پرش به محتوا

فواید امام غایب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '{{عربی| {{متن قرآن' به '{{متن قرآن'
جز (جایگزینی متن - '﴾' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '{{عربی| {{متن قرآن' به '{{متن قرآن')
خط ۲۳: خط ۲۳:
#'''نگهبانی از آیین خداوند سبحانه و تعالی با هدایت‌‏های باطنی‏:''' بی‌‏گمان پیشوایان معصوم{{عم}}، معلّمان و مربّیان اصلی انسان‏‌ها هستند و مردم، همواره از زلال معارف ناب آن بزرگواران بهره‌‏ها برده‌‏اند. در زمان غیبت نیز، اگرچه دسترسی مستقیم و استفاده همه ‏جانبه از محضر [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} ممکن نیست، آن معدن علوم الهی به راه‏های مختلف، گره از مشکلات علمی و فکری شیعیان باز می‏‌کند. این مهّم نه فقط در در دوره غیبت صغرا با پاسخگویی به پرسش‏های مردم و دانشمندان، از طریق نامه‌‏های [[امام]] "توقیعات" تحقق یافت، بلکه در دوران [[غیبت کبرا]] نیز به صورت هدایت‌‏های باطنی صورت پذیرفت. بنابراین شکی نیست بقای مکتب تشیع در گرو حمایت‏‌های آن [[امام]] پنهان بوده است. [[شیعه]] بر این باور است که آن حضرت همواره در هنگامه‌‏های حساس و حوادث تعیین‏‌کننده، بسان دستی غیبی اراده‏های نقش‏‌آفرین را در جهت اصلاح امور، هدایت کرده، این باور الهی را از نابودی در پناه گرفته است. این اصلاحات به طور عمده با هدایت‌‏های باطنی صورت می‌‏پذیرد. هدایت‏‌هایی که گاهی به وسیله شخص [[امام]] و گاهی به وسیله دیگران درباره صالحان و شایستگان انجام می‌‏گیرد. [[امام]]، از راه باطن، بر نفوس افراد اشراف دارد و آنان را مورد هدایت و تربیت خود قرار می‌‏دهد. با القاهای نیکو یا با نگه‏داشتن‌‏های باطنی، راه برخی از افراد را عوض می‌‏کند یا آن‏ها را در راه صحیحی که دارند، استوار و ثابت ‏قدم می‌‏دارد؛ گرچه این هدایت، از دیدگان پنهان است. چه بسیار افرادی که یکباره از راهی که داشتند، برگشتند و هرگز حاضر نشدند دوباره بدان برگردند و چه بسیار افرادی که در کار خود متزلزل و مردد بودند؛ ولی یکباره در آن مستقر شدند.
#'''نگهبانی از آیین خداوند سبحانه و تعالی با هدایت‌‏های باطنی‏:''' بی‌‏گمان پیشوایان معصوم{{عم}}، معلّمان و مربّیان اصلی انسان‏‌ها هستند و مردم، همواره از زلال معارف ناب آن بزرگواران بهره‌‏ها برده‌‏اند. در زمان غیبت نیز، اگرچه دسترسی مستقیم و استفاده همه ‏جانبه از محضر [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} ممکن نیست، آن معدن علوم الهی به راه‏های مختلف، گره از مشکلات علمی و فکری شیعیان باز می‏‌کند. این مهّم نه فقط در در دوره غیبت صغرا با پاسخگویی به پرسش‏های مردم و دانشمندان، از طریق نامه‌‏های [[امام]] "توقیعات" تحقق یافت، بلکه در دوران [[غیبت کبرا]] نیز به صورت هدایت‌‏های باطنی صورت پذیرفت. بنابراین شکی نیست بقای مکتب تشیع در گرو حمایت‏‌های آن [[امام]] پنهان بوده است. [[شیعه]] بر این باور است که آن حضرت همواره در هنگامه‌‏های حساس و حوادث تعیین‏‌کننده، بسان دستی غیبی اراده‏های نقش‏‌آفرین را در جهت اصلاح امور، هدایت کرده، این باور الهی را از نابودی در پناه گرفته است. این اصلاحات به طور عمده با هدایت‌‏های باطنی صورت می‌‏پذیرد. هدایت‏‌هایی که گاهی به وسیله شخص [[امام]] و گاهی به وسیله دیگران درباره صالحان و شایستگان انجام می‌‏گیرد. [[امام]]، از راه باطن، بر نفوس افراد اشراف دارد و آنان را مورد هدایت و تربیت خود قرار می‌‏دهد. با القاهای نیکو یا با نگه‏داشتن‌‏های باطنی، راه برخی از افراد را عوض می‌‏کند یا آن‏ها را در راه صحیحی که دارند، استوار و ثابت ‏قدم می‌‏دارد؛ گرچه این هدایت، از دیدگان پنهان است. چه بسیار افرادی که یکباره از راهی که داشتند، برگشتند و هرگز حاضر نشدند دوباره بدان برگردند و چه بسیار افرادی که در کار خود متزلزل و مردد بودند؛ ولی یکباره در آن مستقر شدند.
#'''نگهداشت جامعه از ناامیدی و سرخوردگی‏:''' بدون شک، باور به [[امام]]{{ع}} غایب سبب امیدواری مسلمانان به آینده روشن می‏‌شود. این امیدواری، از بزرگ‏ترین اسباب موفقیت و پیشرفت است. جامعه شیعی، طبق باور خویش به وجود [[امام]] شاهد و زنده، همواره‏ منتظر ظهور آن حضرت است. او را در میان خود نمی‏‌بیند؛ اما خود را یگانه و جدا از او نمی‌‏داند. باری؛ [[امام]] پنهان، همواره مراقب حال و وضع شیعیان است و همین مسأله باعث می‏شود پیروانشان به امید لطف و عنایت حضرتش، برای رسیدن به وضع مطلوب جهانی تلاش کنند. به بیان دیگر، [[امام]]- اگرچه غایب- نقطه اتکایی است که پیروان خود را در ورطه‌‏های نابودی و ناامیدی در حمایت و پناه خود می‌‏گیرد و بسان پناه‌گاهی مطمئن پیروان خود را به تلاش و کوشش در راه رشد و تعالی وامی‏دارد؛ بنابراین حالت امید و انتظار به آینده، از فواید دیگری است که بر وجود آن حضرت مترتب است. بدون تردید، جامعه‏‌ای که به پیشوای زنده- اگرچه غایب- معتقد است، همواره از فروافتادن در ناامیدی در امان خواهد بود و شکی نیست جامعه‌‏ای که دچار ناامیدی شد، رو به انحطاط خواهد رفت. امروزه جامعه شیعی، استواری، پویایی و شادابی خود را مرهون این باورمندی می‏‌داند که از فواید آن [[امام]] پنهان به حساب می‌‏آید. آری؛ اوضاع نابسامان و اسفبار جهان و سیل بنیان کن ستم و بیداد، خیرخواهان بشریت را نگران کرده است؛ به گونه‌‏ای که ممکن است گاهی در اصل قابلیت اصلاح بشر تردید کنند. در این صورت، یگانه روزنه امیدی که برای بشر باز می‌‏ماند و یگانه بارقه امیدی که در این جهان ظلمت‌‏زده، امید می‏‌آفریند، همان انتظار فرج و فرا رسیدن عصر سراسر عدل حکومت توحید و نفوذ دستورهای الهی است.
#'''نگهداشت جامعه از ناامیدی و سرخوردگی‏:''' بدون شک، باور به [[امام]]{{ع}} غایب سبب امیدواری مسلمانان به آینده روشن می‏‌شود. این امیدواری، از بزرگ‏ترین اسباب موفقیت و پیشرفت است. جامعه شیعی، طبق باور خویش به وجود [[امام]] شاهد و زنده، همواره‏ منتظر ظهور آن حضرت است. او را در میان خود نمی‏‌بیند؛ اما خود را یگانه و جدا از او نمی‌‏داند. باری؛ [[امام]] پنهان، همواره مراقب حال و وضع شیعیان است و همین مسأله باعث می‏شود پیروانشان به امید لطف و عنایت حضرتش، برای رسیدن به وضع مطلوب جهانی تلاش کنند. به بیان دیگر، [[امام]]- اگرچه غایب- نقطه اتکایی است که پیروان خود را در ورطه‌‏های نابودی و ناامیدی در حمایت و پناه خود می‌‏گیرد و بسان پناه‌گاهی مطمئن پیروان خود را به تلاش و کوشش در راه رشد و تعالی وامی‏دارد؛ بنابراین حالت امید و انتظار به آینده، از فواید دیگری است که بر وجود آن حضرت مترتب است. بدون تردید، جامعه‏‌ای که به پیشوای زنده- اگرچه غایب- معتقد است، همواره از فروافتادن در ناامیدی در امان خواهد بود و شکی نیست جامعه‌‏ای که دچار ناامیدی شد، رو به انحطاط خواهد رفت. امروزه جامعه شیعی، استواری، پویایی و شادابی خود را مرهون این باورمندی می‏‌داند که از فواید آن [[امام]] پنهان به حساب می‌‏آید. آری؛ اوضاع نابسامان و اسفبار جهان و سیل بنیان کن ستم و بیداد، خیرخواهان بشریت را نگران کرده است؛ به گونه‌‏ای که ممکن است گاهی در اصل قابلیت اصلاح بشر تردید کنند. در این صورت، یگانه روزنه امیدی که برای بشر باز می‌‏ماند و یگانه بارقه امیدی که در این جهان ظلمت‌‏زده، امید می‏‌آفریند، همان انتظار فرج و فرا رسیدن عصر سراسر عدل حکومت توحید و نفوذ دستورهای الهی است.
#'''ایمنی‌ ‏بخش از بلاها:''' بدون تردید، امنیت، از اساسی‏‌ترین نیازهای زندگی است. پدید آمدن رخدادهای ناگوار، همواره این نیاز را مورد تهدید جدی قرار داده، زندگی و حیات طبیعی موجودات را به مخاطره انداخته است. بخشی از این نگرانی‏‌ها با کنترل عوامل شناخته شده برطرف می‏‌شود؛ امّا در موارد فراوانی عواملی ناشناخته و خارج از کنترل، ناامنی‏‌هایی را بر زندگی تحمیل می‏‌کند. در برخی روایات، [[امام]] و حجت الهی، عامل امنیت زمین و اهل آن، دانسته شده است. [[امام مهدی]]{{ع}} خود فرموده است: "من، سبب ایمنی از بلاها برای‏ ساکنان زمین هستم<ref>{{عربی|اندازه=120%|" وَ إِنِّي‏ لَأَمَانٌ‏ لِأَهْلِ‏ الْأَرْضِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>.  حجّت خداوند سبحانه و تعالی و [[امام معصوم]]، مانع از آن است که مردم به سبب انواع گناهان و مفاسدی که انجام می‏‌دهند به عذاب‏‌های سخت الهی گرفتار آیند و طومار حیات زمین و اهل آن در هم پیچیده شود. [[قرآن کریم]] در این‌‏باره، خطاب به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} که بزرگ‏ترین حجت الهی است، می‌‏فرماید: {{عربی| {{متن قرآن| وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}} }}<ref> خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد؛ سوره انفال ، آیه: ۳۳.</ref>. [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ که نمونه کامل رحمت و مهر پروردگار است نیز به عنایت خاص خود بلاهای بزرگ را- به ویژه از جامعه شیعیان و فرد فرد آن‏ها- دور می‏‌کند؛ گرچه در بسیاری از موارد، شیعیان به لطف و کرامت او توجه نداشته باشند و دست یاریگر او را بر سر خود نشناسند. آن گرامی در مقام معرفی خود فرموده است: "من آخرین جانشین [[پیامبر خدا]] هستم. خدای تعالی، به واسطه من بلاها را از خاندان و شیعیانم دور می‌‏کند"{{عربی|اندازه=120%|" أَنَا خَاتَمُ‏ الْأَوْصِيَاءِ وَ بِي‏ يَدْفَعُ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}.
#'''ایمنی‌ ‏بخش از بلاها:''' بدون تردید، امنیت، از اساسی‏‌ترین نیازهای زندگی است. پدید آمدن رخدادهای ناگوار، همواره این نیاز را مورد تهدید جدی قرار داده، زندگی و حیات طبیعی موجودات را به مخاطره انداخته است. بخشی از این نگرانی‏‌ها با کنترل عوامل شناخته شده برطرف می‏‌شود؛ امّا در موارد فراوانی عواملی ناشناخته و خارج از کنترل، ناامنی‏‌هایی را بر زندگی تحمیل می‏‌کند. در برخی روایات، [[امام]] و حجت الهی، عامل امنیت زمین و اهل آن، دانسته شده است. [[امام مهدی]]{{ع}} خود فرموده است: "من، سبب ایمنی از بلاها برای‏ ساکنان زمین هستم<ref>{{عربی|اندازه=120%|" وَ إِنِّي‏ لَأَمَانٌ‏ لِأَهْلِ‏ الْأَرْضِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>.  حجّت خداوند سبحانه و تعالی و [[امام معصوم]]، مانع از آن است که مردم به سبب انواع گناهان و مفاسدی که انجام می‏‌دهند به عذاب‏‌های سخت الهی گرفتار آیند و طومار حیات زمین و اهل آن در هم پیچیده شود. [[قرآن کریم]] در این‌‏باره، خطاب به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} که بزرگ‏ترین حجت الهی است، می‌‏فرماید: {{متن قرآن| وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}} }}<ref> خداوند بر آن نیست تا تو در میان آنان هستی آنان را عذاب کند و تا آمرزش می‌خواهند خداوند بر آن نیست که عذاب کننده آنها باشد؛ سوره انفال ، آیه: ۳۳.</ref>. [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ که نمونه کامل رحمت و مهر پروردگار است نیز به عنایت خاص خود بلاهای بزرگ را- به ویژه از جامعه شیعیان و فرد فرد آن‏ها- دور می‏‌کند؛ گرچه در بسیاری از موارد، شیعیان به لطف و کرامت او توجه نداشته باشند و دست یاریگر او را بر سر خود نشناسند. آن گرامی در مقام معرفی خود فرموده است: "من آخرین جانشین [[پیامبر خدا]] هستم. خدای تعالی، به واسطه من بلاها را از خاندان و شیعیانم دور می‌‏کند"{{عربی|اندازه=120%|" أَنَا خَاتَمُ‏ الْأَوْصِيَاءِ وَ بِي‏ يَدْفَعُ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ الْبَلَاءَ عَنْ أَهْلِي وَ شِيعَتِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}.
#'''ایجاد پروای الهی در پرتو باور وجود [[امام]] زنده در جامعه‏:''' از روایات اسلامی به دست می‏‌آید که در دوران غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ و در زمان‌‏های معینی، اعمال انسان‌‏ها به آن حضرت عرضه می‏‌شود. این باور، خود در ایجاد پروای الهی، و خویشتن‏داری برابر انجام کارها، نقشی بسیار مهم و اساسی دارد. مرحوم [[کلینی]] در کتاب کافی، بخشی را با عنوان {{عربی|" بَابُ‏ عَرْضِ‏ الْأَعْمَالِ‏ عَلَى‏ النَّبِيِ‏ {{صل}} وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}}‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، پدید آورده و در آن روایاتی را یادآور شده که در آن، سخن از عرضه اعمال بر [[امام]] زنده هر عصر دارد. در روایت چهارم این باب، [[عبد اللّه بن ابان زیات]] که جایگاه خوبی نزد [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}}‏ داشت، از آن حضرت خواست برای او و اهل بیت‌اش دعا کند آن حضرت فرمود: "مگر چنین نمی‌‏کنم؟ به خدا سوگند اعمال شما در هرروز و شب بر من عرضه می‌‏شود<ref>{{عربی|اندازه=120%|" أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اللَّهِ إِنَ‏ أَعْمَالَكُمْ‏ لَتُعْرَضُ‏ عَلَيَ‏ فِي‏ كُلِ‏ يَوْمٍ‏ وَ لَيْلَةٍ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}.</ref> [[عبد اللّه بن ابان]] گفت: از این فرمایش حضرت شگفت‏‌زده شدم. حضرت در پاسخ فرمود: مگر کتاب خدا را نخوانده‏‌ای که فرمود: "و بگو: هر کار می‏‌خواهید انجام دهید؛ پس به یقین خداوند سبحانه و تعالی، پیامبرش و مؤمنان عملتان را می‏‌بینند؟ فرمود: به خدا سوگند! مقصود از او مؤمن [[امام علی|علی بن ابی طالب]] است"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ‏}}  قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ‏ عَلِيُ‏ بْنُ‏ أَبِي‏ طَالِبٍ‏ {{ع}}.‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۲۰</ref>. این آگاهی، آثار تربیتی فراوانی دارد و که مهم‏ترین آن‏ها، این است که انسان را به نوعی مراقبت دائمی در رفتار خود وامی‏دارد. انسانی که بداند افزون بر خداوند سبحانه و تعالی، پیامبران و فرشتگان، امامی زنده نیز وجود دارد که اعمال او بر وی عرضه می‌‏شود، به طور قطع رفتار خود را با دقت بیشتری انجام می‌‏دهد.
#'''ایجاد پروای الهی در پرتو باور وجود [[امام]] زنده در جامعه‏:''' از روایات اسلامی به دست می‏‌آید که در دوران غیبت [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ و در زمان‌‏های معینی، اعمال انسان‌‏ها به آن حضرت عرضه می‏‌شود. این باور، خود در ایجاد پروای الهی، و خویشتن‏داری برابر انجام کارها، نقشی بسیار مهم و اساسی دارد. مرحوم [[کلینی]] در کتاب کافی، بخشی را با عنوان {{عربی|" بَابُ‏ عَرْضِ‏ الْأَعْمَالِ‏ عَلَى‏ النَّبِيِ‏ {{صل}} وَ الْأَئِمَّةِ {{عم}}‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، پدید آورده و در آن روایاتی را یادآور شده که در آن، سخن از عرضه اعمال بر [[امام]] زنده هر عصر دارد. در روایت چهارم این باب، [[عبد اللّه بن ابان زیات]] که جایگاه خوبی نزد [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}}‏ داشت، از آن حضرت خواست برای او و اهل بیت‌اش دعا کند آن حضرت فرمود: "مگر چنین نمی‌‏کنم؟ به خدا سوگند اعمال شما در هرروز و شب بر من عرضه می‌‏شود<ref>{{عربی|اندازه=120%|" أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اللَّهِ إِنَ‏ أَعْمَالَكُمْ‏ لَتُعْرَضُ‏ عَلَيَ‏ فِي‏ كُلِ‏ يَوْمٍ‏ وَ لَيْلَةٍ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}.</ref> [[عبد اللّه بن ابان]] گفت: از این فرمایش حضرت شگفت‏‌زده شدم. حضرت در پاسخ فرمود: مگر کتاب خدا را نخوانده‏‌ای که فرمود: "و بگو: هر کار می‏‌خواهید انجام دهید؛ پس به یقین خداوند سبحانه و تعالی، پیامبرش و مؤمنان عملتان را می‏‌بینند؟ فرمود: به خدا سوگند! مقصود از او مؤمن [[امام علی|علی بن ابی طالب]] است"<ref> {{عربی|اندازه=120%|" أَ مَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ‏}}  قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ‏ عَلِيُ‏ بْنُ‏ أَبِي‏ طَالِبٍ‏ {{ع}}.‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۲۰</ref>. این آگاهی، آثار تربیتی فراوانی دارد و که مهم‏ترین آن‏ها، این است که انسان را به نوعی مراقبت دائمی در رفتار خود وامی‏دارد. انسانی که بداند افزون بر خداوند سبحانه و تعالی، پیامبران و فرشتگان، امامی زنده نیز وجود دارد که اعمال او بر وی عرضه می‌‏شود، به طور قطع رفتار خود را با دقت بیشتری انجام می‌‏دهد.
#'''یاری برخی نیازمندان‏:''' جدای از این‏که در همه حالت‌‏ها، خود آن حضرت به یاری استمداد کنندگان می‌‏آید یا این‏که ملازمان و اولیای او و نیز این که یاری شدن توسط آن حضرت، همراه ملاقات باشد یا نه، شکی نیست که در طول تاریخ غیبت، انسان‌‏های بسیاری به دست آن حضرت یا اراده ایشان از سختی‌‏ها و مشکلات نجات یافته‏‌اند.
#'''یاری برخی نیازمندان‏:''' جدای از این‏که در همه حالت‌‏ها، خود آن حضرت به یاری استمداد کنندگان می‌‏آید یا این‏که ملازمان و اولیای او و نیز این که یاری شدن توسط آن حضرت، همراه ملاقات باشد یا نه، شکی نیست که در طول تاریخ غیبت، انسان‌‏های بسیاری به دست آن حضرت یا اراده ایشان از سختی‌‏ها و مشکلات نجات یافته‏‌اند.