*"نفس زکیه" یعنی فرد بی‏گناه، پاک، کسی که قتلی انجام نداده است‏  و جرمی ندارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>..
*"نفس زکیه" یعنی فرد بی‏گناه، پاک، کسی که قتلی انجام نداده است‏  و جرمی ندارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>..
*در آستانه قیام [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در گیرودار مبارزات زمینه‏‌ساز انقلاب [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}، فردی پاکباخته و مخلص، در راه [[امام]]{{ع}} می‏‌کوشد و مظلومانه کشته می‌‏شود. طبق بیان روایات، این رخداد عظیم، بین رکن و مقام- در بهترین مکان‏‌های زمین- اتفاق می‌‏افتد. فرد یاد شده، از اولاد [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} است‏<ref>  شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶</ref> که در روایات، گاهی از او به عنوان "نفس زکیه" و "[[سید حسنی]]" یاد کرده‏‌اند<ref>ر.ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۵، ح ۴۴۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.  
*در آستانه قیام [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در گیرودار مبارزات زمینه‏‌ساز انقلاب [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}، فردی پاکباخته و مخلص، در راه [[امام]]{{ع}} می‏‌کوشد و مظلومانه کشته می‌‏شود. طبق بیان روایات، این رخداد عظیم، بین رکن و مقام- در بهترین مکان‏‌های زمین- اتفاق می‌‏افتد. فرد یاد شده، از اولاد [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} است‏<ref>  شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶</ref> که در روایات، گاهی از او به عنوان "نفس زکیه" و "[[سید حسنی]]" یاد کرده‏‌اند<ref>ر.ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۵، ح ۴۴۰</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.  
*قتل نفس زکیه، از نشانه‏‌های حتمی و متصل به ظهور است. در منابع [[اهل سنت]] کمتر نامی از آن برده شده<ref>  ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۷، ص ۵۱۴، ح ۳۷۶۴۲</ref>؛  ولی در منابع [[شیعه]]، روایات آن، فراوان است؛ از این‌‏رو، در اصل تحقق چنین حادثه‌‏ای- به عنوان علامت قیام- شکی نیست؛ هر چند اثبات جزئیات آن و نیز زمان تحقق آن و ویژگی‌‏های مقتول، مشکل است<ref>  شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۳۵، ح ۴۲۵؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۴۵۹</ref>.
*قتل نفس زکیه، از نشانه‏‌های حتمی و متصل به ظهور است. در منابع [[اهل سنت]] کمتر نامی از آن برده شده<ref>  ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۷، ص ۵۱۴، ح ۳۷۶۴۲</ref>؛  ولی در منابع [[شیعه]]، روایات آن، فراوان است؛ از این‌‏رو، در اصل تحقق چنین حادثه‌‏ای- به عنوان علامت قیام- شکی نیست؛ هر چند اثبات جزئیات آن و نیز زمان تحقق آن و ویژگی‌‏های مقتول، مشکل است<ref>  شیخ صدوق، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳، ح ۸۲؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۳۵، ح ۴۲۵؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۳۱۰، ح ۴۸۳؛ لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۴۵۹</ref>.
*برخی گمان کرده‏‌اند مراد از نفس زکیه، [[محمد بن عبد اللّه بن حسن]]، معروف به نفس زکیه است که در زمان [[امام صادق]]{{ع}} در منطقه "احجار زیت" در نزدیکی مدینه کشته شد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
*برخی گمان کرده‏‌اند مراد از نفس زکیه، [[محمد بن عبد اللّه بن حسن]]، معروف به نفس زکیه است که در زمان [[امام صادق]]{{ع}} در منطقه "احجار زیت" در نزدیکی مدینه کشته شد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
*این احتمال درست نیست، به چند دلیل<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>:
*این احتمال درست نیست، به چند دلیل<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>:
#لازمه‌‏اش این است که پیش از تولد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}؛ بلکه پیش از آن‏که [[امامان]] از آن خبر دهند، این نشانه رخ داده باشد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
#لازمه‌‏اش این است که پیش از تولد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}؛ بلکه پیش از آن‏که [[امامان]] از آن خبر دهند، این نشانه رخ داده باشد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
#در روایات تصریح شده است که "نفس زکیه"، بین رکن و مقام کشته می‌‏شود؛ حال آن‏که [[محمد بن عبد اللّه بن حسن]] در منطقه "احجار زیت" "در نزدیکی مدینه" کشته شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
#در روایات تصریح شده است که "نفس زکیه"، بین رکن و مقام کشته می‌‏شود؛ حال آن‏که [[محمد بن عبد اللّه بن حسن]] در منطقه "احجار زیت" "در نزدیکی مدینه" کشته شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
#همان‏گونه که در روایات اشاره شده قتل نفس زکیه از نشانه‌‏های حتمی و متصل به ظهور است؛ حال آن‏که [[محمد بن عبد اللّه]]، سال‏ها پیش از تولد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به قتل رسیده است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "بین قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و کشته شدن نفس زکیه، بیش از پانزده شبانه ‏روز فاصله نیست<ref> {{عربی|اندازه=120%|" لَيْسَ‏ بَيْنَ‏ قِيَامِ‏ قَائِمِ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ وَ بَيْنَ‏ قَتْلِ‏ النَّفْسِ‏ الزَّكِيَّةِ إِلَّا خَمْسَ‏ عَشْرَةَ لَيْلَةً‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۵، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۹</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.
#همان‏گونه که در روایات اشاره شده قتل نفس زکیه از نشانه‌‏های حتمی و متصل به ظهور است؛ حال آن‏که [[محمد بن عبد اللّه]]، سال‏ها پیش از تولد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} به قتل رسیده است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "بین قیام [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} و کشته شدن نفس زکیه، بیش از پانزده شبانه ‏روز فاصله نیست<ref> {{عربی|اندازه=120%|" لَيْسَ‏ بَيْنَ‏ قِيَامِ‏ قَائِمِ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ وَ بَيْنَ‏ قَتْلِ‏ النَّفْسِ‏ الزَّكِيَّةِ إِلَّا خَمْسَ‏ عَشْرَةَ لَيْلَةً‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۴۵، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۹</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص: ۳۴۵ - ۳۴۶.</ref>.


==واژه‌شناسی لغوی==
==واژه‌شناسی لغوی==
۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش