تکالیف منتظران امام مهدی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{پرسمان ویژگی منتظران}} {{پرسمان انتظار فرج}} {{مدخل' به '{{پرسمان ویژگی منتظران}} {{مدخل') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
#آن [[امام]]، احیاکننده [[مکتب اهل بیت]] {{عم}}، بلکه [[احیا]] کننده [[دین]] و [[دین]] باوری در سراسر [[جهان]] هستند؛ | #آن [[امام]]، احیاکننده [[مکتب اهل بیت]] {{عم}}، بلکه [[احیا]] کننده [[دین]] و [[دین]] باوری در سراسر [[جهان]] هستند؛ | ||
#ایشان در میان [[امامان]] پیش از خود نیز از [[جایگاه]] ویژهای برخوردار بود. تا آنجا که [[امام صادق]] {{ع}} در پاسخ کسی که از ایشان میپرسد: "آیا [[قائم]] {{ع}} متولد شده است؟"، میفرماید: "خیر، ولی اگر او را دریابیم، در همه ایام زندگانیام [[خدمت]] گزارش خواهم بود"<ref>کتاب الغیبة (نعمانی)، ص ۲۴۵، ح ۴۶.</ref><ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۵-۷۴.</ref>. | #ایشان در میان [[امامان]] پیش از خود نیز از [[جایگاه]] ویژهای برخوردار بود. تا آنجا که [[امام صادق]] {{ع}} در پاسخ کسی که از ایشان میپرسد: "آیا [[قائم]] {{ع}} متولد شده است؟"، میفرماید: "خیر، ولی اگر او را دریابیم، در همه ایام زندگانیام [[خدمت]] گزارش خواهم بود"<ref>کتاب الغیبة (نعمانی)، ص ۲۴۵، ح ۴۶.</ref><ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۵-۷۴.</ref>. | ||
==تکالیف منتظران امام مهدی در درسنامه== | |||
*درباره [[وظایف]] و مسؤولیتهای [[منتظران]]، سخنهای بسیاری گفته شده است؛ اما به اختصار میتوان گفت [[وظایف]] انسانها در این دوران به دو دسته تقسیم میشود: | |||
===وظایف عام=== | |||
*این [[وظایف]]، در سخنان [[معصومان]]{{عم}} در شمار [[تکالیف]] [[عصر غیبت]] یاد شده است؛ امّا ویژه این دوران نیست و لازم است در همه زمانها انجام شود. شاید ذکر آنها در شمار [[وظایف]] [[دوران غیبت]] برای تأکید بوده است. | |||
برخی از این [[وظایف]]، بدین قرار است: | |||
#'''[[شناخت]] [[امام]] هر زمان:''' [[امام صادق]]{{ع}} خطاب به فضیل فرمود: "[[امام]] خود را بشناس که اگر شناختی، دیر و زود شدن این امر، آسیبی به تو نخواهد رساند ...."<ref> {{عربی|" اعْرِفْ إِمَامَكَ فَإِنَّكَ إِذَا عَرَفْتَ لَمْ يَضُرَّكَ تَقَدَّمَ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲</ref>. [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در این باره فرمود: "[[پیشوایان]]، مدیران الهی بر مردمند و رؤسای [[بندگان]] اویند. هیچکس جز کسی که آنها را بشناسد و آنها نیز او را بشناسند وارد [[بهشت]] نخواهد شد و جز کسی که آنها را [[انکار]] کند و آنها نیز او را [[انکار]] کنند، داخل [[دوزخ]] نشود ...."<ref> {{عربی|" وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ عُرَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ وَ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْكَرَهُم"}}، سید رضی، نهج البلاغه، ص ۲۱۲، خطبه ۱۵۲</ref><ref> یکی از کاملترین متنهای امامشناسی، زیارت معتبر و ارزشمندی است که از وجود مقدّس امام هادی علیه السّلام به ما رسیده و نام آن، زیارت جامعه کبیره است؛ یعنی بزرگترین و کاملترین زیارتی که با آن، میشود همه معصومان علیهم السّلام را زیارت کرد</ref> | |||
#'''[[پایداری]] در [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}}:''' یکی از [[وظایف]] مهم ما در هر عصر و زمان، [[محبت]] و [[دوستی]] با [[اهل بیت]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[جایگاه]] [[دوستان]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی است. در [[دوران غیبت]] واپسین پیشوای [[معصوم]]، به سبب [[پنهانزیستی]] [[امام]]، ممکن است عواملی [[انسان]] را از این [[وظیفه]] مهم دور سازد؛ از این رو در [[روایات]]، سفارش شده است که بر [[محبت]] به آن [[انوار]] [[مقدس]] پایدار باشیم. فراموش نکنیم این [[محبت]]، [[دستور]] [[پروردگار]] متعال است. سالها پیش از آنکه آن حضرت، زندگی دنیایی خود را آغاز کند، انسانهای [[پاک]] به او ابراز [[محبت]] کردهاند. [[رسول اکرم]]{{صل}}، آن اشرف [[انبیا]] و واپسین فرستاده الهی، آنگاه که سخن از واپسین [[وصی]] خود به میان میآورد، در نهایت [[احترام]]، از بزرگترین واژگان [[محبت]] یعنی {{عربی|" بِأَبِي وَ أُمِّي "}}؛ بهره برده است؛ آنجا که فرمود: "پدر و مادرم فدایش باد! که او همنام من و شبیه من و شبیه [[موسی بن عمران]] است که بر او نورهایی احاطه دارد .... "<ref>{{عربی|" بِأَبِي وَ أُمِّي سَمِيِّي وَ شَبِيهِي وَ شَبِيهُ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ جُيُوبُ النُّور"}}، علی بن محمّد خزاز قمی، کفایة الاثر، ص ۱۵۶</ref> | |||
#'''[[پرهیزگاری]]:''' پروای الهی، در همه زمانها لازم و [[واجب]] است؛ اما در [[دوران غیبت]] به [[دلیل]] شرایط خاص، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که در این دوران، عوامل فراوانی دست به هم داده تا [[انسانها]] را به بیراهه کشانده [[گمراه]] سازند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هرکس شاد میشود از آنکه از [[یاران قائم]] باشد، پس میبایست [[پرهیزکار]] بوده، نیکوییهای [[اخلاقی]] را عمل کند؛ در حالی که [[منتظر]] است؛ پس اگر از [[دنیا]] برود و پس از آن، [[قائم]] [[قیام]] کند، پاداشی مانند آنکس که [[قائم]] را [[درک]] نماید، خواهد داشت؛ پس کوشش کنید و [[منتظر]] باشید. گوارایتان بادای گروه مورد [[رحمت]] الهی واقع شده!" <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۰۰</ref> | |||
#'''[[پیروی]] از دستورهای [[امامان]]{{عم}}:''' از آنجا که همه [[امامان]]{{عم}}، [[نور]] واحدی هستند، دستورها و فرمودههای ایشان نیز یک [[هدف]] را دنبال میکند؛ بنابراین، [[پیروی]] از هر کدام، [[پیروی]] از همه آنها است. در زمانی که یکی از آنها در دسترس نیست، دستورهای دیگران چراغ راه [[هدایت]] است. [[امام صادق]]{{ع}} در پاسخ کسی که گفت: " شنیدهایم [[صاحب الامر]] [[غایب]] خواهد شد؛ پس چه کنیم؟ فرمود: چنگ بزنید به آنچه از [[پیشوایان]] قبل در دستتان است، تا اینکه امر بر شما [[آشکار]] شود"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹، ح ۴ و ۵</ref>. | |||
#'''دستگیری از ضعفا و فقیران:''' کمک به ضعفا و محرومان در همه زمانها کاری بس ارزشمند است و در [[دین اسلام]] به آن سفارش شده است؛ اما به [[علت غیبت]] [[امام]]، در [[دوران غیبت]] [[ارزش]] بیشتری دارد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "... هر آینه باید قوی شما ضعیفتان را کمک نماید و باید ثروتمندتان بر فقیرتان عطوفت نماید و فرد برای برادر دینی خود خیرخواهی نماید ... پس اگر شخص در این حال از [[دنیا]] رفت پیش از آنکه [[قائم]] [[ظهور]] کند، [[شهید]] از [[دنیا]] رفته است .... "<ref> محمد بن ابی القاسم طبری آملی، بشارة المصطفی، ص ۱۱۳</ref> البته [[فقر]]، گاهی [[فقر]] اقتصادی و گاهی [[فقر]] فرهنگی و معنوی است. | |||
===وظایف خاص=== | |||
*[[وظایف]] خاص، وظایفی است که به نوعی با [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در ارتباط است که به شمارش آنها میپردازیم: | |||
#'''[[دوستی]] با [[دوستان]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}:''' در [[روایات]] فراوانی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بر [[محبت]] و [[دوستی]] با [[اهل بیت]]{{عم}} و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] ایشان تأکید شده و این مربوط به همه زمانها است؛ امّا در برخی [[روایات]] به صورت ویژه به [[دوستی]] با [[دوستان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] سفارش شده است. [[امام باقر]]{{ع}} از [[رسول خدا]]{{صل}} [[روایت]] کند که فرمود: "خوشا بر احوال کسی که [[قائم]] [[اهل بیت]] مرا [[درک]] کرده و در [[غیبت]] و پیش از قیامش پیرو او باشد؛ دوستانش را [[دوست]] بدارد و با دشمنانش [[دشمن]] باشد؛ چنین کسی در [[روز قیامت]]، از [[رفقا]] و [[دوستان]] من و گرامیترین [[امت]] من خواهد بود"<ref> {{عربی|" طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ يَأْتَمُ بِهِ فِي غَيْبَتِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ وَ يَتَوَلَّى أَوْلِيَاءَهُ وَ يُعَادِي أَعْدَاءَهُ ذَلِكَ مِنْ رُفَقَائِي وَ ذَوِي مَوَدَّتِي وَ أَكْرَمُ أُمَّتِي عَلَيَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref>. | |||
#'''[[صبر]] بر سختیهای دوران [[غیبت]]:''' امروزه کم نیستند افرادی که به دلیلهایی، باور به آن [[امام غایب]] و یاد آن حضرت را برنمیتابند و در این راه، از هرگونه ایجاد مانع و اذیت و [[آزار]] فرو نمیگذارند. از آنجا که یکی از آموزههای مهم دینی [[صبر]] بر مشکلات و مصیبتها است، لازم است در این دوران، بیش از هر زمان دیگر برابر این مشکلات و مصیبتها [[شکیبایی]] داشته باشیم. [[امام حسین بن علی]]{{عم}} فرمود: "... کسی که در [[غیبت]] او بر اذیت و [[تکذیب]] [[صبر]] کند، بسان مجاهدی است که با [[شمشیر]] در رکاب [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با [[دشمنان]] [[مبارزه]] کند<ref> {{عربی|" أَمَا إِنَ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۱۷، ح ۳؛ عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۶۸، ح ۳۶</ref>. | |||
#'''[[دعا برای فرج]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}:''' [[دعا]] و [[نیایش]]، در [[فرهنگ]] اسلامی [[جایگاه]] والایی دارد. یکی از مصادیق [[دعا]] میتواند رفع گرفتاریهای همه انسانها باشد. در نگاه [[شیعه]]، این مهم تحقق نمییابد، مگر آن زمانی که واپسین [[ذخیره الهی]] از پس پرده [[غیبت]] بیرون آمده [[جهان]] را به [[نور]] خود روشن سازد؛ از اینرو است که در برخی [[روایات]] سفارش شده است برای [[فرج]] و [[گشایش]] دست به [[دعا]] برداریم. در [[روایت]] است که خود آن حضرت، در بخشی از [[توقیع]] شریف فرمود: "و برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید"<ref> {{عربی|" وَ أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَج"}}، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>. | |||
#'''آماده باش دائمی:''' از مهمترین [[وظایف]] [[دوران غیبت]]، [[آمادگی]] دائمی و [[راستین]] است. در این باره در کتابهای روایی [[روایات]] فراوانی وجود دارد. [[امام باقر]]{{ع}} ذیل [[آیه]] شریف {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref> ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید؛ سوره آل عمران، آیه: ۲۰۰.</ref>؛ فرمود: بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یکدیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید<ref> {{عربی|" اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ"}}، نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹</ref>. همچنین [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هریک از شما برای [[ظهور]] [[امام مهدی|قائم]]{{ع}} ابزار جنگی فراهم کنید؛ اگر چه یک تیر باشد. [[امید]] است همین که کسی این [[نیت]] را داشته باشد، حقّتعالی او را از [[اصحاب]] و [[یاوران]] او قرار دهد"<ref> نعمانی، الغیبة،، ص ۳۲۰، ح ۱۰</ref>. | |||
#'''بزرگداشت نام و یاد آن حضرت:''' یکی از مسؤولیتهای [[شیعه]] برابر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در این دوران، بزرگداشت نام و یاد آن حضرت است. این بزرگداشت، جلوههای فراوانی دارد؛ از تشکیل نشستهای [[دعا]] و [[نیایش]] گرفته، تا اقدامهای فرهنگی و ترویجی و از تشکیل حلقههای بحث و گفتوگو گرفته، تا پژوهشهای بنیادین و سودمند، همه و همه میتواند در راستای بلندی بخشیدن به این نام بزرگ باشد. | |||
#'''حفظ پیوند با [[مقام]] [[ولایت]]''' حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]]، یکی دیگر از [[وظایف]] مهمی است که هر [[شیعه]] [[منتظر]] در [[عصر غیبت]] بر عهده دارد. [[امام باقر]]{{ع}} درباره ثابت قدمان بر امر [[ولایت]] فرموده است: "زمانی بر [[مردم]] آید که امامشان [[غیبت]] کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آنها خواهد بود، این است که باری تعالی به آنها ندا کرده و فرماید: "ای [[بندگان]] وای کنیزان من! به [[نهان]] من [[ایمان]] آوردید و [[غیب]] مرا [[تصدیق]] کردید؛ پس به [[ثواب]] نیکوی خود، شما را مژده میدهم. شما [[بندگان]] و کنیزان حقیقی من هستید. از شما میپذیرم و از شما درمیگذرم و برای شما میبخشم و به واسطه شما [[باران]] بر بندگانم میبارم و بلا را از آنها بگردانم. و اگر شما نبودید، بر آنها [[عذاب]] میفرستادم .... "<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۳۰، باب ۳۱، ح ۱۵</ref>. | |||
*شکی نیست [[امامان معصوم]]{{عم}} سخنی از نزد خود نمیگویند و آنچه در این سخن بدان اشاره فرمودهاند برگرفته از علومی است که از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و آن [[حضرت]] نیز از [[وحی الهی]] دریافت کرده است؛ بنابراین جای هیچ تردیدی [[باقی]] نخواهد ماند. بنابراین یکی از کارهایی که این پیوند را ناگسستنی میکند [[تجدید عهد]] هر [[روزه]] با آن [[یار]] سفر کرده است. در اینباره سفارش شده در پگاه هر روز، زانوی [[ادب]] در مقابل ساحت آن [[امام همام]] بر [[زمین]] نهاده به [[دستور امام]] [[صادق]]{{ع}} این عهدنامه را [[نجوا]] نماید که اگر [[چهل]] صبح چنین کند، [[امید]] است از [[یاران]] آن [[حضرت]] باشد؛ دعایی که اینگونه آغاز میشود: {{عربی|"بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَولانا صَاحِبَ الزَّمَانِ اَيْنَما کَانَ وَ حَيثُما کَانَ مِنْ مَشَارِقِ الأرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلهَا غَنِيّ وَ عَنْ وَالِدَيَّ و عَنْ وُلْدِي وَ إخْوَانِي التَّحِيَّةَ وَ السَّلَامَ عَدَدَ خَلْقِ اللَّهِ وَ زَنَةَ عَرْشِ اللَّه..."}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، مصباح کفعمی، ص ۵۵۰؛ و نیز ر.ک: شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۱۷ - ۴۲۳.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۲۲-۲۳۳.</ref>. | |||
==پرسش مستقیم== | ==پرسش مستقیم== | ||
*[[وظیفه منتظران در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)]] | *[[وظیفه منتظران در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)]] | ||
خط ۵۸: | خط ۸۱: | ||
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونهای|مجتبی تونهای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونهای|مجتبی تونهای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
* [[پرونده:48623.jpg|22px]] [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|'''چشم به راه''']] | * [[پرونده:48623.jpg|22px]] [[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|'''چشم به راه''']] | ||
* [[پرونده:136864.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۲''']] | |||
==پانویس== | ==پانویس== |